Mama i dziecko nie zawsze mają taką samą grupę krwi. Polski Bank Komórek Macierzystych zachęca matki w ciąży do korzystania z strefy matki w ciąży, aby pokazać ciekawe materiały dotyczące ciąży i bankowania krwi pępowinowej i nie tylko…czy może nas niepokoić tzw. konflikt serologiczny. W momencie kontaktu krwi dziecka Rh-dodatniego (gdy dziecko dziedziczy po ojcu czynnik Rh-dodatni) z krwią matki Rh-ujemnej, co zwykle ma miejsce dopiero w momencie porodu. Po zetknięciu się krwi matki Rh-ujemnej z krwią dziecka Rh-dodatniego organizm kobiety zaczyna wytwarzać przeciwciała groźne dla rozwijającego się płodu (proces ten nazywa się immunizacją). W efekcie może dojść do ciężkiej choroby hemolitycznej u noworodków. Sytuacja ta może prowadzić do wystąpienia nieprawidłowej reakcji immunologicznej. Jest to tzw. konflikt serologiczny. Jest on szczególnie niebezpieczny w drugiej ciąży. Aby temu zapobiec, kobiecie podaje się immunoglobulinę anty-D.
Grupa krwi
Grupa krwi jest determinowana przez białka (antygeny), które są obecne na powierzchni komórek krwi – zwłaszcza czerwonych krwinek. Grupują się one w różne układy, dlatego u człowieka wyróżnia się kilka grup. Według najbardziej znanego podziału są to: A, B, AB i 0. Jednak bardzo duże znaczenie ma także układ Rh. Składa się na niego 5 antygenów: D, C, c, E, e. Jeżeli na powierzchni erytrocytów występuje pierwszy z nich, daną osobę określa się mianem Rh+.W przypadku pozostałych jest to Rh-.
Kiedy występuje konflikt serologiczny?
Dochodzi do niego w sytuacji, gdy:
ciężarna ma grupę krwi Rh-, a jej partner Rh+;dziecko odziedziczy po ojcu układ antygenów na czerwonych krwinkach;do krwiobiegu kobiety przedostanie się pewna ilość krwi dziecka.W zdecydowanej większości przypadków konflikt serologiczny w pierwszej ciąży może wystąpić dopiero w momencie porodu. Wówczas istnieje największe prawdopodobieństwo przedostania się krwi dziecka do układu krwionośnego kobiety. Dzieje się tak, ponieważ przez cały okres życia wewnątrzmacicznego krwioobiegi mamy i płodu są od siebie oddzielone barierą łożyskową. Z tego powodu organizm ciężarnej nie może wcześniej wytworzyć przeciwciał anty-D. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że konflikt serologiczny w pierwszej ciąży jest możliwy (np. gdy dojdzie do krwawienia z łożyska).
Przeciwciała anty-D zostają w organizmie kobiety na zawsze. Dlatego konflikt serologiczny w kolejnych ciążach może wystąpić jeszcze przed porodem. Stanowi on realne zagrożenie dla życia dziecka. Przeciwciała mogą jednak powstać również w przypadku przetoczenia niezgodnej grupowo krwi lub korzystania przez wiele osób z tej samej igły.
Warto dodać, że konflikt serologiczny nie występuje, gdy:
kobieta ma grupę Rh+, a jej partner Rh-;dziecko nie odziedziczy grupy Rh+ po tacie,kobieta i jej partner mają grupę Rh-.Możliwe jest wystąpienie konfliktu serologicznego, gdy zajdzie niezgodność w innych układach krwi. Mowa głównie o sytuacji, w której ciężarna ma grupę 0, a jej dziecko dziedziczy po tacie grupę z antygenami A lub B. Jest to rzadka sytuacja.