9 zalet miedzi
1. Daje się łatwo kształtować.
2. Tworzy trwałe i twarde stopy.
3. Jest świetnym przewodnikiem prądu i ciepła.
4. Nie ma właściwości magnetycznych.
5. Jest odporna na działanie ognia i wysokiej temperatury, a także na działanie zimna.
6. Ma właściwości antybakteryjne. Skutecznie zwalcza szczepy wyjątkowo groźnych bakterii, grzyby i wirusy.
7. Nie rdzewieje.
8. Jest bardzo łatwa do recyklingu, może zostać przetworzona w 100 procentach bez utraty właściwości.
9. Miedź jako pierwiastek jest niezbędna do życia i rozwoju człowieka.
Zastosowania miedzi
Instalacje wodne i sanitarne
Miedź działa antybakteryjnie, niszczy także wirusy i grzyby. Dlatego doskonale nadaje się do instalacji wodnych. Miedź także nie zmienia smaku ani zapachu wody. Takie instalacje są także bardzo trwałe. Archeolodzy odkryli, że rury wykonane z miedzi i użyte do transportu wody były pierwszy raz zastosowane już w starożytnym Egipcie, około 2750 roku p.n.e. i zachowały się do dzisiaj. Można je oglądać w Narodowym Muzeum w Berlinie.
Instalacje grzewcze
Odporność miedzi na temperaturę i starzenie czyni z niej idealny materiał na instalacje sanitarne i grzewcze.
Instalacje gazowe
Rury miedziane są ognioodporne, dzięki temu dają najlepszą możliwą ochronę w przypadku pożaru.
Instalacje elektryczne i elektroniczne
Miedź jest doskonałym przewodnikiem elektrycznym, ale stosuje się ją nie tylko w przewodach elektrycznych i piorunochronach. Na przykład samochód zawiera nawet 22,5 kg miedzi. Wykonane są z niej elektryczne i elektroniczne elementy, wspomaganie skrzyni biegów itp. Każdy pociąg szybkobieżny zawiera zaś około 20 ton miedzi w swoich elementach. Zależność jest prosta - im więcej prądu potrzeba, tym więcej miedzi trzeba zastosować.
Przykład najbardziej spektakularnego użycia miedzi to nadprzewodniki używane w Wielkim Zderzaczu Hadronów CERN w Szwajcarii.
Instalacje solarne
Solary pochłaniają energię słoneczną i przetwarzają ją na energię cieplną używaną do ogrzewania wody i wspomagania centralnego ogrzewania. Sercem kolektorów słonecznych są absorbery wykonane z blachy miedzianej, która jest doskonałym przewodnikiem ciepła.
Klimatyzacja
Wraz ze spadkiem temperatury wytrzymałość i ciągliwość miedzi rośnie, podczas gdy inne materiały stają się kruche. To właśnie dlatego miedź od dziesięcioleci jest używana w instalacjach klimatyzacyjnych i chłodniczych.
Budownictwo
Miedź jest trwała, odporna na korozję i bakteriobójcza. Dlatego jest doskonałym materiałem, z którego wykonuje się pokrycia dachowe i rynny, a także fasady budynków. Są trwałe, nie rdzewieją i nie porastają mchem czy glonami.
Gospodarka morska
Już w XVIII w. Brytyjczycy docenili doskonałe właściwości miedzi i obudowywali nią żaglowce transportujące towary z Dalekiego Wschodu. Dzięki temu fauna morska nie przyczepiała się do kadłubów i nie spowalniała statków. Dziś stopy miedzi używane są do produkcji klatek do hodowli ryb, przybrzeżnych platform, kadłubów łodzi, podmorskich wodociągów i jednostek odsalających wodę.
Gospodarstwo domowe
Kiedyś nasze babcie, a dziś najlepsi szefowie kuchni używają do gotowania miedzianych naczyń. Dlaczego? Ponieważ miedź wspaniale przewodzi ciepło, dając nam równomiernie rozłożoną i stałą temperaturę. Do miedzianych garnków potrawy nie przywierają i nie przypalają się.
Sztuka
Miedź jest powszechnie stosowana w biżuterii. Także złota biżuteria jest stopem złota, miedzi i srebra. Z miedzi powszechnie wyrabia się monety.
Z ponad 80 ton miedzi wykonano Statuę Wolności w Nowym Jorku. Zieleń patyny chroni ją przed korozją od 1886 roku. Z miedzi wykonany był także Kolos rodyjski, jeden z siedmiu cudów świata, zbudowany w III w. p.n.e.
Niezbędny składnik naszej diety
Miedź jest niezbędna przy kształtowaniu naczyń krwionośnych, zdrowego serca, do stabilizacji włókien kolagenowych i tkanki łącznej, a także do rozwoju mózgu i skutecznej komunikacji pomiędzy komórkami nerwowymi, do budowy zdrowych zębów i kości. Szczególnie bogate w miedź są orzechy, ziarna, ciecierzyca, wątróbka, ostrygi, kakao i czekolada.
Współczesny świat nie może obejść się bez miedzi
- odpowiada Michał Ramczykowski, prezes Polskiego Centrum Promocji Miedzi Świat nie może obyć się bez miedzi
Czy możemy obyć się bez tego surowca?
- Nie możemy. Coraz więcej miedzi wykorzystujemy w energetyce, budownictwie, telekomunikacji, w elektronice. Bez miedzi w ogóle nie istniałby cały sektor nowych technologii. Coraz powszechniej mówi się też o przeciwdrobnoustrojowych właściwościach miedzi. Dzięki zastosowaniu miedzi albo jej stopów następuje zahamowanie rozwoju drobnoustrojów chorobotwórczych, m.in. gronkowca złocistego i wirusa grypy. Dzięki zastosowaniu miedzianych elementów w szpitalach tworzymy bezpieczniejsze środowisko, a pacjenci są w mniejszym stopniu narażeni na infekcje.
Miedź stosujemy od epoki brązu, czyli już od 5 tysięcy lat. Czy ludzkość nie wynalazła materiału, który by ją zastąpił?
- Można powiedzieć, że miedź jest najdoskonalszym materiałem, jaki znamy. W związku z innymi metalami tworzy szereg stopów - brązy, mosiądze, miedzionikle - o bardzo dobrych właściwościach fizycznych i mechanicznych. Trwają prace nad połączeniem miedzi z grafenem, czyli nad całkowicie nowym materiałem, który ma być jeszcze lepszym przewodnikiem elektrycznym.
Czy w Polsce mamy dużo miedzi?
- Polska ma największe złoża miedzi w Europie. Będzie je można eksploatować jeszcze przez kilkadziesiąt lat. Niestety, ten potencjał nie jest wykorzystany w przemyśle przetwórczym. Zakłady wymagają inwestycji, potrzebują nowych technologii - to pole do popisu dla rządzących.
Czym zajmuje się Polskie Centrum Promocji Miedzi, którym pan kieruje?
- Prowadzimy działalność promocyjną, opierając się na nieprzeciętnych właściwościach miedzi i jej wpływu na życie ludzkie. Propagujemy wiedzę na temat miedzi, organizujemy badania naukowe, organizujemy sympozja, konferencje, szkolenia i warsztaty dla specjalistów. Działamy od 1995 r. jako jedno z biur promocji miedzi w Europie skupionych w ramach globalnej marki Copper Alliance.