Źródłem światła naturalnego w naszych domach są okna. Od ich wielkości, usytuowania i parametrów technicznych zależy funkcjonalność wnętrza, jego mikroklimat i uroda, ale także nasze samopoczucie.
Podstawowa potrzeba ludzkiego mózgu
Światło słoneczne jest niezbędne nam do życia nie tylko z powodu syntezy witaminy D. Naturalne światło potrafi zwalczać bakterie i pomaga utrzymać zdrowie. Ale przede wszystkim daje poczucie bezpieczeństwa i napełnia pozytywną energią podnosząc poziom endorfin, zwanych hormonami szczęścia. Jesienno-zimowe depresje są właśnie efektem niedoboru słonecznych promieni. Ich niedostatek powoduje zakłócenie cyklu snu i rytmu wydzielania hormonów, np. melatoniny czy serotoniny. Czujemy się senni i apatyczni. Dopiero z pierwszym wiosennym słońcem mija melancholia. Specjaliści twierdzą, że skutecznym lekarstwem na sezonowe zaburzenia nastroju jest terapia światłem.
Normy europejskie definiują wymagania odnośnie doświetlenia wg prostej metody obliczania stosunku powierzchni przeszklenia do powierzchni podłogi. W Polsce warunki techniczne określają ten stosunek jako 1:8. Skuteczniejszą metodą jest określenie wskaźnika światła dziennego, ponieważ bierze pod uwagę jego jakość uwzględniając parametry otoczenia zewnętrznego i dystrybucję światła we wnętrzu.
Źródło wrażeń estetycznych
Oświetlenie wydobywa bryły i przestrzeń. Dzięki niemu działają na nas tak mocno kolory. A światłocień decyduje o klimacie wnętrza.
Podstawową korzyścią wpuszczenia naturalnego światła do pomieszczenia jest wrażenie powiększenia go. Ważne jest też by okna pasowały do wnętrz, które doświetlają: swoim kształtem, wielkością i usytuowaniem – w zależności od funkcji pomieszczenia i ekspozycji na słońce. Strefowanie domu wiąże się z kierunkami świata, od których zależy obecność światła naturalnego o różnych porach dnia w różnych jego zakątkach.
Najpełniejsze światła będą strefy południowe i wschodnie. Tam warto zaplanować pokoje dzienne. Dobrze planować je jako otwarte przestrzenie, dzięki temu ogrzane słońcem powietrze będzie przemieszczało się dalej. W słonecznych pokojach powinny tez dorastać nasze dzieci. Dla rannych ptaszków pobudka w promieniach jest wspaniałym początkiem dnia. W tych właśnie pomieszczeniach nie ograniczajmy dostępu światła. Warto w nich instalować duże okna, a nawet przeszklić całe ściany. Wtedy znika bariera między domem a ogrodem, co daje niesamowite wrażenie ciągłego przebywania wśród natury. Takie warunki sprzyjają również hodowli roślin we wnętrzu. Zbyt intensywne słońce można będzie w razie potrzeby ograniczać zamontowanymi przesłonami np. roletami lub okiennicami. Strona zachodnia domu to miejsce, gdzie mamy szanse skorzystać z ostatnich promieni słońca w ciągu dnia. Niestety w Polsce to kierunek, w którym wieją najczęściej wiatry. Strona północna to lokalizacja dla stref, w których można zrezygnować z okien zupełnie, np. garażu czy kotłowni. Są też pomieszczenia, których funkcja wręcz wyklucza jakiekolwiek doświetlenie naturalne. Należy do nich np. spiżarnia, w której powinno być ciemno, a temperatura jej wnętrza musi być stabilna niezależnie od pory roku.
Liczy się nie tylko rozmiar
Wielkość okien to nie wszystko. Duża rolę ma wysokość montażu – w zależności od potrzeby przeszklenie może łączyć nas z otoczeniem zewnętrznym lub izolować od niego.
• Okna wypełniające ścianę od podłogi pod sufit są bardzo atrakcyjne: otwierają przestrzeń. Mogą spełniać funkcję wyjścia do ogrodu. Wspaniale doświetlą pomieszczenie, a widok, który się za nim rozpościera jest jak dynamiczny obraz. Skierowane na południe poprawią bilans cieplny domu.
• Okna montowane na wysokości 40-50 cm nad podłogą są łatwiejsze w aranżacji, gdyż pod nimi zmieszczą się jeszcze instalacje, np. niskie grzejniki naścienne. Poszerzony parapet może służyć jako wygodne siedzisko z widokiem. Doskonale sprawdzają się w wykuszu lub dużej lukarnie, ale także w dużej przestrzeni.
• Klasyczna wysokość ok. 90 cm pozwala na dowolną koncepcję aranżacji nawet mniejszych wnętrz. Pod oknem wpasuje się: i blat kuchenny, i biurko w gabinecie, i łóżko w sypialni. Montaż na tym poziomie wciąż pozwala na dobre doświetlenie.
• Wysoko, niemal pod sufitem można umieścić okna, które doświetlą i przewietrzą np. niewielką łazienkę lub pomieszczenie gospodarcze, które chcemy maksymalnie zabudować. Jest to też rozwiązanie stosowane w piwnicach.
• Warto doświetlać poddasza – lukarnami lub oknami połaciowymi. Sprawiają one, że ciemny strych można dosłownie skąpać w słońcu.
Istotny jest również materiał, z którego wykonana jest stolarka. Wybór pomiędzy drewnem, PCV czy aluminium będzie decydował o klimacie wnętrza. Zwolennicy natury stawiają na aranżację w stylu skandynawskim: minimalizm, jasne kolory, naturalne materiały, a przede wszystkim drewno, które wprowadza do wnętrza ciepło. Firma POL-SKONE wprowadziła do oferty sosnowe okna Typ C Plus, które nie tylko doskonale wpisują się w styl skandynawski, lecz również zapewnią doskonałą ochronę przed najcięższymi warunkami pogodowymi.
Korzyści materialne
Światło naturalne może w znaczącym stopniu wpływać na pozytywny bilans energetyczny budynku. Idea domu energooszczędnego opiera się m.in. na optymalnym wykorzystaniu światła słonecznego. Gdy umieścimy okna od strony południowej i południowego-zachodu podczas największego nasłonecznienia możemy skupiać energię słoneczną wpadającą do wnętrza, co podnosi temperaturę w pomieszczeniach. Ponadto światło naturalne wpływa na ograniczenie zużycia prądu potrzebnego na doświetlanie wnętrz. Z tego powodu warto by nawet w pomieszczeniach zlokalizowanych w głębi budynku, bez dostępu do światła z zewnątrz, montować świetliki tunelowe. To rozwiązanie polecane do korytarzy, łazienek, pralni, garderób na ostatniej kondygnacji.
Na ochronę przed stratą ciepła mają wpływ materiały i technologia stosowane do wykonania stolarki. Okna warto też wyposażyć w okiennice. Nie tylko zabezpieczają stolarkę przed zniszczeniem, ale także zwiększają jej termoizolacyjność. Chronią przed nadmiarem promieni słonecznych, a zimą stanowią także barierę przed wiatrem, mrozem i opadami.
Firma POL-SKONE oferuje okiennice z drewna sosnowego lub dębowego. Można więc je stosować zarówno na oknach jak i na drzwiach balkonowych. Dostępność tych samych palet kolorystycznych pozwala na wykonania okiennic w tym samym kolorze, co okna. Ciekawym rozwiązaniem jest zastosowanie okiennic w kolorze innych elementów budynku, np. pokrycia dachu, bądź w kolorze ostro kontrastującym z elewacją.