Wszystko o truskawce

Truskawka to młody gatunek poziomki, mieszaniec wyhodowany przez skrzyżowanie poziomki chilijskiej, mającej wyjątkowo duże owoce, z wirginijską, co miało miejsce w 1712 r. Plotka głosi, że do powstania truskawki dochodziło również drogą na poły naturalną, a człowiek sprowokował owocny związek sadząc oba gatunki poziomek na jednej ciasnej grządce paryskiego ogrodu botanicznego.
Truskawki są bylinami, które w ciągu wielu lat życia wytwarzają imponujące korzenie, sięgające nawet 2 metry w głąb i rozrastające się w promieniu metra od sadzonki, choć główna wiązka korzeni nie ma więcej niż 30 cm długości. Pod koniec lata niektóre z korzeni zaczynają gromadzić cukrowe zapasy, z których truskawka czerpie wiosną siły niezbędne do odrośnięcia. Pęd główny truskawki, zwany koroną, jest krótki i przyrasta nie więcej niż 2 cm rocznie. Dłuższe i „szybsze” są liście złożone z trzech listków osadzonych na ogonku. Liście truskawki najszybciej rosną w maju, a potem dostają przyspieszenia jeszcze raz - po wydaniu przez roślinę owoców. Ten drugi rozrost służy rozrośnięciu liści, które po uschnięciu ochronią przed wiatrem i mrozem cały kapitał zamierającej rośliny: pąki wierzchołkowe na pędach.
Trudne związki z owadami
Z pąków w kątach truskawkowych liści wyrastają rozłogi. Zielone wąsy bocznych pędów zaczynają się wysuwać już podczas kwitnienia, ale na wyścigi zaczynają wypełzać dopiero w czerwcu. Niektóre odmiany truskawek wypuszczają pół setki wędrujących rozłogów. Z wąsów pełznących po podłożu wyrastają rozetki pędów, które ukorzeniając się dają początek nowym sadzonkom. Kwiaty truskawki rosną piętrowo. Najwcześniej zakwitają te z parteru i to one dają największe owoce. Korona płatków kwitnącej truskawki jest biała lub bladoróżowa. Liczba płatków zawsze jest wielokrotnością pięciu, kwiaty mogą więc mieć np. 5, 10, 15 płatków, w zależności od odmiany. Z wypukłego dna kwiatowego wyrasta 20 słupków i nawet 30 pręcików. Zapylenie wymaga wielokrotnych odwiedzin owadów, najczęściej pszczół uprzedzających trzmiele. Zapylaniu kwiatów sprzyja określona wilgotność powietrza. Po deszczu jest zbyt mokro, w czasie suszy - za sucho. Z kwiatami truskawek bywa tak, że są zapylone niezbyt porządnie, co przynosi skutek w postaci niewydarzonych owoców.

i

Słodki owoc rzekomy
Sercowate lub bocznie spłaszczone truskawki, od kremowych po ciemnoczerwone, pachną i smakują po królewsku, chociaż są po prostu kupą suchych orzeszków tkwiących w czymś, co nie jest owocem. Owocami truskawki są maleńkie żółtawe lub zielone niełupki tkwiące w rumianej masie jak maleńkie haczykowate przywry. Wewnątrz każdego orzeszka tkwi maleńkie nasionko. Owoc rzekomy, czyli to, co bierzemy za pachnący i słodki owoc truskawki, powstaje z rozrastającego się dna kwiatowego, które pęcznieje, ponieważ prawdziwe nasiona wytwarzają substancje dające dnu sygnał do rozrastania się i tworzenia mięsistej poduchy - owocu pozornego. Jaki cel ma roślina w stwarzaniu tak kuszących pozorów? Chodzi o to, by zwierzę zjadło go razem z nieatrakcyjnymi, suchymi orzeszkami nadającymi się tylko do wydalenia. I o to właśnie chodzi - o chodzenie, jak najdalej od truskawkowego krzaczka i wydajne wydalanie.
Porozbierany na gramy
Truskawki zawierająˆ ponad 85 procent wody, za to ani trochę tłuszczu i cholesterolu. W 100 gramach truskawek sˆą 2 g białek, 3 g węglowodanów (głównie fruktoza i glukoza), 2 g błonnika, 0,6 mg żelaza i 58 mg witaminy C. Poza tym celuloza, fitocyny o działaniu bakteriobójczym (takie jak w czosnku), potas, wapń, magnez, mangan, miedź, siarka oraz witaminy B1, B2 i A. Smak nadają truskawceˆ kwasy owocowe, a kwas elegonowy chroni przed nowotworami. Silny alergen, histamina, powoduje uczulenia.
Angielskąˆ nazwę, strawberry, roślina zawdzięcza zwyczajowi sprzedawania na targach owoców truskawki nanizanych na cienkie słomki (straw). Z racji przynależności do rodziny różowatych truskawka jest krewną jabłoni, wiśni, śliwy, jarzębiny i oczywiście róży. W ciągu niemal trzech stuleci wyhodowano ponad 2 tysiące odmian truskawek.