Obecne na rynku preparaty umożliwiają, nawet po stosunku, przy użyciu tylko jednej pigułki, uniknąć ciąży. Stosowanie antykoncepcji awaryjnej (zwanej także antykoncepcją postkoitalną, doraźną lub "po") jest zalecane wyłącznie w nagłych przypadkach, np. niepowodzenie zastosowanego zabezpieczenia, niezabezpieczonego stosunku płciowego czy gwałtu.
Tylko w razie wypadku
Antykoncepcja awaryjna w żadnym razie nie może zastępować innych, regularnych sposobów zapobiegania ciąży. Korzystanie z tej metody powinno być sporadyczne.
Jeśli jednak dojdzie już do sytuacji podbramkowej, można skorzystać z preparatów nowej generacji. Posiadają one wygodniejszą formułę zastosowania - wystarczy tylko jedna tabletka. Pigułkę należy przyjąć jak najszybciej - najlepiej w ciągu 12 godzin - i przed upływem 72 godzin od stosunku płciowego bez skutecznego zabezpieczenia. Tabletka zawiera hormon ciałka żółtego - lewonorgestrel. Zastosowana zgodnie ze wskazaniami z wielkim prawdopodobieństwem zapobiegnie niechcianej ciąży. Jej skuteczność oblicza się na ponad 99 proc. po zażyciu w pierwszej dobie po niezabezpieczonym stosunku.
Recepta na problem
Preparaty stosowane w antykoncepcji awaryjnej są dostępne na polskim rynku wyłącznie na receptę, podobnie jak inne hormonalne środki antykoncepcyjne. Aby otrzymać receptę na lek nie jest jednak wymagana konsultacja ginekologiczna - wystarczy wizyta u lekarza dowolnej specjalizacji.
Antykoncepcja "po" w Polsce wciąż jest niesłusznie kojarzona z przerywaniem ciąży. Nie można mylić jej z tabletkami wczesnoporonnymi (!), które nie są dopuszczone do sprzedaży na terenie naszego kraju.
Antykoncepcja doraźna, stosowana zgodnie z zaleceniami, zapobiega jajeczkowaniu i zapłodnieniu, o ile stosunek płciowy miał miejsce przed owulacją, czyli w momencie, kiedy prawdopodobieństwo zapłodnienia jest największe. Pigułka powoduje także zmiany w błonie śluzowej macicy, które zmniejszają możliwość zagnieżdżenia komórki jajowej.
Stosowanie antykoncepcji awaryjnej pozostaje w zgodzie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), a co za tym idzie - z prawem polskim. Według definicji WHO, ciążę stwierdza się od chwili zagnieżdżenia rozwijającego się zarodka w jamie macicy.
Zażycie preparatu zawierającego lewonorgestrel po zagnieżdżeniu zarodka w ścianach macicy wpłynie podtrzymująco na ciążę - pigułka stanie się jej sprzymierzeńcem. Jest to dowód na to, że antykoncepcja postkoitalna nie ingeruje w rozwój płodu.
Troska o zapobieganie
Zaistniałych wydarzeń nie można cofnąć. Można jednak ustrzec się przed konsekwencjami błędnych decyzji czy zawodności innych metod antykoncepcji. Dlatego tak ważna jest świadomość dostępności antykoncepcji doraźnej. Jej stosowanie pomoże zapewnić maksimum bezpieczeństwa, nawet jeśli partnerzy zapomną o właściwym zabezpieczeniu.
Jedenaście zasad stosowania antykoncepcji
1. Zanim sięgniesz po środki antykoncepcyjne, idź do ginekologa.
2. Zrób wywiad, czy w rodzinie nie było nowotworu.
3. Zapytaj się lekarza o różne rodzaje antykoncepcji i powiedz mu, jaką formę antykoncepcji chcesz stosować.
4. Po konsultacji ginekologicznej wykonaj badania (USG ginekologiczne, piersi).
5. Informuj ginekologa o przebiegu stosowania dobranych przez niego środków antykoncepcyjnych.
6. Nie bierz - bez konsultacji z lekarzem - środków antykoncepcyjnych, które poleciła ci koleżanka.
7. O nietolerancji środków powiadom od razu lekarza.
8. Nie odstawiaj samodzielnie preparatów bez konsultacji z lekarzem.
9. Nie czekaj na ostatnią chwilę z zaopatrzeniem się w kolejną receptę.
10. Podczas wakacji chroń środki antykoncepcyjne przed słońcem i wysoką temperaturą.
11. Zaopatrz się w awaryjny preparat antykoncepcyjny i trzymaj go w apteczce "na wszelki wypadek".