Woda na księżycu? Tak to możliwe. Chiński lądownik księżycowy Chang’e 5 znalazł pierwszy w historii ślad wody na powierzchni Księżyca. Zdjęcia wykonane przez sondę pokazują skałę księżycową i otaczającą ją glebę księżycową, w której wykryto wodę. Odkrycie zostało opublikowane 7 stycznia w artykule naukowym zatytułowanym „Wykrywanie wody na Księżycu in situ przez lądownik Chang’e 5” przez chińskich naukowców w recenzowanym czasopiśmie Science Advances.
Uzyskane dane wyraźnie wykazały zawartość wody zarówno w glebie, jak i lekkiej i porowatej skale pęcherzykowej, choć nie było to dużo: w glebie księżycowej wykryto mniej niż 120 gramów wody w 1 tonie gleby i 180 gramów wody w 1 tonie skały.
Wspólny zespół badawczy kierowany przez naukowców z Instytutu Geologii i Geofizyki Chińskiej Akademii Nauk (IGGCAS) przeanalizował zdjęcia i dane spektralne odbicia zarejestrowane przez lądownik Chang'e 5 za pomocą pokładowego spektrometru mineralogicznego (LMS) na jego pokładzie. Instrument wykorzystuje światło widzialne i podczerwone do analizy składu mineralogicznego niewielkiego obszaru na powierzchni Księżyca. Do badań wykorzystano spektrometr emisji optycznej ze wzbudzeniem iskrowym. Spektrometry służą do analizy składu pierwiastkowego pobranych próbek. Zawartość wody można oszacować na podstawie sposobu, w jaki cząsteczki wody pochłaniają światło. Jednym z wyzwań związanych z wykrywaniem wody w oparciu o światło podczerwone jest jednak fakt, że ciepło z powierzchni księżyca zmienia odczyty. Naukowcy biorący udział w badaniu byli w stanie to skompensować za pomocą modelu korekcji termicznej. Uzyskane dane wyraźnie wykazały zawartość wody zarówno w glebie, jak i lekkiej i porowatej skale pęcherzykowej, choć nie było to dużo: w glebie księżycowej wykryto mniej niż 120 gramów wody (~4,06 uncji płynu) w 1 tonie gleby i 180 gramów wody (~6,09 uncji płynu) w 1 tonie skały.
Naukowcy uważają, że wodado gleby mogła zostać wszczepiona z wiatru słonecznego, podczas gdy wyższa zawartość wody w skałach prawdopodobnie pochodzi z nieznanego źródła pod powierzchnią Księżyca – skała mogła zostać wyrzucona z głębi księżyca podczas poprzedniej erupcji wulkanu.
Po przeanalizowaniu gleby i skał lądownik Chang’e 5 zebrał próbki (które ważyły 1,73 kg/3,82 funta), aby zwrócić je naukowcom na Ziemi.
„Zwrócone próbki są mieszaniną granulek zarówno na powierzchni, jak i pod spodem” — mówi firmie Xinhua badacz IGGCAS Lin Honglei.
W 2008 roku badanie próbek skał księżycowych zebranych podczas misji Apollo w latach 60. i 70. ujawniło dowody na cząsteczki wody uwięzione w szklistych, wulkanicznych kamyczkach.
W 2018 roku naukowcy wykorzystali dane z NASA Moon Mineralogy Mapper z indyjskiej sondy księżycowej Chandrayaan-1, aby udowodnić, że na powierzchni Księżyca istnieje lód wodny.
W 2020 roku NASA Stratospheric Observatory for Infrared Astronomy (SOFIA) przeleciało zmodyfikowanym Boeingiem 747 wyposażonym w potężny teleskop i po raz pierwszy potwierdziło, że na oświetlonej słońcem powierzchni Księżyca znajduje się woda.