Życie bez nawrotów jest możliwe. Chcę być sobą – mówią znani aktorzy w imieniu pacjentów ze schizofrenią

Chcą uczyć się, pracować, spełniać marzenia. Nic dziwnego, bo właśnie wchodzą w dorosłe życie. Schizofrenia to choroba ludzi młodych, dotyka przeważnie osoby między 25. a 35. rokiem życia. Średni wiek chorych w momencie diagnozy to 29 lat. Cały świat stoi przed nimi otworem, blokuje zaś „ich własny cień", wewnętrzny głos. – Będę kasjerką, będę liczyć, liczyć, liczyć... Będę hrabianką... – marzy Anna Cieślak, wcielająca się w spocie kampanii edukacyjnej w nietypową rolę – młodej kobiety zmagającej się ze schizofrenią. Będę alpinistą... Będę Panem Latawcem! – wyznaje z kolei Wojciech Brzeziński. Zamiast motywacji słyszą jednak: Chyba zwariowałaś! Po co Ci te tabletki? Głupie pomysły. Siedź cicho! Nikim nie będziesz! To nie jest głos fikcyjnego bohatera. Podobne „głosy" słyszą osoby zmagające się ze schizofrenię.

Kiedy wewnętrzny wróg zmienia życie

W Polsce z powodu schizofrenii cierpi 385 tysięcy pacjentów, przy czym połowa pozostaje niezdiagnozowana i nie otrzymuje właściwego leczenia. Diagnoza jest często szokiem zarówno dla pacjenta, jak i dla rodziny. Szokiem, który blokuje przed działaniem. Pojawiający się kryzys psychiczny sprawia, że całe dotychczasowe życie ulega zmianie. Zaburzone zostają zdolność jasnego myślenia i wyrażania emocji, utrzymywania relacji z innymi, zatrzymany zostaje rozwój osobisty, a co za tym idzie – dotychczasowe funkcjonowanie w społeczeństwie. Często choroba prowadzi także do utraty pracy – po diagnozie pracuje zaledwie 15% chorych, a 61% jest na rencie. Bez wątpienia, schizofrenia to jedna z najpoważniejszych i najbardziej stygmatyzujących chorób psychicznych. Konieczność regularnego przyjmowania leków potęguje wewnętrzne poczucie choroby, uzależnia od opiekunów, którzy stają się tzw. „cichymi pacjentami".

Choroba zmienia nie tylko życie pacjenta

Choroba odciska swoje piętno nie tylko na chorych, lecz także na ich bliskich. Jak dowodzi raport „Schizofrenia. Rola opiekunów w kreowaniu współpracy", na jednego pacjenta ze zdiagnozowaną schizofrenią przypada aż 10 osób z jego najbliższego otoczenia. Opieka nad takim pacjentem w większości przypadków trwa od momentu pojawienia się pierwszych objawów (52%) i wynosi średnio 9 lat. Opiekunowie również szybko stają się tzw. „cichymi pacjentami".

Czy można „być sobą" w schizofrenii?

Można. Schizofrenia jest chorobą przewlekłą, przebiegającą z okresami nawrotów, zaostrzeń objawów i remisji, ale także, przy odpowiednim leczeniu, z momentami, gdy pacjent nie ma zaburzeń. Leczenie schizofrenii jest długotrwałe, często wieloletnie i najbardziej skuteczne, jeśli rozpoczęte jest we wczesnym okresie rozwoju choroby – wtedy pozwala na szybki powrót pacjenta do normalnego funkcjonowania i „zatrzymanie" go w społeczeństwie. Szansą dla pacjentów na normalne życie są leki o przedłużonym działaniu (LAI, ang. long-acting antipsychotic injections) zapewniające przede wszystkim stabilny poziom substancji czynnej w organizmie, co daje pewność, iż leczenie przeciwpsychotyczne jest najbardziej skuteczne.

– Możliwość powszechnego stosowania nowoczesnych leków iniekcyjnych o przedłużonym działaniu byłaby idealnym rozwiązaniem dla pacjentów, opiekunów i dla lekarzy. Skuteczność leczenia jest wtedy wyższa, bo działanie w iniekcji pewniejsze, a rzadsze stosowanie, daje większą swobodę pacjentowi i poczucie kontrolowania choroby. Pacjent, który byłby zaopiekowany takimi lekami, miałby zdecydowanie większe szanse na powrót do życia społecznego i zawodowego – wyjaśnia
dr Iwona Patejuk-Mazurek, specjalista psychiatra, Mazowieckie Specjalistyczne Centrum Zdrowia w Pruszkowie.

Być sobą!

Tak niewiele i tak dużo jednocześnie. „Życie bez nawrotów" to nie tylko przesłanie najnowszej odsłony kampanii edukacyjno-informacyjnej dedykowanej schizofrenii, ale także jedna z podstawowych potrzeb osób zmagających się ze schizofrenią. To także pozytywny manifest, który ma pokazać, że życie ze schizofrenią jest możliwe, nawet gdy przeciwko nam staje nasz „wewnętrzny głos".

– Wśród moich pacjentów są tacy, którzy mimo choroby prowadzą normalne życie – pracują, spotykają się ze znajomymi, realizują swoje marzenia, żyją jak każdy z nas. Często nawet nie zdajemy sobie sprawy, jak wiele osób w naszym otoczeniu może zmagać się z chorobą taką, jak schizofrenia. Właściwie leczona, pozwala na normalne funkcjonowanie. Potrzebne jest im wsparcie. Rodziny, ale także całego społeczeństwa i otoczenie ich poczuciem, że mimo choroby są tacy jak my. Bo przecież są – podsumowuje prof. dr hab. n. med. Agata Szulc, Klinika Psychiatryczna Wydział Nauki o Zdrowiu Warszawski Uniwersytet Medyczny, Prezes Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego.

Spot „Życie bez nawrotów" jest elementem kampanii informacyjno-edukacyjnej „Schizofrenia – dramat młodych, dramat opiekunów" realizowanej przez Fundację Instytut Ochrony Zdrowia przy wsparciu firmy Janssen.