Miś Wojtek [HISTORIA]: Niedźwiadek, co nosił amunicję polskim żołnierzom będzie miał swój pomnik w Szkocji. Pomaga firma z Gdańska

To wyjątkowa historia z czasów drugiej wojny światowej. Niedźwiadek z Iranu, który... otrzymał polską książeczkę wojskową i żołd, pokrywający koszt podwójnych racji żywnościowych.

- Historia Wojtka Niedźwiedzia to jedna z najciekawszych historii II wojny światowej i najbardziej pozytywnych akcentów okrutnego konfliktu – mówi Konrad Czernielewski, starszy kustosz w Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi, a prywatnie pasjonat historii zwierząt, które towarzyszyły Polakom na froncie.

Miś, co nosił amunicję polskim żołnierzom

Na drodze do Kandawaru misia przygarnęli żołnierze 22. Kompanii Zaopatrywania Artylerii II Korpusu Polskiego, którzy odkupili niedźwiadka od irańskiego chłopca. Miś został nazwany Wojtek, został wciągnięty jako szeregowy na stan ewidencyjny kompanii i z miejsca podbił serca polskich wojaków.

Ze swoją jednostką Wojtek przeszedł szlak bojowy z Iranu przez Irak, Syrię, Palestynę, Egipt do Włoch (brał udział m.in. w bitwie o Monte Cassino), a po demobilizacji trafił do Wielkiej Brytanii i Szkocji. Dosłużył się stopnia kaprala. Na pokład statku, którym kompania miała dostać się do Italii, na początku nie chciano go wpuścić – oficer wyraził zgodę na podróż brunatnego szeregowca dopiero po tym, jak polscy żołnierze przekonali go, że miś „budzi ducha bojowego”.

Miś uwielbiał miód (a to niespodzianka), potrafił przenosić amunicję, jeździł w szoferce, a z kolegami z wojska siłował się w zapasach. Brzmi to nieprawdopodobnie, ale ten ważący blisko 250 kilogramów kolos nigdy nie zrobił nikomu krzywdy podczas takich zabaw.

Wojtek doczekał emerytury w Szkocji

Gdy wojna dobiegła końca, Wojtek wraz z jednostką stacjonował we Włoszech. W 1946 r. ruszyli do Szkocji – jego jednostka została ulokowana w Berwickshire. Żołnierze gen. Andersa, nie chcąc wracać do Polski znajdującej się pod rządami komunistów, wyruszyli w różne strony świata.

Wojtek pozostał w Edynburgu – w 1947 r. dyrektor miejscowego ZOO zaproponował opiekę nad brunatnym weteranem. Kapral Wojtek zmarł w 1963 roku.

Kapral będzie miał swój pomnik

Tyle historia, teraz Miś Wojtek doczeka się wyjątkowego upamiętnienia. W Edynburgu (w Szkocji) stanie „Pomnik Polskich Żołnierzy i Niedźwiedzia Wojtka”. Podwaliną pod pomnik będzie granit dostarczony z kopalni w Strzegomiu, a łódzka firma budowlana MCKB w całości pokrywa koszt transportu 12 ton surowca. Z kolei gdańska firma spedycyjna Rudniccy-Magetra organizuje przewóz polskiego granitu do Edynburga. Surowiec stanie się podwaliną pomnika. Dostawa ma dotrzeć do Szkocji 8 września. Pomnik ma być gotowy jeszcze w tym roku.

Projekt pomnika opiera się na wspomnieniach weteranów i ludzi, którzy mieszkali w okolicach Sunwick w Berwickshire, gdzie Wojtek trafił po wojnie. Wokół pomnika w przyszłości będą skupiały się wydarzenia edukacyjne, artystyczne, kulturalne, związane z dziedzictwem narodowym, Wojtkiem i polsko-szkockimi relacjami.

Teren pod statuę zaprojektował Raymond Muszynski z Morris & Steedman Associates w Edynburgu. Pomnik, półtora raza większy od rzeczywistych rozmiarów Wojtka i żołnierza, zostanie wykonany z brązu w odlewni dzieł sztuki Powderhall Bronze Ltd. w Edynburgu przez jednego z czołowych brytyjskich rzeźbiarzy - Alana Beattie-Herriota, zgodnie z jego autorskim projektem. 

Niedźwiedź-żołnierz zasługuje na upamiętnienie!

Nad całością czuwa Wojtek Memorial Trust, fundacja utworzona przez Aileen Orr (autorkę książki „Niedźwiedź Wojtek. Niezwykły żołnierz Armii Andersa”), Krystynę Szumelukową i gen. Euana Loudona. - Pomysłodawcą budowy pomnika jest mój mąż, właściciel terenów, na których po wojnie stacjonowała jednostka Wojtka, zaś historię niezwykłego kaprala opowiadał mi mój dziadek – mówi Aileen Orr. – Uznałam, że warto, aby jak najwięcej osób dowiedziało się o niedźwiedziu-żołnierzu, gdyż jego służba zasługuje na szczególne upamiętnienie, nie tylko w postaci książki. Propozycja naszej fundacji, Wojtek Memorial Trust, spotkała się z bardzo pozytywną reakcją zarówno ze strony szkockiej, jak i polskiej administracji – dopowiada.

Kapral Wojtek doczekał się już swoich pomników we Włoszech w Anglii, i także w Polsce (w Krakowie, Szymbarku i Żaganiu.