Academic Ranking of World Universities (ARWU) tworzony jest od ponad 20 lat. Przygotowuje go Institute of Higher Education przy Uniwersytecie Jiao Tong w Szanghaju. Pod lupę branych jest ok. 2,5 tys. uczelni.
Ostatecznie co roku na “liście szanghajskiej” uwzględnianych jest tysiąc z nich - te, które sklasyfikowano najwyżej. Zasada jest taka, że konkretne nazwy uczelni przypisywane są tylko do pierwszych 100 pozycji. Kolejne ujmowane są w grupach liczących 50 pozycji (101-150 i 151-200), a pozostałe już setkami, np.: 201-300 lub 501-600.
Politechnika Gdańska przez kolejne lata klasyfikowana była w ostatniej setce (901-1000). Nowa edycja na rok 2024 przynosi awans do przedostatniej setki 801-900. Tym samym jest to jedyna polska uczelnia wyższa, która poprawiła swoje miejsce w rankingu.
Polskie uczelnie na „liście szanghajskiej”
Miejsca polskich uczelni wyższych w Akademickim Rankingu Uniwersytetów Świata 2024:
- Uniwersytet Jagielloński (401-500)
- Uniwersytet Warszawski (401-500)
- Politechnika Gdańska (801-900)
- Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie (901-1000)
- Wrocławski Uniwersytet Medyczny (901-1000)
- Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu (901-1000)
- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu (901-1000)
- Politechnika Warszawska (901-1000)
Warto zauważyć, że jeszcze w roku 2023 Shanghai Ranking Consultancy uwzględniła dziewięć polskich uczelni, co oznacza że jedna (Warszawski Uniwersytet Medyczny) straciła miejsce w zestawieniu.
W roku 2022 na liście znajdowało się jeszcze 11 polskich uczelni, co może sugerować regres w polskiej nauce.
Ranking 2024 potwierdza, że w kraju niezmiennie najsilniejszą pozycję mają dwie nasze “flagowe” uczelnie: Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Jagielloński - choć zgodnie z przyjętymi zasadami nie ujawniono, który został sklasyfikowany wyżej.
„Lista szanghajska”. Jak w rankingu liczą punkty?
To jeden z trzech najpopularniejszych i najbardziej prestiżowych rankingów uczelni wyższych na świecie - obok brytyjskich: "Times Higher Education" i "QS" organizacji Quacquarelli Symonds.
Kryteria oceny na “liście szanghajskiej” są następujące:
Jakość kadry naukowej, co stanowi 40 proc. oceny końcowe: na podstawie liczby pracowników z Nagrodą Nobla lub Medalem Fieldsa (20 proc.), a także liczby badaczy często cytowanych w pracach naukowych (20 proc.).
Jakość i znaczenie wyników badań. Na tej podstawie ustalane jest 40 proc. wyniku końcowego. Podstawą uzyskanej punktacji jest tutaj liczba artykułów opublikowanych przez członków kadry naukowej uczelni w renomowanych czasopismach „Nature” lub „Science” (20 proc.), a także liczba artykułów indeksowanych w Science Citation Index-Expanded i Social Science Citation Index (20 proc.). W przypadku uczelni specjalizujących się w naukach humanistycznych i społecznych wskaźnik N&S („Nature” i „Science”) nie jest uwzględniany, a jego wagę przenosi się na inne wskaźniki.
Jakość edukacji, co stanowi 10 proc. wyniku końcowego. Ocena ustalana jest na podstawie liczby absolwentów uczelni, którzy uhonorowani zostali Nagrodą Nobla lub Medalem Fieldsa.
Wydajność per capita daje ostatnie 10 proc. wagi wyniku końcowego. Ocena ustalana jest jest na podstawie ważonych wyników powyższych wskaźników podzielonych przez liczbę nauczycieli akademickich instytucji w przeliczeniu na pełne etaty.