Poszukują śladów zbrodni. Historyczni detektywi z Gdyni

Stowarzyszenie Polska Hekatomba zostało założone w lipcu 2020 roku przez trzech gdyńskich pasjonatów historii. Prezesem stowarzyszenia jest Tomasz Stachura, właściciel firmy Santi, produkującej w Gdyni sprzęt dla nurków, aktywny nurek wrakowy na Bałtyku, autor książki „Droga śmierci” oraz gospodarz programu „Łowcy tajemnic Bałtyku” na Canal+. Zaś współzałożycielami i członkami zarządu są dr habilitowany Daniel Wicenty, profesor Uniwersytetu Gdańskiego i mecenas Maciej Adamczyk, właściciel gdyńskiej kancelarii prawnej.

Strona internetowa, nad którą pracują, ma być pierwszym takim zbiorem, opisującym w jednym miejscu wszystkie zbrodnie popełnione na polskich obywatelach podczas II wojny światowej – wykazem całej polskiej hekatomby, czyli ofiar okupacji. Przygotowywany portal będzie zawierał oś czasu ze szczegółowym rejestrem masowych mordów oraz zabójstw pojedynczych osób a także mapę z miejscami zbrodni.

- Założyciele stowarzyszenia zawsze interesowali się historią i widzieli potrzebę zgromadzenia informacji o zbrodniach na obywatelach polskich w jednym miejscu, bo teraz są rozrzucone w różnych miejscach, jest np. strona o zbrodni wołyńskiej czy zbrodni pomorskiej. A chyba każdy polski obywatel ma jakiś związek, historię rodzinną związaną z tragicznymi wydarzeniami, które miały miejsce podczas II wojny światowej. Przygotowywany przez nas portal będzie uczył i upamiętniał, ale przede wszystkim pozwoli czytelnikom spojrzeć na ogrom tej tragedii z perspektywy lotu ptaka i odkryć indywidualne związki z dotąd nieznanymi lub zapomnianymi historiami  - mówi Michał Orłowski, rzecznik prasowy stowarzyszenia Polska Hekatomba.

Prace nad projektem trwają od ponad roku, a zaangażowali się w niego historycy, naukowcy, dziennikarze i pasjonaci. Materiały, które znajdą się na portalu pochodzą m.in. z archiwów Instytutu Pamięci Narodowej, zbiorów muzealnych oraz prywatnych kolekcji. Ale twórcy projektu zdają sobie sprawę, że nie uda się on bez pomocy społeczności lokalnych, świadków oraz osób posiadających dokumenty zbrodni. Dlatego zwrócili się z prośbą do miejskiego portalu gdynia.pl o pomoc w dotarciu do gdynian, którzy mogą posiadać materiały i wiedzę, które mogłyby uzupełnić zbiór.

- Ludobójstwo, do którego doszło na obszarze Polski podczas drugiej wojny światowej, trwale połączyło wszystkich obywateli naszego kraju. Nie ma znaczenia, w którym zakątku świata żyjemy, czy nasz adres jest w mieście czy na wsi, gdzie pracujemy, ile zarabiamy, jakie posiadamy wykształcenie, ile mamy lat, jaką wyznajemy religię oraz na kogo oddajemy swój głos w wyborach. Bez względu na wszystkie różnice między nami, dokonane przez okupantów zbrodnie z lat 1939-1945, których ofiarami, uczestnikami, świadkami byli nasi przodkowie lub wciąż my sami, stanowią fundament polskiej pamięci zbiorowej – dodaje Michał Orłowski.

Choć przed twórcami strony jeszcze bardzo dużo pracy, gdyż mają zebrane do tej pory zaledwie kilka procent materiałów, planują inaugurację strony, jeśli pozwolą na to obostrzenia pandemiczne, na 7 lutego 2022 roku, która ma odbyć się w Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni. Muzeum udostępni na te wydarzenie salę i wspiera działania stowarzyszenia, jednak merytorycznie nie jest zaangażowane w projekt.

Osoby zainteresowane współpracą przy tworzeniu zbioru Polskiej Hekatomby mogą kontaktować się mailowo: [email protected] lub listownie: ul. 3 Maja 27-31, lok. 3, 81-364 Gdynia.