Był domem, sanatorium i siedzibą Luftwaffe. Budynek na warszawskiej Ochocie kryje niesamowitą historię

Spis treści

1. Niepozorny dom przy ul. Żwirki i Wigury w Warszawie
2. Modernistyczny budynek zachwyca historią
3. Badania konserwatorskie w domu Kotarskich

Niepozorny dom przy ul. Żwirki i Wigury w Warszawie

Przy ulicy Żwirki i Wigury na Ochocie znajduje się niezauważalny przez wielu spacerowiczów wyjątkowy budynek, skrywający równie wyjątkową historię. Mowa o domu państwa Kotarskich, który powstał w latach 1925-1930. Niepowtarzalny obiekt zaprojektował architekt Władysław Nałęcz-Raczyński. Forma domu jest dość ciekawa, bowiem składa się z prostopadłościennych brył o różnej wielkości, a na tylnej elewacji znajduje się trójosiowy półkolisty ryzalit. Równie interesujące jest samo położenie, ponieważ stoi on pod skosem zarówno do ul. Żwirki i Wigury, jak i ul. Rakowieckiej.

W czasie gdy powstawał, niedaleko biegła ul. Zbarska i to właśnie równolegle do niej go pobudowano. Przed II wojną światową miał adres Racławicka 115. Na zdjęciach lotniczych z 1935 r. i z 1945 r. widać go stojącego samotnie wśród sadów i pól uprawnych - czytamy na portalu um.warszawa.pl.

Modernistyczny budynek zachwyca historią

Dom Kotarskich to nie lada gratka dla miłośników architektury, lecz odnajdą się tutaj również osoby ceniące historię. Ta bowiem - jak się okazuje - jest równie ciekawa! Mało kto o tym wie, lecz obiekt pełnił w przeszłości różne funkcje, począwszy od domu, skończywszy na siedzibie Luftwaffe.

Na początku w budynku mieszkali Aleksandra i Zygmunt Kotarscy, lecz w latach 30. XX wieku dom wynajęto na prywatny zakład leczenia chorób psychicznych i neurologicznych. Następnie w latach 1935-1939 działało tam sanatorium dla dzieci "Anima", kierowane przez dr Helenę Flatau. W trakcie II wojny światowej natomiast obiekt został zajęty przez wojsko niemieckie i modernistyczna perła stolicy stała się siedzibą Luftwaffe.

W związku z tym, iż przez lata budynek zmieniał swoje funkcje, przekształcały się także jego wnętrza. W środku dziś można zauważyć m.in. zachowane płytki ceramiczne na spocznikach i podestach, lastrykowe schody oraz parapety z metalową balustradą.

Badania konserwatorskie w domu Kotarskich

Wiemy, iż dom przy ulicy Żwirki i Wigury na Ochocie czeka na remont. Na koniec 2023 roku Stołeczny Konserwator Zabytków zlecił badania konserwatorskie modernistycznego budynku, które z pewnością pozwolą przywrócić obiektowi blask oraz pierwotny sposób wykończenia elewacji. 

Mamy już opinię konserwatorską i przeprowadziliśmy kwerendę, ale niestety materiałów archiwalnych jest niewiele. Zleciliśmy ekspertyzę mykologiczną, opinię stanu technicznego oraz badania konserwatorskie mające na celu ustalenie pierwotnie użytych materiałów wykończeniowych i ich kolorystyki. Dokumentacja ta będzie stanowiła podstawę do opracowania projektu budowlanego - przekazał Stołeczny Konserwator Zabytków pod koniec 2023 roku, cytuje portal warszawa.naszemiasto.pl.

W naszej galerii zdjęć poniżej znajdziecie fotografie budynku i okolic, zachęcamy do sprawdzenia!