Maleńki grób Roberta Lewandowskiego, aktora "Kochaj albo rzuć". Mogiły znanych powstańców

Zdzisław Maklakiewicz (+50 l.) ps. Hanzen -  batalion "Kiliński" - 7. kompania motorowa "Iskra". Po upadku Powstania dostał się do niewoli – przebywał w obozie jenieckim Markt Pongau.Zmarł w wyniku obrażeń, prawdopodobnie pobity przez milicję w okolicach Hotelu Europejskiego. Niedługo przed śmiercią zagrał jedną z najlepszych ról w swoim życiu – nauczyciela tańca w „Polskich drogach”.

Bronisław Robert „Bob” Lewandowski  (+86 l.) – dziennikarz, aktor i działacz polonijny mieszkający w Chicago. W młodości walczył w Powstaniu Warszawskim w zgrupowaniu Żywiciel i ułożył słowa Marszu Żoliborza. Najbardziej znany z roli adwokata Września w Kochaj albo rzuć, ostatniej części trylogii o Kargulu i Pawlaku. Zmarł na zawał serca i został pochowany na cmentarzu św. Wojciecha w Niles.

Bliźniacy, trzej bracia, małżeństwa. Groby młodych powstańców. (Nie)zapomniani WIDEO

Zenon Wiktorczyk (+68 l.) - polski konferansjer, satyryk, dziennikarz i aktor. Brał udział w kampanii wrześniowej i powstaniu warszawskim. Dowodził kompanią w batalionie Bełt. Więzień obozów jenieckich. Po wojnie pracował jako artysta estradowy. Założył Teatr Buffo i kabaret Szpak. Gospodarz Podwieczorku przy mikrofonie w Polskim Radiu. Najbardziej znany jako prezes Złotnicki z „Misia” Stanisława Barei. Pochowany na Starych Powązkach (kw. 29-6-3).

Jerzy Ciszewski (+67 l.) ps. Motz z batalionu "Gozdawa". Prawdopodobnie to on rozbił pierwszy czołg "Pantera" w Powstaniu Warszawskim i 23 sierpnia zestrzelił jedyny samolot, jaki udało się zniszczyć powstańcom. Po wojnie dziennikarz "Expressu Wieczornego" i architekt. Jego syn Jerzy (59 l.) był sportowcem – żeglarzem oraz wiceministrem sportu w rządzie Marka Belki. Pochowany na Starych Powązach (kw. 90/1/16).

Jan Rodowicz „Anoda” (+25 l.) – żołnierz Szarych Szeregów, syn Kazimierza Rodowicza (1885-1951), profesora Politechniki Warszawskiej i Zofii Bortnowskiej, siostry gen. Władysława Bortnowskiego (1891-1966). Jego stryj Stanisław Rodowicz (1883-1940), major Wojska Polskiego zginął zamordowany w Katyniu. Brat Zygmunt ps. Zero (1916-1944) zginął w Powstaniu Warszawskim. Walczył w 1. dywizjonie artylerii konnej im. Józefa Bema (pluton 515). Poległ 30 sierpnia na ul. Chełmskiej. "Anoda" brał udział w Akcji pod Arsenałem oraz w Sieczychach, gdzie zginął Tadeusz Zawadzki „Zośka”. W czasie Powstania Warszawskiego walczył w kompanii "Rudy” batalionu „Zośka”. Ciężko ranny w czasie powstania w lewe płuco. Mimo odniesionych ran walczył dalej za co otrzymał Order Virtuti Militari. Przeprowadzał rannych przez kanały. Ponownie ranny i nieprzytomny ewakuowany pontonem w nocy z 17 na 18 września na Pragę.  Po wojnie podjął studia na Politechnice Warszawskiej – m.in. architektura.  Aresztowany w Wigilię 1948 roku przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Zmarł podczas brutalnego przesłuchania 7 stycznia 1949 roku. Urząd Bezpieczeństwa stwierdził, że przyczyną śmierci był samobójczy skok z 4. piętra. Został pochowany anonimowo na Powązkach. Dopiero dwa miesiące później rodzinie udało się ekshumować ciało i złożyć w grobie rodzinnym na Starych Powązkach (kwatera 228 rząd 1 grób 12).

August Agbola O’Brown (1895-1976) – ps. Ali. Według dokumentów pochodził z Nigerii, a jego matka miała na imię Józefina. Do Polski przybył w 1922 roku i zamieszkał w Warszawie przy ulicy Złotej. Z zawodu był perkusistą jazzowym, jako muzyk pracował w warszawskich lokalach rozrywkowych. Ożenił się z Polką, z którą miał dwóch synów - Ryszarda (ur. 1928) i Aleksandra (ur. 1929). W latach okupacji uczył języków obcych, handlował sprzętem elektronicznym. W czasie Powstania walczył w batalionie "Iwo" na Śródmieściu. Po wojnie należał do ZBoWiDu. Był zatrudniony w Wydziale Kultury i Sztuki Zarządu Miejskiego w Warszawie. Grał także jazz w warszawskich restauracjach. W 1953 roku zagrał jako epizod w filmie "Żołnierz zwycięstwa", biografii poświęconej gen. Karolowi Świerczewskiemu "Walterowi". W połowie lat 50-tych wyemigrował z rodziną do Wielkiej Brytanii. Został pochowany na cmentarzu Hampstead w Londynie.

Ponadto w Powstaniu Warszawskim walczyli także znani aktorzy jak: Leon Niemczyk (1923-2006), Henryk Hunko (1924-1985), Leszek Herdegen (1929-1980), Andrzej Łapicki (1924-2012), czy też Tadeusz Fijewski ps. Kotek (1911-1978) - "brygada teatralna" Leona Schillera, którego rodzeństwo – siostry aktorka Basia ps. Puk (1919-2005) i Maria (1917-2005) ps. Mery - zgrupowanie Konrad oraz brat Zbigniew „Poker” (1923-1950), także byli powstańcami. 

Powstanie Warszawskie przeżyli także: prezenter TVP Eugeniusz Pach „Kicia” (1929-2016) – batalion Kiliński, aktor Adam Pawlikowski (1925-1976) ps. Noga – batalion Bałtyk, dziennikarz Olgierd Budrewicz (1923-2011) ps. Konrad - zgrupowanie Żmija, reżyser Andrzej Munk „Mateusz” (1921-1961) – zgrupowanie Żyrafa,  aktorka Małgorzata Lorentowicz „Duda” (1927-2005) – sanitariuszka Obwodu Radwan i jej mąż, aktor Tadeusz Janczar (1926-1997), aktorka Maria Gorczyńska (1899-1959) – łączniczka zgrupowania "Bartkiewicz" , aktor Tadeusz Kosudarski "Kusy" (1922-1972) – kompania "Maciek" - batalion "Zośka", Witold Kałuski "Sylwek" (1922-1991) – batalion "Golski",  poeta i bard Stanisław Staszewski (1925-1973) ps. Szary - zgrupowanie 666, czy Mieczysław Loretz-Milecki (1907-1988) ps. "Kostka" - aktor znany z "Westerplatte", "07 zgłoś się" - walczył w oddziale AK - Grupa "Północ" - zgrupowanie "Róg" - I batalion WSOP "Dzik" (Wojskowa Służba Ochrony Powstania) w batalionie "Iwo" - "Ostoja". Powstańcem był także fotograf Stanisław Sommer (1923-2002) ps. "Makina", kapral podchorążym zgrupowania "Radosław" - batalion "Czata 49", ojciec dziennikarki Karoliny Korwin-Piotrowskiej.

Znane ofiary Powstania Warszawskiego

Józef Orwid (+53 l.) właśc. Józef Kotschy – aktor, zginął 13 sierpnia w wyniku eksplozji niemieckiego czołgu pułapki na ulicy Kilińskiego. Śmierć poniosło wówczas 300 powstańców i cywilów.

Mariusz Maszyński (+56 l.) – aktor znany z "Pana Tadeusza", "Strasznego dworu" i "Każdemu wolno kochać". Zginął w 6 sierpnia podczas powstania warszawskiego. Został rozstrzelany wraz z żoną i siostrami przez członków RONA na warszawskiej Ochocie, gdzie mieszkał. Symbolicznie pochowany w grobie rodzinnym na Starych Powązkach (kw. 23/3/25/26). Był bratem Juliana Krzewińskiego (+61 l.), aktora i śpiewaka oraz malarek Stanisławy i Haliny. Jego ojciec Piotr Maszyński (+79 l.) był kompozytorem.

Maria Przybyłko-Potocka (+71 l.) – aktorka. Zmarła 30 sierpnia przygnieciona drzwiami po eksplozji  we własnym mieszkaniu. Została pochowana w Alei Zasłużonych na Starych Powązkach w Warszawie.

Zbigniew Rakowiecki (+31 l.) – aktor zaliczany do amantów przedwojennego kina. Zagrał w takich filmach jak „Włóczęgi” i „Fredek uszczęśliwia świat”. Jego żoną była aktorka Karolina Lubieńska (+85 l.) - 197-6-16, z którą Rakowiecki zagrał w Dziejach grzechu.  Został rozstrzelany 5 sierpnia przez rosyjskich żołnierzy z Brygady SS „RONA”  przy ul. Radomskiej 14. Pochowany w zbiorowej mogile na Cmentarzu Powstańców Warszawskich na Woli (kw. 73).

Maria Kaupe-Ostrowska ps. Krystyna (+37 l.) – śpiewaczka Opery Buffo, zagrała w filmie "Rapsodia Bałtyku". Łączniczka obwodu „Żywiciel”. Zginęła 28 września od kuli strzelca wyborowego. Pochowana na Starych Powązkach (kw. 150/2/32).

Listen to "12-letni chłopiec powiedział nam: przekażcie mamusi, że walczyłem jak żołnierz - wspomnienia Powstanki Warszawskiej" on Spreaker.