Marsz Pamięci przejdzie dziś ulicami Woli

Zainicjowany w ubiegłym roku Marsz Pamięci stanie się już stałym elementem obchodów powstańczych rocznic, dedykowanym cywilom, którzy ginęli w masowych egzekucjach, palonych szpitalach i bombardowanych kamienicach. Wyruszy o godz. 19 sprzed pomnika poświęconego ofiarom rzezi Woli przy ul. Solidarności i przejdzie na cmentarz Powstańców Warszawy. W tym roku jego uczestnicy będą zapalać świeczki w 21 miejscach upamiętniających egzekucje na Woli w pierwszych dniach sierpnia 1944. Każdy z uczestników marszu otrzyma świecę i biogram jednej z ofiar rzezi Woli przygotowany przez Muzeum Powstania. – Jeśli ktoś nie ma wśród ofiar nikogo ze swojej rodziny, niech zapali ją tej konkretnej osobie, której biogram dostał. Będzie to symboliczne oddanie hołdu – mówi dyrektor MPW Jan Ołdakowski. Na cmentarzu Powstańców Warszawy pochowani są w jednych grobach żołnierze obok ludności cywilnej. – Tak jak razem walczyli, tak razem tam leżą. Bez życzliwości i pomocy mieszkańców my, powstańcy, niewiele byśmy zdziałali. To cywile są bohaterami – mówi Wanda Traczyk-Stawska ps. Pączek, która od lat walczy o przywracanie pamięci pochowanym w bezimiennych grobach przy ul. Wolskiej. Muzeum udało się ustalić ponad 57 tys. nazwisk warszawiaków, którzy zginęli lub zaginęli podczas powstania. – Zajrzeliśmy już do wszystkich dostępnych dokumentów. Teraz została tylko ludzka pamięć i do niej chcemy sięgać. Apelujemy do tych, którzy wiedzą cokolwiek o zaginionych w czasie powstania, by się do nas zgłaszali – mówi Jan Ołdakowski. Listę nazwisk można znaleźć w bazie na www.1944.pl. Z kolei Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami w przeddzień rocznicy rzezi Woli uruchomił inną bazę: dokumentów świadczących o nazistowskim terrorze. Na www.zapisyterroru.pl można znaleźć m.in. zeznania ofiar, protokoły z przesłuchań świadków, skany dokumentów i transkrypcje. – Jeśli interesują nas zeznania mieszkańców budynku przy ul. Wolskiej 45, wystarczy wpisać to hasło w wyszukiwarkę – mówi dyrektor Wojciech Kozłowski z OBnT.

W niedzielę o godz. 12 spacer z Super Expressem:

Od warszawskiej Niobe do obozu w kościele

Na mapie Woli oznaczonych jest 117 miejsc związanych z Powstaniem Warszawskim, w których Niemcy dokonywali egzekucji cywilnych mieszkańców. W niedzielę kilka z tych miejsc odwiedzimy na spacerze z „Super Expressem” organizowanym z Muzeum Powstania Warszawskiego. W niedzielę o zbrodniach na ludności cywilnej będzie opowiadał przewodnik MPW Paweł Bajda. Spotykamy się o godz. 12 przed kościołem św. Klemensa przy ul. Karolkowej 49. Przejdziemy m.in. na skwer Wandy Felicji Lurie zwanej „warszawską Niobe”, usłyszymy o obozie przejściowym w kościele św. Wojciecha i o historii pomnika pomordowanych mieszkańców Woli u zbiegu ul. Górczewskiej i Prymasa Tysiąclecia. Zapraszamy z egzemplarzem „Super Expressu”!