Nowa lista lektur szkolnych. Zmiany już od września. Te książki będą czytać uczniowie [Lista]

Od 1 września 2024 r. obowiązywać będzie odchudzona podstawa programowa. Szefowa resortu edukacji Barbara Nowacka podpisała rozporządzenia zmieniające podstawę programową kształcenia ogólnego dla 18 przedmiotów w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych. Chodzi m.in. o nową listę lektur. Co będą musieli przeczytać uczniowie szkół podstawowych, liceów i techników? Nowa lista lektur poniżej.

Lista lektur dla klas I-III szkoły podstawowej

Propozycja lektur do wspólnego i indywidualnego czytania w klasach I-III to:

• Hans Christian Andersen, Baśnie (do wyboru);
• Justyna Bednarek, Niesamowite przygody dziesięciu skarpetek (czterech prawych i sześciu lewych);
• Jan Brzechwa, Brzechwa dzieciom;
• Waldemar Cichoń, Cukierku, ty łobuzie!;
• Agnieszka Frączek, Rany Julek! O tym, jak Julian Tuwim został poetą;
• Dorota Gellner, Wścibscy;
• Julita Grodek, Mania, dziewczyna inna niż wszystkie. Opowieść o Marii Skłodowskiej-Curie;
• Tom Justyniarski, Psie troski, czyli o wielkiej przyjaźni na cztery łapy i dwa serca;
• Grzegorz Kasdepke, Detektyw Pozytywka;
• Piotr Kordyasz, Lolek. Opowiadania o dzieciństwie Karola Wojtyły (fragmenty);
• Barbara Kosmowska, Dziewczynka z parku;
• Zofia Kossak-Szczucka, Kłopoty Kacperka góreckiego skrzata;
• Maria Krüger, Karolcia;
• Åsa Lind, Piaskowy Wilk;
• Astrid Lindgren, Dzieci z Bullerbyn;
• Hugh Lofting, Doktor Dolittle i jego zwierzęta;
• Aleksandra i Daniel Mizielińscy, Którędy do Yellowstone? Dzika podróż po parkach
• narodowych;
• Joanna Papuzińska, Asiunia;
• Danuta Parlak, Kapelusz Pani Wrony;
• Roman Pisarski, O psie, który jeździł koleją;
• Janina Porazińska, Pamiętnik Czarnego Noska;
• Maria Terlikowska, Drzewo do samego nieba;
• Julian Tuwim, Wiersze dla dzieci;
• Barbara Tylicka, O krakowskich psach i kleparskich kotach. Polskie miasta w baśni i legendzie;
• Danuta Wawiłow, Najpiękniejsze wiersze;
• Łukasz Wierzbicki, Afryka Kazika, Dziadek i niedźwiadek.

Lektury obowiązkowe dla klas IV-VI (pozycje książkowe poznawane w całości)

• Jan Brzechwa, Akademia Pana Kleksa;
• Janusz Christa, Kajko i Kokosz. Szkoła latania (komiks);
• Clive Staples Lewis, Opowieści z Narnii. Lew, czarownica i stara szafa;
• Ferenc Molnár, Chłopcy z Placu Broni;
• John Ronald Reuel Tolkien, Hobbit, czyli tam i z powrotem.

Krótkie utwory literackie poznawane w całości, utwory literackie poznawane we fragmentach i utwory poetyckie dla klas IV-VI

• René Goscinny, Jean-Jacques Sempé, Mikołajek (wybór opowiadań);
• Ignacy Krasicki, wybrane bajki;
• Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz (wybrane fragmenty);
• Józef Wybicki, Mazurek Dąbrowskiego;
• wybrane mity greckie, w tym mit o powstaniu świata oraz mity o Prometeuszu, o Syzyfie, o Demeter i Korze, o Dedalu i Ikarze, o Heraklesie, o Tezeuszu i Ariadnie;
• Biblia: stworzenie świata i człowieka oraz wybrane przypowieści ewangeliczne, w tym o talentach, o miłosiernym Samarytaninie;
• wybrane podania i legendy polskie;
• wybrane baśnie polskie i europejskie;
• wybrane wiersze: Jana Brzechwy, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Anny Kamieńskiej, Joanny Kulmowej, Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Leopolda Staffa, Juliana Tuwima, Jana Twardowskiego, oraz pieśni patriotyczne (w tym Rota Marii Konopnickiej).

Lista lektur obowiązkowych dla klas VII-VIII

• Charles Dickens, Opowieść wigilijna;
• Aleksander Fredro, Zemsta;
• Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec;
• Adam Mickiewicz, Dziady część II;
• Antoine de Saint-Exupéry, Mały Książę;
• Juliusz Słowacki, Balladyna.

Krótkie utwory literackie poznawane w całości, utwory literackie poznawane we fragmentach i utwory poetyckie dla klas VII-VIII

• Jan Kochanowski, wybór fraszek, wybrana pieśń, treny VII i VIII;
• Adam Mickiewicz, Reduta Ordona, Świtezianka, Pan Tadeusz (księgi: I, II, IV, X, XI, XII);
• Sławomir Mrożek, Artysta;
• Henryk Sienkiewicz, Latarnik, Quo vadis (fragmenty);
• Stefan Żeromski, Syzyfowe prace (fragmenty);
• wybrane wiersze poetów wskazanych w klasach IV–VI, a ponadto wybrane wiersze: Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Zbigniewa Herberta, Bolesława Leśmiana, Czesława Miłosza, Tadeusza Różewicza, Wisławy Szymborskiej, oraz aforyzmy Stanisława Jerzego Leca.

Przykładowe lektury uzupełniające dla klas IV–VIII

• Adam Bahdaj, Kapelusz za 100 tysięcy;
• Miron Białoszewski, Pamiętnik z powstania warszawskiego (fragmenty);
• Justyna Bednarek, Dom nr 5;
• Paweł Beręsewicz, Wszystkie lajki Marczuka;
• Frances Hodgson Burnett, Tajemniczy ogród lub inna powieść;
• Lewis Carroll, Alicja w Krainie Czarów;
• Agatha Christie, wybrana powieść kryminalna;
• Carlo Collodi, Pinokio;
• Lloyd Cassel Douglas, Wielki Rybak;
• Aleksander Dumas, Trzej muszkieterowie;
• Arkady Fiedler, Dywizjon 303;
• John Flanagan, Zwiadowcy. Księga 1. Ruiny Gorlanu;
• Olaf Fritsche, Skarb Troi;
• Ernest Hemingway, Stary człowiek i morze;
• Emilia Kiereś, Rzeka;
• Joseph Rudyard Kipling, Księga dżungli;
• Janusz Korczak, Król Maciuś Pierwszy, Bankructwo małego Dżeka;
• Rafał Kosik, Felix, Net i Nika oraz Gang Niewidzialnych Ludzi;
• Barbara Kosmowska, Pozłacana rybka;
• Barbara Kosmowska, Paweł Beręsewicz i inni, Gorzka czekolada i inne opowiadania o ważnych sprawach;
• Zofia Kossak-Szczucka, Bursztyny (wybrane opowiadanie), Topsy i Lupus;
• Marcin Kozioł, Skrzynia Władcy Piorunów;
• Selma Lagerlöf, Cudowna podróż;
• Karolina Lanckorońska, Wspomnienia wojenne 22 IX 1939–5 IV 1945 (fragmenty);
• Stanisław Lem, Cyberiada (fragmenty);
• Bolesław Leśmian, Klechdy sezamowe;
• Kornel Makuszyński, wybrana powieść;
• Andrzej Maleszka, Magiczne drzewo;
• Alan Aleksander Milne, Kubuś Puchatek;
• Lucy Maud Montgomery, Ania z Zielonego Wzgórza;
• Małgorzata Musierowicz, wybrana powieść;
• Ewa Nowak, Pajączek na rowerze;
• Edmund Niziurski, Sposób na Alcybiadesa;
• Sat-Okh, Biały Mustang;
• Longin Jan Okoń, Tecumseh;
• Raquel Jaramillo Palacio, Cudowny chłopak;
• Katherine Paterson, Most do Terabithii;
• Sara Pennypacker, Pax;
• Jacek Podsiadło, Czerwona kartka dla Sprężyny;
• Bolesław Prus, Katarynka, Placówka, Zemsta;
• Rick Riordan, Percy Jackson i bogowie olimpijscy;
• Henryk Sienkiewicz, Janko Muzykant, Krzyżacy, Sąd Ozyrysa, W pustyni i w puszczy;
• Eric-Emmanuel Schmitt, Oskar i pani Róża;
• Nicolas Sparks, Jesienna miłość;
• Marcin Szczygielski, Teatr Niewidzialnych Dzieci, Arka czasu;
• Alfred Szklarski, wybrana powieść;
• Mark Twain, Przygody Tomka Sawyera;
• Melchior Wańkowicz, Bitwa o Monte Cassino (fragmenty), Ziele na kraterze;
• Danuta Wawiłow, Natalia Usenko, Wierzbowa 13. Opowieści z Wierzbowej 13;
• Louis de Wohl, Posłaniec króla;
• Roksana Jędrzejewska-Wróbel, Stan splątania;
• Marcus Zusak, Złodziejka książek;
• wybrane pozycje z serii Nazywam się… (np. Mikołaj Kopernik, Fryderyk Chopin, Maria Skłodowska-Curie, Jan Paweł II i inni);
• inne utwory literackie i teksty kultury, w tym wiersze poetów współczesnych i reportaże.

Lektury dla licealistów i uczniów techników na poziomie podstawowym

• Jan Parandowski, Mitologia, część I: Grecja;
• Sofokles, Antygona;
• William Szekspir, Makbet;
• Molier, Skąpiec;
• Adam Mickiewicz, Dziady cz. III;
• Bolesław Prus, Lalka;
• Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara;
• Stanisław Wyspiański, Wesele;
• Stefan Żeromski, Przedwiośnie;
• Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem;
• Albert Camus, Dżuma;
• George Orwell, Rok 1984;
• Sławomir Mrożek, Tango.

Krótkie utwory literackie poznawane w całości i utwory literackie poznawane we fragmentach dla liceów i techników

• Biblia, w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Księgi Psalmów, Apokalipsy św. Jana;
• Homer, Iliada (fragmenty);
• wybrane utwory polskiego średniowiecza, w tym: Lament świętokrzyski (fragmenty), Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią (fragmenty);
• Pieśń o Rolandzie (fragmenty);
• Ignacy Krasicki, wybrana satyra;
• Adam Mickiewicz, wybrane ballady, w tym Romantyczność;
• Henryk Sienkiewicz, Potop (fragmenty);
• Władysław Stanisław Reymont, Chłopi (fragmenty);
• Witold Gombrowicz, Ferdydurke (fragmenty);
• Tadeusz Borowski, Proszę państwa do gazu;
• Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat (fragmenty);
• Marek Nowakowski, Górą „Edek” (z tomu Prawo prerii);
• Andrzej Stasiuk, Miejsce (z tomu Opowieści galicyjskie);
• Olga Tokarczuk, Profesor Andrews w Warszawie (z tomu Gra na wielu bębenkach);
• Ryszard Kapuściński, Podróże z Herodotem (fragmenty).

Utwory poetyckie w liceum i technikum

• Horacy, wybrane utwory;
• Bogurodzica;
• Jan Kochanowski, wybrane pieśni, w tym: Pieśń IX ks. I, Pieśń V ks. II; tren IX, X, XI;
• wybrane wiersze poetów epoki baroku;
• Ignacy Krasicki, Hymn do miłości ojczyzny;
• Adam Mickiewicz, Oda do młodości; wybrane sonety z cyklu Sonety krymskie oraz inne wiersze;
• wybrane wiersze: Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Mirona Białoszewskiego, Józefa Czechowicza, Zbigniewa Herberta, Bolesława Leśmiana, Czesława Miłosza, Cypriana Kamila Norwida, Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, Haliny Poświatowskiej, Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Tadeusza Różewicza, Juliusza Słowackiego, w tym Testament mój, Leopolda Staffa, Wisławy Szymborskiej, Juliana Tuwima.

CZYTAJ TEŻ: Ryszard Schnepf: Trump bardzo poważnie przybliżył się do zwycięstwa

Źródło: Ministerstwo Edukacji Narodowej / Radio Zet