Święta Bożego Narodzenia wczoraj i dziś. Co się zmieniło? To był zupełnie inny świat!

Spis treści

1. Święta kiedyś – duch tradycji i prostoty
2. Święta dziś – czas nowoczesnych tradycji
3. Co pozostało niezmienne?

Święta kiedyś – duch tradycji i prostoty

W przeszłości święta Bożego Narodzenia miały znacznie bardziej duchowy i symboliczny charakter niż dzisiaj. Okres Adwentu był czasem zadumy, modlitwy i postu. Ludzie przygotowywali się do narodzin Jezusa, rezygnując z zabaw i przyjemności.

Choinka nie zawsze była głównym symbolem świąt. W wielu domach pojawiała się podłaźniczka – gałąź jodły lub świerku, zawieszana pod sufitem i ozdabiana ręcznie wykonanymi dekoracjami, jabłkami, orzechami czy słomianymi łańcuchami. Choinki, jakie znamy dzisiaj, zadomowiły się w polskich domach dopiero w XIX wieku.

Wigilia, najbardziej wyjątkowy moment świąt, była czasem pełnym znaczeń. Kolację zaczynano, gdy na niebie pojawiała się pierwsza gwiazdka. Stół nakrywano białym obrusem, pod który wkładano sianko. W wielu domach zostawiano puste miejsce dla niespodziewanego gościa lub zmarłych przodków. Na stole królowały tradycyjne, postne potrawy: barszcz z uszkami, zupa grzybowa, pierogi, kapusta z grochem, śledzie, kutia i kompot z suszu.

Wierzono, że liczba potraw powinna być nieparzysta − wieczerza chłopska składała się najczęściej z 7 potraw, szlachecka z 9, natomiast arystokracja spożywała 11 potraw, a skosztowanie każdej z nich zapewniało zdrowie i pomyślność na nadchodzący rok.

O północy rodziny udawały się na Pasterkę, czyli uroczystą mszę upamiętniającą narodziny Jezusa. Był to jeden z najważniejszych momentów świąt, który łączył wiernych we wspólnym świętowaniu.

Święta dziś – czas nowoczesnych tradycji

Współczesne święta Bożego Narodzenia różnią się pod wieloma względami od tych, które obchodzili nasi przodkowie. Choć nadal zachowujemy wiele tradycji to w dzisiejszych czasach święta są często naznaczone konsumpcjonizmem.

Choinka stała się główną ozdobą domów, centrów handlowych i ulic miast, a sklepy prześcigają się w promocjach, zachęcając do zakupu prezentów. Wigilia, choć nadal ważna, zmieniła swój charakter. W wielu domach tradycyjne potrawy ustępują nowoczesnym daniom, a liczba potraw czy ich symbolika przestaje mieć znaczenie. Obok tradycyjnych polskich zwyczajów pojawiają się wpływy innych kultur, jak dekorowanie domów w stylu amerykańskim czy wprowadzanie postaci Świętego Mikołaja rodem z reklam Coca-Coli.

Co pozostało niezmienne?

Mimo wielu zmian, duch Bożego Narodzenia wciąż pozostaje żywy. To czas, kiedy spotykamy się z bliskimi, dzielimy się opłatkiem, składamy sobie życzenia i choć na chwilę zwalniamy w codziennym biegu. Wciąż ważne są wspólne chwile przy stole, wzruszenia podczas śpiewania kolęd i radość płynąca z dawania prezentów.

Choć świat się zmienia, a święta wyglądają inaczej niż kiedyś, to ich magia tkwi w ludziach, którzy tworzą ten wyjątkowy czas.