Metro głębokie w Warszawie. Ambitne plany i socrealistyczne wizje
W latach 50. XX wieku, mieszkańcom Warszawy obiecano metro inne niż to, które znamy dzisiaj. Miało być głębiej położone i biec po zupełnie innej trasie. Jak pisze Murator, projekty stacji, takie jak metro Plac Dzierżyńskiego, metro Próżna czy metro Plac Teatralny, emanowały socrealizmem, z inspiracjami zaczerpniętymi z moskiewskiego metra.
- Mozaiki i porcelana: Stacja Teatralna miała zachwycać mozaikami nawiązującymi do polskiej historii i tradycji. „Całość mozaiki, utrzymana w kolorycie biało-niebiesko-granatowo-złotym, daje asocjacje porcelany z epoki stanisławowskiej” – pisał Wiesław Sachs w tygodniku „Stolica” w 1953 roku.
- Plafon z bitwą pod Lenino: Stacja Targowa miała upamiętniać „wyzwolenie” Warszawy przez Armię Czerwoną. „Plafon przedstawia walki od Lenino aż do Warszawy” – informował Sachs.
Metro głębokie miało sięgać nawet 30-50 metrów pod ziemię. Planowano 5 linii o łącznej długości 36,5 km, które miały powstać do 1965 roku. Pierwsza linia w założeniu łączyła pl. Komuny Paryskiej (dziś pl. Wilsona) z placem Unii Lubelskiej, z odnogą biegnącą pod Wisłą w stronę Dworca Wileńskiego i Targówka.
Budowa metra głębokiego ruszyła w 1951 roku, ale szybko napotkała na problemy. Brakowało pieniędzy, wykwalifikowanych pracowników i narzędzi. Chaos organizacyjny i trudne warunki geologiczne również utrudniały prace.
Czytaj dalej pod materiałem wideo.

W 1953 roku, z powodu problemów finansowych, zdecydowano o zawieszeniu prac. Do tego czasu udało się wykonać jedynie niewielką część planowanych robót:
- Szyby – blisko 60%
- Chodniki podziemne – 26%
- Komory montażowe – 4,1%
- Komory rozjazdowe – 8,7%
- Tunele – niecałe 6%
- Stacje – 0%
Inwestycję skazano na zapomnienie, a wszelkie wzmianki o niej usuwano z prasy i kronik filmowych.
Zapomniane stacje i zalane tunele
Do dziś po niedokończonym metrze głębokim pozostał jedynie kilkusetmetrowy fragment zalanego wodą tunelu na Targówku oraz zatopione szyby w różnych częściach miasta. Odkrywane są one podczas różnych inwestycji, utrudniając prace budowlane.
Planowane stacje metra głębokiego 1. linii:
- metro Plac Komuny Paryskiej (dziś pl. Wilsona)
- metro Dworzec Gdański
- metro Plac Dzierżyńskiego (dziś pl. Bankowy)
- metro Próżna
- metro Śródmieście
- metro Plac Konstytucji
- metro Plac Unii Lubelskiej
- Linia 2 (odnoga):metro Próżna
- metro Plac Teatralny (lub metro Teatralna)
- metro Targowa
- metro Szwedzka (początkowo niedostępna dla pasażerów)
- metro Targówek (przystanek techniczny na powierzchni)
Polecany artykuł:
Tajemnica wojskowa
Przebieg metra głębokiego w Warszawie planowano z myślą o potrzebach wojska. Tunel pod Wisłą miał służyć do transportu żołnierzy i pojazdów w razie zniszczenia mostów. Pod ziemią planowano również tajne obiekty wojskowe połączone z metrem, a stacje miały pełnić funkcję schronów dla ludności cywilnej.
Czy kiedykolwiek poznamy wszystkie sekrety ukryte pod Warszawą? Czas pokaże, jakie jeszcze tajemnice skrywa niedokończone metro głębokie. Zobacz zdjęcia w galerii poniżej.