Były seksbombami. Groby polskich aktorek rozsiane po całym świecie (Nie)zapomniani WIDEO

Znani Polacy pochowani są m.in. na cmentarzu Gunnersbury w Londynie, francuskich nekropoliach: Père-Lachaise, Montparnasse, Montmartre w Paryżu, w Le Mesnil-le-Roi i Les Champeaux w Montmorency, gdzie pochowano cenionych polskich emigrantów. Po całym świecie rozsiane są także cmentarze wojskowe,, gdzie chowano polskich żołnierzy walczących na frontach II wojny światowej. Wystarczy wspomnieć brytyjskie cmentarze w Northwood i Newark-on-Trent, gdzie spoczywają lotnicy, bohaterowie Bitwy o Anglię, cmentarz polskich żołnierzy Bredzie, czy cmentarz na Monte Cassino. Grobów zasłużonych Polaków nie brakuje także na cmentarzu Leśnym w Monachium, czy cmentarzu narodowym Amerykańskiej Częstochowy w Doylestown w Pensylwanii. 

W Stanach Zjednoczonych pochowana jest m.in. Pola Negri (1896/97-1987), przedwojenna gwiazda kina niemego w Hollywood. Apolonia Chałupiec, bo tak naprawdę nazywała się aktorka, urodziła się na przełomie 1896 i 1897 roku – dokładna data urodzin nie jest znana., w Lipnie w dzisiejszym woj.. kujawsko-pomorskim, w rodzinie słowacko-polskiej. Po zesłaniu ojca na Sybir, Chałupiec razem z matką przeprowadziły się do Warszawy.  Kariera Poli rozpoczęła się już w 1912 roku w Teatrze Małym w Warszawie. Dwa lata później debiutowała już w filmie „Niewolnica zmysłów” . Będąc jeszcze w Polsce zaczęła posługiwać się pseudonimem Pola Negri zaczerpniętym od włoskiej poetki Ady Negri (1879-1945). W 1919 roku aktorka poślubiła w Sosnowcu podporucznika Straży Granicznej Eugeniusza Dąmbskiego. Małżeństwo z winy męża przetrwało jednak tylko 3 lata.

Pola Negri zanim trafiła do Hollywood w 1923 roku przez 6 lat występowała w filmach niemieckich.  W USA zadebiutowała rolą w produkcji „Hiszpańska tancerka”. W Stanach Zjednoczonych uchodziła za symbol seksu. Przypisywano jej romanse z Rudolfem Valentino i Charlie Chaplinem.  Niestety po udźwiękowieniu filmów przestała grać w produkcjach, z uwagi na silny akcent. Wróciła do Niemiec, gdzie dzięki interwencji samego Hitlera mogła występować w filmach. Przed wybuchem II wojny światowej powróciła jednak do USA., gdzie udało jej się wystąpić w takich filmach jak Hi Diddle Diddle (1943) i Księżycowe prządki (1964). Jej drugim mężem w latach 1927-1931 był gruziński książę Serge Mdivani (1903-1936), z którym była w ciąży. Dziecko jednak zmarło z powodu poronienia. Negri założyła firmę maklerską, dzięki czemu mogła żyć dostatnio mimo zapomnienia przez branże filmową. Pod koniec życia zachorowała na guza mózgu. Zmarła na zapalenie płuc w San Antonio w Teksasie i została pochowana cmentarzu Calvary w Los Angeles obok swojej matki Eleonory. Swój majątek przepisała w znacznej części na Uniwersytet St. Mary w Teksasie.

Z Hollywood związani byli także kompozytor Henryk Wars, właśc. Henryk Warszawski (1902-1977), który pochowany jest na żydowskim cmentarzu Hillside Memorial Park, współzałożyciel wytwórni filmowej Metro-Goldwyn-Mayer - Samuel Goldwyn (1879-1974) – spoczywa on w Forest Lawn Memorial Park, czy założyciele Warner Bros – bracia Warner - Harry (1881-1958), Albert (1884-1967), Sam (1887-1927) i Jack (1892-1978), który w odróżnieniu od braci urodził się już w Londynie, a nie w Krasnosielcu na Mazowszu. Filmowcy, których prawdziwe nazwisko to Wonsal, pochowani są na żydowskim cmentarzu Home of Peace Cemetery w Los Angeles.

W USA groby mają także:

Janina Wilczówna (1917-1979) - właśc. Wilczer – polska aktorka przedwojenna o żydowskich korzeniach. Obdarzona cudowną urodą – wielokrotnie nagradzana w konkursach piękności. W czasie wojny dostała się do Paryża, a później do Stanów Zjednoczonych. Występowała dla polonii w Nowym Jorku i Waszyngtonie. W 1949 roku przeprowadziła się do Dallas, gdzie rok późnej otworzyła razem z mężem Stanisławem Sławikiem słynną restaurację "Old Warsaw". Wilczówna zmarła na raka płuc i została pochowana na cmentarzu w Dallas.

Tamara Wiszniewska (1919-1981) – jedna z najpiękniejszych polskich aktorek przedwojennych. Karierę rozpoczęła w 1934 roku jako tancerka w nocnych klubach. Zauważona przez niemieckiego producenta została zaangażowana do polsko-niemieckiego filmu August Mocny. Potem była Trędowata i Ordynat Michorowski. Na planie tych filmów poznała przyszłego męża, Władysława Mikosza, kierownika produkcji. Po wojnie wyemigrowała do USA, gdzie pracowała jako tłumaczka i recepcjonistka. Zmarła w wyniku choroby nowotworowej i została pochowana na cmentarzu w Rochester.

W USA pochowani są także aktorzy znani z produkcji z okresu PRL - Andrzej Wasilewicz (1951-2016) i zmarła niedawno aktorka Ewa Milde (1944-2020).

W Wielkiej Brytanii spoczywa natomiast Henryk Vogelfänger (1904-1990) – lwowski adwokat o korzeniach żydowskich, który największą sławę zdobył jako pieśniarz i aktor. Współtworzył razem z Kazimierzem Wajdą słynny duet Szczepcio i Tońcio, który wystąpił w filmach „Będzie lepiej”, „Włóczęgi” i „Serce batiara”.  Kazimierz Wajda (1905-1955) był mężem aktorki Miry Grelichowskiej (1910-1988), o której wspominałem Wam w odcinku z Mieczysławem Gajdą (1931-2017), aktorze geju, który zeznawał w procesie zabójstwa jej gosposi przez swojego kochanka, aktora Jerzego Nasierowskiego (87 l.). W czasie wojny Vogelfänger  występował w przedstawieniach dla żołnierzy polskich na Zachodzie.  Osiadł w Wielkiej Brytanii, gdzie pod przybranym nazwiskiem Henry Barker pracował w gimnazjum ucząc łaciny, greki, mitologii i starożytnej historii.  Z żoną Wandą miał syna Anthony’ ego urodzonego w RPA w 1955 roku. W 1963 roku ukochana aktora zginęła tragicznie w wypadku komunikacyjnym i została pochowana na cmentarzu Chiswick w Londynie. Henryk Vogelfänger na dwa lata przed śmiercią wrócił do Polski i nie mogąc zamieszkać ponownie we Lwowie z uwagi na brytyjski paszport, osiadł w Warszawie w domu kombatanta.  Został pochowany w grobie żony.

Na Powązkach Wojskowych (kwatera A25/6/30) pochowana jest Loda Niemirzanka-Modrzewska (1909-1984)  - właśc. Leokadia Niemira – polska aktorka i tancerka przedwojenna, która zmarła w Londynie. W czasie II wojny światowej żołnierz AK. Jej syn Stefan Kopczyński (+18 l.) ps. Szmidt zginął w Powstaniu Warszawskim. Walczył w grupie bojowej Krybar. Niemirzanka karierę rozpoczęła jako tancerka teatrów w Wilnie, Łodzi i Warszawie. Do filmu na początku lat 30. Zagrała w takich produkcjach jak "Dziesięciu z Pawiaka", "Szpieg w masce", "Pan Twardowski", "Będzie lepiej", "Ada! To nie wypada", czy "Książątko".  Wyemigrowała do Londynu, gdzie zmarła w 1984 roku. Jej prochy sprowadzono i pochowano w grobie syna na Powązkach Wojskowych w Warszawie.  Pierwszym mężem Niemirzanki był Stefan Kopczyński, drugim zaś polityk Stanisław Kauzik ps. Dołęga-Modrzewski (1891-1959) – tego nazwiska używał od 1945, który pochowany jest w grobie rodzinnym na Starych Powązkach.

Maria Zarębińska (1904-1947) – polska aktorka i pisarka, druga żona pisarza Władysława Broniewskiego (1897-1962). Jej córka Maria Broniewska (89 l.), którą miała ze Zbigniewem Kornackim, była aktorką. W czasie wojny za pomoc Żydom została wysłana do Oświęcimia. Podupadła na zdrowiu i w 1947 roku leczyła się w sanatorium w Zurychu, gdzie zmarła. Została pochowana na Starych Powązkach w Warszawie (kw. 348-I-23). Jej zięciem był Lech Pijanowski (1928-1974) - pochowany nieopodal (kw. 330/6/23), znany reżyser i scenarzysta, ojciec dziennikarza Wojciecha Pijanowskiego (69 l.).

Hanka Ordonówna (1902-1950) – jedna z największych gwiazd przedwojennego kina i piosenki. Do dziś śpiewane są jej utwory „Miłość ci wszystko wybaczy”, „Na pierwszy zna”, czy „Trudno”.  Ordonka właściwie Maria Anna Tyszkiewicz swój pseudonim zawdzięczała  Karolowi Hanuszowi, aktorowi o którym wam opowiadałem w odcinku o znanych homoseksualistach. Karierę zaczynała jako tancerka. Potem były występy w kabarecie Qui Pro Quo, aż przyszła rola w filmie „Szpieg w masce”, gdzie zaśpiewała swój największy przebój. Ordonówna robiła także karierę na scenach całej Europy. Jej brawurową karierę przerwała II wojna światowa.  Na początku okupacji została aresztowana przez Gestapo i osadzona na Pawiaku. Do zatrzymania doszło z pomocą konfidenta gestapo, aktora Igo Syma (1896-1941). Na wolność wyszła dzięki staraniom męża, hrabiego Michała Tyszkiewicza (1903-1974), który przed wojną pisał teksty do jej piosenek żony, był także dalekim krewnym aktorki Beaty Tyszkiewicz. Małżonkowie wyjechali z Warszawy i udali się  do Wilna, gdzie po wkroczeniu Armii Czerwonej zostali aresztowani przez NKWD. Tyszkiewicz trafił na Łubiankę, a Ordonka trafiła do łagru w Uzbekistanie. Podupadła tam na zdrowiu i miała poważne kłopoty z płucami.  Dzięki układowi Sikorski-Majski  została uwolniona i mogła wyjechać na leczenie do Taszkientu. Tam spotkała się z mężem i razem z Armią gen. Andersa została ewakuowana przez Bombaj w Indiach do Bejrutu w Libanie, zabierając ze sobą polskie sieroty.  Pogarszający się stan zdrowia i gruźlica spowodował, że Tyszkiewiczowie musieli zostać po wojnie w Bejrucie.  Hanka Ordonówna zmarła we wrześniu 1950 roku na tyfus, którym zaraziła się od męża. Została pochowana na polskim cmentarzu w Bejrucie, gdzie jej grób znajdował się aż do 1990 roku.  Szczątki ekshumowano i przywieziono do Warszawy. Przedwojenna gwiazda polskiej sceny została pochowana w Alei Zasłużonych na Starych Powązkach w Warszawie. Michał Tyszkiewicz po wojnie pozostał na emigracji i został sekretarzem poselstwa RP w Teheranie, z ramienia rządu polskiego na uchodźstwie. Jego drugą żoną była Tamara Nachiczewańska (+50 l.), która zmarła w Nowym Jorku.  Tyszkiewicz zmarł natomiast na serce w Monachium i został pochowany w grobowcu Tyszkiewiczów w Brompton w Londynie.