Groby legend i sław Krakowa. Grechuta, Wodecki, Gnatowski. Niezapomniani

Odcinek programu "Niezapomniani. Cmentarne historie" powstał przy udziale pani Kingi Radeckiej, dziennikarki, która wykonała zdjęcia grobów znanych osobistości z Krakowa. Zobaczcie miejsca wiecznego spoczynku osób pochowanych na krakowskich nekropoliach.

Znani pochowani na Cmentarzu Rakowickim: Piotr Bikont (1955-2017)- dziennikarz, działacz opozycji, reżyser oraz krytyk kulinarny (wspólnie z Robertem Makłowiczem pisał felietony) - zginął w wypadku samochodowym, aktor Jerzy Bińczycki, piosenkarz i kompozytor Marek Grechuta, Anna Szałapak - artystka estradowa Piwnicy pod Baranami, która nazywana była Białym Aniołem, czy malarz Jan Matejko,  minister Mirosław Handke, tenisistka Jadwiga Jędrzejowska, malarze Juliusz i Wojciech Kossak, kompozytor Antoni Kopff, piłkarz Adam Musiał, gimnastyczka Helena Rakoczy i hokeista Władysław Radwański - dziadek Agnieszki Radwańskiej. Spoczywają tu także przedwojenne gwiazdy polskiego kina: Maria Malicka (1898-1992), Adam Brodzisz (1906-1986) - aktor zmarł w Desert Hot Springs (USA), jego żona Maria Bogda (1909-1981). Od 1961 mieszkali oni w Stanach Zjednoczonych i trudnili się m.in. hodowlą szynszyli.

Na Cmentarzu Rakowickim pochowani są także: kpt Franciszek Dąbrowski, restaurator Antoni Hawełka, aktorzy Józef Para, Jerzy Sagan, Roman Stankiewicz, Adam Fiut, Leszek Herdegen, Irena Babel i jej mąż Stefan Rydel, Kazimierz Wajda znany z duetu o Szczepciu i Tońciu, Kazimierz Fabisiak - ojciec aktora Aleksandra Fabisiaka, Ewa Lejczak - znana ze Stawki większej niż życie, Halina Gallowa i jej mąż, reżyser Iwo Gall oraz Henryk Jordan - twórca ogródków jordanowskich, reżyser Tadeusz Kantor, malarz Józef Mehoffer, malarz i scenograf Jerzy Nowosielski, Stanisław Pagaczewski - twórca serii o prof. Baltazarze Gąbce, Piotr Skrzynecki - twórca Piwnicy pod Baranami, noblistka Wisława Szymborska, dziennikarz i reżyser Maciej Szumowski - ojciec znanej reżyser Małgorzaty Szumowskiej, piosenkarz Zbigniew Wodecki, Wiktor Zin, architekt, autor programu telewizyjnego "Piórkiem i węglem".

Piękny grobowiec rodziny Stuhrów

Pierwszymi przedstawicielami rodziny Stuhrów w Polsce byli Anna z Thillów oraz Leopold Stuhrowie – przybyli do Krakowa z powiatu Mistelbach w Dolnej Austrii w 1879. Pradziadek aktora, Leopold Stuhr, należał do zamożnego mieszczaństwa. Kupił kamienicę w Rynku Podgórskim, a następnie założył restaurację. Dziadkiem aktora był Oskar Stuhr, adwokat i działacz Stronnictwa Narodowego. Matka Jerzego Stuhra, Maria, była księgową w teatrze Banialuka, a ojciec Tadeusz był prokuratorem.

Inni pochowani na Cmentarzu Rakowickim

Andrzej Urbańczyk (1946-2001) - dziennikarz, redaktor naczelny "Trybuny", poseł SLD. Zagrał epizod w "Wodzireju" Feliksa Falka. Utonął w wodach tzw. kanału miłości w Sidari w czasie wakacji w Grecji. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Zofia Marcinkowska (1940-1963) - 8 lipca 1963 roku podczas kłótni popchnęła swojego pijanego partnera, aktora i operatora filmowego Zbigniewa Wójcika (1932-1963). Zrobiła to tak niefortunnie, że ten uderzył głową w kant zlewu. Myśląc, że go zabiła, napisała list pożegnalny i popełniła samobójstwo. W rzeczywistości zmarła szybciej niż kochanek, który przeżył uderzenie o kant umywalki. Jednak nikt mu nie pomógł odpowiednio szybko, zmarł kilka godzin po swojej dziewczynie i także został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Ewa Demarczyk (1941-2020) - piosenkarka, gwiazda Piwnicy pod Baranami. Z kariery wycofała się w 1999 roku.Jej pierwszym mężem był skrzypek Jakub Szczepański (1938–2020), małżeństwo trwało kilka miesięcy. Po śmierci matki (1979), z którą była bardzo związana, wyszła ponownie za mąż. Drugi małżonek był pozłotnikiem, został skazany na karę pozbawienia wolności za popełnione kradzieże, m.in. na szkodę Ewy Demarczyk. Potem zamieszkała w Wieliczce razem z Pawłem Rynkiewiczem jej życiowym partnerem od 1981 roku. + grób rodziców Demarczyk

Janusz Muniak (1941-2016) - muzyk jazzowy, saksofonista. Zwany był „sercem polskiego jazzu” i „Ojcem Chrzestnym” kilku pokoleń muzyków jazzowych. Na początku stycznia doznał rozległego zawału serca. Zmarł po kilkunastu dniach pobytu w szpitalu.

Jarosław Śmietana (1951-2013) - muzyk jazzowy, gitarzysta. Zmarł na guza mózgu i został pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Rakowickim.

Rodzice i bracia Olgi "Kory" Sipowicz - matka Emilia Ostrowska (1908-1971), brat Tadeusz Ostrowski (1949-2015) oraz ojciec Marcin Ostrowski (1897-1960) i brat Jerzy Ostrowski (1947-1982) - pochowani na dwóch cmentarzach - ojciec na Cmentarzu Rakowickim, a matka na Batowickim w Krakowie. Jej bracia Jerzy i Andrzej zmarli w młodym wieku na chorobę alkoholową.

Kora (1951-2018) pochodziła z ubogiego domu i miała czworo starszego rodzeństwa. Jej rodzice Emilia (+63 l.) i Marcin (+63 l.) Ostrowscy byli urzędnikami niskiego szczebla. Dla jej ojca była to już druga rodzina. Pierwszą stracił w czasie wojny, gdy jej ojciec, komendant Policji Państwowej w Buczaczu, został aresztowany przez NKWD. Gdy Olga miała cztery lata, jej matka zachorowała na gruźlicę. Sytuacja materialna rodziny wówczas się pogorszyła i Ostrowska trafiła do domu dziecka prowadzonego przez siostry zakonne w Jordanowie. Przebywała tam pięć lat, aż do śmierci ojca w 1960 roku. W sierocińcu padła ofiarą molestowania seksualnego przez katolickiego księdza. To wydarzenie zmieniło jej nastawienie do wiary w Boga.

Ofiary Karola Kota (1946-1968) - seryjnego mordercy oskarżonego o zamordowanie przynajmniej 2 osób, 10 prób zabójstwa oraz 4 podpaleń. Kot pierwszego napadu z bagnetem dokonał w kościele na modlącą się kobietę we wrześniu 1964. Atakował głownie starsze kobiety i dzieci. Jego ofiarami były 77-letnia Maria Plichta i Leszek Całek (1954-1966). 13 lutego 1966 roku około południa 11-latek wybrał się na sanki w rejon kopca Kościuszki. Tam został zamordowany nożem przez Karola Kota, zwanego Wampirem z Krakowa. Był to grasujący w mieście miłośnik broni i wojska. Uczeń został pochowany na Cmentarzu Rakowickim. Karol Kot został skazany na karę śmierci, którą wykonano w maju 1968 roku w Mysłowicach

Jan Adamski (1923-2010) - aktor (Polskie drogi), mąż poetki Anna Świrszczyńska (1909-1984). Para rozwiodła się w 1968 roku, miała razem córkę Ludmiłę. Związany był także z poetką Haliną Poświatowską (1935-1967) - razem z mężem Adolfem Ryszardem Poświatowskim pochowana na Cmentarzu św. Rocha w Częstochowie.

Andrzej Bursa (1932-1957) - poeta i dramaturg, zaliczany do tzw. poetów wyklętych. Jego śmierci towarzyszył mit samobójstwa – prawdziwą przyczyną była wrodzona wada aorty. Miał 5 -letniego syna Michała z Ludwiką Szemioth, absolwentką Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.

Cmentarz Podgórski (8 ha)

Dariusz Gnatowski (1961-2020) - aktor najbardziej znany z roli Arnolda Boczka w serialu "Świat według Kiepskich"

Jerzy Biedrzycki (1954-2015) - podróżnik, wędkarz, autor programy "Taaaka ryba". Zmarł na niewydolność serca. Jego dziadkiem był znany romanista Emil Biedrzycki (1890-1975) - Cmentarz Rakowicki.

Jerzy Grałek (1946-2016) - aktor

Bronisław Cieślak (1943-2021) - dziennikarz, aktor, polityk SLD. Zmarł na raka prostaty. Z pierwszą żoną Jasną Krystyną Chrzanowską-Cieślak miał córkę Katarzynę. Obie wystąpiły wraz z nim w filmie Wściekły z 1979. Z drugą żoną Zofią miał syna Jana. Jego bratanicą jest znana aktorka Anna Cieślak, żona Edwarda Miszczaka.

Cmentarz Grębałowski w Nowej Hucie z 1964 (25 ha)

Bogdan Włosik (1962-1982) - 20-letni uczeń III klasy technikum, pracujący w Hucie im. Lenina, zastrzelony podczas demonstracji w Nowej Hucie. Zabójca Bogdana Włosika, kpt. Andrzej Augustyn, pracował w SB do 1987 roku. Potem, w wieku 40 lat, przeszedł na uprzywilejowaną emeryturę. 16 grudnia 1991 roku został skazany na 8 lat pozbawienia wolności. Potem sąd apelacyjny podwyższył tę karę do lat 10. Wyszedł na wolność na przedterminowe zwolnienie po pięciu i pół roku.

Raper Tomasz Jantos "Papug" (1993-2013) - 20-latek został zamordowany na jednym z osiedli w Nowej Hucie w Krakowie. Z ustaleń prokuratury wynika, że w lokalu Warka "Papug" i jego dwaj koledzy Mateusz K. ps. "Karpiu" i Dominiki S. ps. "Furiat", wdali się w sprzeczkę z innymi klientami baru. Mieli zbyt długo przyglądać się jednej z dziewczyn. Później doszło do ataku na "Papuga", który został ciężko ranny. Napastnicy mieli użyć noży i maczet. Tomasz L. został skazany na osiem lat więzienia, Artur L. na 6,5 roku pozbawienia wolności,  Paweł Ch. na sześć lat, a Paweł K. na 3 lata i 9 miesięcy więzienia. Dodatkowo czterej oskarżeni mieli wpłacić rodzinie zmarłego po 75 tysięcy złotych zadośćuczynienia.

Cmentarz Salwatorski (5 ha)

Maria (15 l.) i Michał Kosiniak-Kamysz (19 l.) - mieszkali i uczyli się w Ottawie, byli dziećmi ambasadora PR w Kanadzie Zenona Kosiniaka-Kamysza i kuzynami Władysława Kosiniaka Kamysza, lidera PSL. Zginęli 10 sierpnia 2010 roku w wypadku samochodowym w Łagowie. Spłonęli żywcem w samochodzie. Śmierć poniosła także ich 20-letnia kuzynka Sylwia. Do Polski przyjechali na wakacje.

Inni znani pochowani na Salwatorze: Wiesław Dymny (1936-1978) - aktor, mąż Anny Dymnej, reżyser Andrzej Wajda (1926-1916), aktorka Zofia Jaroszewska (1902-1985), aktor Tadeusz Jurasz (1930-2019), aktor Stanisław Gronkowski (1922-2004), pisarz Stanisław Lem (1921-2006), aktor, Marcin Kuźmiński (1964-2016) - zmarł nagle podczas wakacji w Chorwacji, Juliusz Kydryński (1921-1994) - prozaik, krytyk literacki, przyjaciel Karola Wojtyły. Przyszły papież ukrywał się w mieszkaniu Kydryńskich w czasie okupacji. W czasie wojny więzień KL Auschwitz. Jego młodszym bratem był znany dziennikarz i konferansjer Lucjan Kydryński (1929-2006), Leszek A. Moczulski (1938-2017) - filozof, autor tekstów, m.in. piosenek Marka Grechuty (Korowód), Czesława Niemena, Andrzeja Zauchy i Skaldów, aktor Juliusz Osterwa (1885-1947), Jan (1904-1970) i Zofia (1905-1989) Sztaudynger - poeta, satyryk. Córka Anna Sztaudynger-Kaliszewicz została socjologiem a syn Jan Jacek - ekonomistą, Piotr Szczęsny (1963-2017) - polski chemik i szkoleniowiec, który dokonał aktu demonstracyjnego samopodpalenia się w proteście przeciwko polityce Prawa i Sprawiedliwości oraz inspirowanej politycznie dyskryminacji. Dokonał tego na pl. Defilad w Warszawie. Wcześniej puścił z głośników piosenkę "Kocham wolność" zespołu Chłopcy z Placu Broni.

Krypta Zasłużonych na Skałce

Jan Długosz (1415–1480) - kronikarz, pochowany w krypcie 400 lat po śmierci w 1880. Wcześniej jego prochy spoczywały w katedrze wawelskiej, Wincenty Pol (1807–1872) - poeta, Józef Ignacy Kraszewski (1812–1887) - pisarz, Adam Asnyk (1838–1897) - pisarz i poeta, Henryk Siemiradzki (1843–1902) - malarz, Stanisław Wyspiański (1869–1907) - pisarz i malarz, Jacek Malczewski (1854–1929) - malarz, Karol Szymanowski (1882–1937) - kompozytor, Czesław Miłosz (1911–2004) - poeta i noblista

Panteon Narodowy w Krakowie w kościele św. apostołów Piotra i Pawła

Piotr Skarga (1536–1612) – jezuita, teolog, pisarz i kaznodziejaSławomir Mrożek (1930–2013) – dramatopisarz, prozaik i rysownikKarol Olszewski (1846–1915) – chemik, profesor Uniwersytetu JagiellońskiegoMarian Rejewski (1905–1980) – matematyk i kryptologJerzy Różycki (1909–1942) – matematyk i kryptologZygmunt Wróblewski (1845–1888) – chemik, profesor Uniwersytetu JagiellońskiegoHenryk Zygalski (1908–1978) – matematyk i kryptologAdam Zagajewski (1945-2021) - poeta, mąż aktorki Mai Wodeckiej, pogrzeb po blisko 7 miesiącach od śmierciKrzysztof Penderecki (1933-2020) - kompozytor, pogrzeb planowany na marzec 2022

Cmentarz Prądnik Czerwony - Cmentarz Batowicki  (37 ha) 

Andrzej First (1968-1996) - polski kick-boxer, mistrz Polski w kick-boxingu, trener kadry narodowej juniorów. 23 listopada 1996 został napadnięty na klatce schodowej bloku przy ul. Stachiewicza w Krakowie. W wyniku tego doznał obrażeń nogi oraz brzucha. Zmarł w krakowskim szpitalu przy ul. Trynitarskie. Zbrodni dokonano na zlecenie szefa śląskiej mafii, Janusza Treli „Krakowiaka”

Brunon Leszek Kwiecień, pseudonim „Doktor” (1967-2019) – polski inżynier chemik, doktor nauk chemicznych. W 2015 skazany za próbę zorganizowania zamachu na polskie najwyższe władze państwowe w 2012; pierwsza osoba skazana w III Rzeczypospolitej za terroryzm.

Bogdan Łyszkiewicz - lider i wokalista zespołu Chłopcy z Placu Broni

Andrzej Zaucha - piosenkarz

Cmentarz na Bielanach (10 ha)

Marek Pacuła (1945-2017) - dziennikarz, autor piosenek, konferansjer i dyrektor w Piwnicy pod Baranami

Zbigniew Wassermann (1949-2010) - polityk PiS

Cmentarz w Borku Fałęckim (4 ha)

Grzegorz Borek Bolec (1971-2009) - polski raper i aktor. Zagrał razem z Pawłem Kukizem w filmach "Poniedziałek" i "Wtorek". Popełnił samobójstwo.

Groby poza Krakowem

Jerzy Dziadyk (1956-2013) - młodszy brat Anny Dymnej (właś. Małgorzata Dziadyk) - Cmentarz parafii Niepokalanego Serca NMP w Strumianach

Agata Kochanowska (1980-2003) - młoda studentka jednej z uczelni w Krakowie. W jednej z kamienicy nieopodal Krupówek w Zakopanem doszło do strasznego morderstwa. Dwaj bracia, 21-letni bliźniacy Grzegorz i Bartłomiej (ur. 1982) zostali skazani za zabójstwo swojej 23-letniej siostry Agaty. Morderstwa z zimną krwią dokonał Grzegorz K., który poćwiartował ciało siostry. Brat pomógł mu ukryć zwłoki. Wpadli po kilku miesiącach, gdy pojechali wykopać zwłoki by przewieść je w inne miejsce. Motywem zbrodni miały być nieporozumienia na tle finansowym. Bracia nie dzielili się zyskiem z wynajmu pokoi z siostrą. Główny sprawca otrzymał wyrok 15 lat więzienia, jednak wyszedł na wolność po 12. Drugi z braci wyszedł po 3 latach odsiadki. Obecnie bracia prowadzi pensjonat w Zakopanem.