Józef i Maria byli pobożnymi wyznawcami judaizmu. Podobno Józef pochodził z królewskiego rodu Dawida, ale dowody na to, czyli spisy rodowodowe przechowywane w świątyni jerozolimskiej, spłonęły w 70 roku n.e.
W domu czy w podróży
Według św. Mateusza Jezus przyszedł na świat w judejskim Betlejem, gdzie mieszkała jego matka z mężem. Święty Łukasz przeciwnie do Mateusza twierdził, że Maria i Józef pochodzili z Nazaretu, a do Betlejem mieli trafić po to, by zgodnie z nakazem rzymskiej władzy wziąć udział w spisie ludności. Narodziny Jezusa w Betlejem wypełniają starotestamentowe proroctwo Micheasza z VIII wieku p.n.e. mówiące, że Mesjasz przyjdzie na świat w miejscu królewskiego namaszczenia Dawida.
W VI wieku ustaleniem daty narodzin Jezusa zajął się mnich Dionizjusz Mały. Popełnił jednak błąd, wskazując 753 r. od założenia Rzymu. Herod I Wielki nie żył już wtedy od 5 lat. Nowy Testament nie określa, jak długo Maria i Józef z małym Jezusem ukrywali się w Egipcie przed prześladowaniami Heroda. Niestety, nie można więc dokładnie określić, ile lat miało dziecko Marii w chwili śmierci monarchy i w związku z tym - kiedy się urodziło.
Cicha noc wrześniowa
Ewangelie podają, że w noc narodzin Jezusa pasterze "trzymali straż nad swoją trzodą", nie mogła to więc być noc grudniowa. Na tym terenie bydło wypędzano na wypas w marcu, a spędzano je na początku listopada. Przy ustalaniu miesiąca narodzenia bierze się też pod uwagę domniemaną datę narodzin Jana Chrzciciela. Według Nowego Testamentu dziewicze poczęcie Jezusa miało miejsce wtedy, kiedy Elżbieta była w 6. miesiącu ciąży. Wiedząc, że Jan Chrzciciel został poczęty po powrocie Zachariasza (męża Elżbiety) ze służby kapłańskiej, czyli w czerwcu lub lipcu, można przypuszczać, że Maria urodziła we wrześniu lub październiku.
Michał Wiśniewski dla czytelników Super Expressu: wesołych świąt!
Źródłem koncepcji ułożenia małego Jezusa w żłobie jest jedno zdanie św. Łukasza - wskazówka dla pasterzy, by szukali niemowlęcia "leżącego w żłobie". Przywoływany przez ewangelistę brak miejsca w gospodzie potwierdza teorię, według której Jezus przyszedł na świat podczas żydowskiego Święta Namiotów, kiedy Betlejem było pełne pielgrzymów. W Palestynie w czasach Jezusa zwierzęta trzymano w grotach. Znawcy starożytnej obyczajowości twierdzą, że żłoby były powszechnie wykorzystywane w domach w charakterze kołysek. Złożenie w żłobie nie musiało więc oznaczać przyjścia na świat w miejscu przeznaczonym dla bydła. Taką wersję propagował w XIII wieku Franciszek z Asyżu.
W pierwszych wiekach chrześcijaństwa obchodzono Boże Narodzenie w różnych dniach roku, zależnie od miejscowej tradycji. Dopiero w IV w. przyjęto, że Jezus urodził się 25 grudnia. Rzymianie obchodzili w tym czasie święto narodzenia niezwyciężonego słońca. 25 grudnia poświęcony był w Rzymie Mitrze, bóstwu światłości. Kiedy antyczny kult zastąpiono nowym, nie zmieniono daty najważniejszego z rzymskich świąt.