
Cmentarz Powązkowski w Warszawie
W roku 1790 wydzielono katolicki Cmentarz Powązkowski (dziś Stare Powązki), 2 lata po nim zorganizowano Cmentarze Ewangelicko-Augsburski oraz Ewangelicko-Reformowany, a w 1806 r. Cmentarz Żydowski. W latach 40. XIX w. dołączył do nich Muzułmański Cmentarz Kaukaski, a po jego zamknięciu, w roku 1867 utworzono Muzułmański Cmentarz Tatarski. W 1912 r. powstała (oddalona od pozostałych o ok. 2 km) ostatnia z powązkowskich nekropolii: Cmentarz Wojskowy – potem „komunalny”.
Katolicki i Żydowski były na Powązkach cmentarzami elitarnymi, na których grobowce wznosili artyści rzeźbiarze i wybitni rzemieślnicy kamieniarscy.

Anioł, rzeźba nagrobna z XIX w., Cmentarz Stare Powązki, Warszawa
Cmentarz Powązkowski, otwarty 230 lat temu, miał na początku powierzchnię niespełna 2 ha. Teraz z obszarem zajmującym 43 ha dorównuje pod tym względem Watykanowi. Na Powązkach znajduje się ok. 75 tys. grobów, ale to tylko wierzchnia warstwa upływu czasu: w powązkowskiej ziemi spoczywa milion osób.

Cmentarz Orląt Lwowskich, część Cmentarza Łyczakowskiego we Lwowie
Na „Górce” cmentarza Łyczakowskiego spoczywają obrońcy Lwowa – lwowskie „orlęta”. To młodzież i dzieci, które wspólnie z dorosłymi zaatakowały w 1918 r. żołnierzy armii austro-węgierskiej pochodzenia ukraińskiego po proklamacji Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej. Walka o polskość miasta kosztowała życie 120 uczniów, oraz 76 studentów, nie licząc dorosłych. Zorganizowanie miejsca pochówku dla obrońców Lwowa było inicjatywą Marii Ciszkowej, opłakującej poległego syna. „Orlęta” spoczywają w rzędach identycznych grobów o takich samych krzyżach, postawionych rzędami celowo - na podobieństwo pochówków wojskowych.

Nagrobek Andrzej Kopiczyńskiego, Stare Powązki, Warszawa.

Anioł Śmierci, jeden z ulubionych motywów sepulklarnych XIX w.

Nocą na Starych Powązkach, Warszawa
Po II wojnie światowej Powązki były jedyną dzielnicą Warszawy, której nie odbudowano, ale cmentarze zachowały się tam całkiem nieźle.

Kwatera obrońców Wilna 1919-1920, Cmentarz na Rossie, Wilno
Groby na Rossie rozrzucone są bez ładu i składu wyjątkiem od tej reguły jest kwatera żołnierska, na której spoczywają polscy oficerowie i ochotnicy polegli w latach 1919-1920 w walkach o Wilno, a także żołnierze Armii Krajowej, którzy zginęli podczas operacji Ostra Brama w 1944 roku. W niej groby stoją jeden za drugim w równych „żołnierskich” szeregach.

Aleja zasłużonych, Cmentarz Rakowicki, Kraków
Aleja zasłużonych na Rakowickim to prawdziwy krakowski „korowód”, jak z piosenki Grechuty: Piotr Skrzynecki, sam Grechuta, „Dulski” Wajdy - Jerzy Bińczycki, aktorka Barbara Kwiatkowska-Lass, poeta Tadeusz Śliwiak, a w grobowcach rodzinnych Kossakowie czy noblistka Wisława Szymborska.

Nagrobek Marka Grechuty, Cmentarz Rakowicki, Kraków
