Tabletka "dzień po". Działanie, skutki uboczne, dla kogo? Wyjaśniamy i obalamy mity

Spis treści

1. Czy tabletka "dzień po" jest bezpieczna? W UE bez recepty
2. Jak działa tabletka "dzień po"? Antykoncepcja awaryjna to nie tabletka wczesnoporonna
3. Tabletka "dzień po" - do kiedy można wziąć?
4. Tabletka "dzień po" - skutki uboczne
5. Tabletka "dzień po" - kto może wypisać receptę?
6. Ile kosztuje tabletka "dzień po"? Gdzie kupić?
7. Jak skuteczna jest tabletka "dzień po"?

6 marca w Senacie odbyło się głosowanie nad przyjęciem nowelizacji Prawa farmaceutycznego, która przewiduje dostępność jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych – octanu uliprystalu – dla osób powyżej 15 lat bez recepty. Wcześniej, podczas debaty, senatorowie PiS złożyli wniosek o odrzucenie nowelizacji. Wniosek jednak nie przeszedł. Za przyjęciem nowelizacji Prawa farmaceutycznego bez poprawek głosowało 58 senatorów, przeciw było 33 senatorów, a 3 wstrzymało się od głosu.

Czy tabletka "dzień po" jest bezpieczna? W UE bez recepty

Wiceminister zdrowia Wojciech Konieczny, omawiając treść nowelizacji podkreślił, że prawie we wszystkich krajach Unii Europejskiej, poza Polską i Węgrami, tabletka "dzień po" jest dostępna bez recepty. Ocenił, że o bezpieczeństwie tych pigułek świadczyć może fakt, że co roku w Polsce jest ich sprzedawanych na receptę około 200 tys., w innych krajach "milionowe ilości", a przy tym brak jest zgłaszanych działań niepożądanych oraz negatywnego wpływu na zdrowie kobiety. "Stosowany oczywiście według wskazań nie spowoduje żadnych uszczerbków na zdrowiu".

Jak działa tabletka "dzień po"? Antykoncepcja awaryjna to nie tabletka wczesnoporonna

Czym jest pigułka "dzień po"? To inaczej antykoncepcja awaryjna. Co przede wszystkim należy wyjaśnić - nie jest to tabletka wczesnoporonna, tylko zapobiegająca ciąży. Pigułka "dzień po" nie usuwa ciąży, tylko ma za zadanie do niej nie dopuścić. Hamuje lub opóźnia owulację, jeśli ta jeszcze nie nastąpiła, a także uniemożliwia zagnieżdżenie się zarodka. Jeśli doszło do zagnieżdżania się zarodka w błonie śluzowej macicy, to tabletka "dzień po" będzie nieskuteczna, bo nie wpływa na obumarcie istniejącego zarodka, tylko zapobiega zapłodnieniu. 

Ulipristal acetate (octan uliprystalu) to tzw. modulator receptora progesteronu - działa poprzez opóźnianie lub zahamowanie owulacji. Jest to jedna z dwóch substancji aktywnych o takim działaniu (druga z nich - lewonorgestrel - nie została uwzględniona w nowelizacji przepisów i pozyskać ją możemy wyłącznie na podstawie recepty). Antykoncepcja awaryjna, potocznie nazywana tabletką "dzień po", stosowana jest już po odbytym stosunku seksualnym, który był niezabezpieczony lub gdy inne zastosowane metody antykoncepcji okazały się niewystarczające. 

Tabletka "dzień po" - do kiedy można wziąć?

W jakim czasie należy przyjąć pigułkę "dzień po"? 1 tabletkę należy przyjąć do 120 godzin, czyli do pięciu dób od stosunku płciowego bez zabezpieczenia lub gdy inne metody antykoncepcji zawiodły. Ważne, by pamiętać, że z każdą upływającą od stosunku godziną skuteczność pigułek maleje.

Tabletka "dzień po" - skutki uboczne

Co się dzieje z kobietą po zażyciu tabletki "dzień po"? Do organizmu trafia duże stężenie hormonów, które może, ale nie musi, skutkować działaniami niepożądanymi. Tymi, które czasem po jej zażyciu występują, mogą być:

• bóle i zawroty głowy
• nudności
• złe samopoczucie
• bóle podbrzusza
• biegunki
• krwawienie lub plamienie, ew. czasowe zaburzenia cyklu
• pogorszenie nastroju.

Tabletka "dzień po" - kto może wypisać receptę?

Nowe przepisy nie weszły jeszcze w życie, co oznacza, że do zakupu pigułki "dzień po" wciąż konieczne jest posiadanie odpowiedniej recepty. Taką receptę może wystawić lekarz lub lekarka dowolnej specjalizacji.

Ile kosztuje tabletka "dzień po"? Gdzie kupić?

Jak informuje na swojej stronie FEDERA, czyli Fundacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny, pigułka "dzień po" zawierająca octan uliprystalu to obecnie koszt około 90-120 zł. Tabletka zawierająca lewonorgestrel to koszt około 35-60 zł. Tabletki "dzień po" można kupić w aptece.

Jak skuteczna jest tabletka "dzień po"?

Skuteczność pigułek określa się w skali Pearla na ok. 1. Oznacza to, że na 100 kobiet, które przyjęły pigułkę w ciągu roku, jedna - mimo jej zastosowania - zaszła w ciążę. Od lipca 2017 r. tzw. tabletki dzień po w Polsce są dostępne tylko na receptę. Istota procedowanych w tej chwili rozwiązań sprowadza się do uchylenia tego przepisu, co pozwoli na stosowanie bezpośrednio decyzji Komisji Europejskiej o produktach leczniczych dopuszczonych do obrotu w Unii Europejskiej w procedurze scentralizowanej.