1. Swoboda przemieszczania się
Unia Europejska to przede wszystkim „Unia bez granic”. Swoboda przemieszczania stanowi fundament integracji europejskiej i to na niej opiera się obywatelstwo europejskie.
Po stopniowym zniesieniu granic wewnętrznych na mocy porozumień z Schengen, w 2004 r. przyjęto dyrektywę w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium innych krajów członkowskich. Dzięki Schengen podróżujemy bez paszportów. Mamy możliwość pracowania w innych krajach członkowskich na takich samych zasadach, jak ich obywatele. Rodziny mieszkające za granicą mają prawa np. do świadczeń rodzinnych i wychowawczych, o ile nie pobierają ich w Polsce.
2. Korzystamy z tego, że razem możemy więcej
W zglobalizowanym świecie, w którym koncerny dysponują budżetami większymi niż niejedno państwo, podstawowym narzędziem ochrony interesów obywateli jest współpraca. Państwa europejskie jedynie razem są w stanie wpływać na decyzje wielkich firm doprowadzając do zmian korzystnych dla nas wszystkich.
Najlepszym przykładem jest zniesienie dodatkowych opłat za roaming w ramach UE. Od 2017 r. podczas podróży po krajach członkowskich nie ponosimy dodatkowych opłat za połączenia do Polski i internet. Drugim przykładem jest jedna ładowarka. Właśnie dzięki działaniom instytucji europejskich od 2024 r. ładowarka USB-C stała się jedyną ładowarką dla przenośnych urządzeń elektronicznych – m.in. telefonów, smartchwatchów, tabletów itp. Zwiększenie poziomu ochrony prywatności i praw użytkownika w stosunku do platform technologicznych także zawdzięczamy przepisom przyjętym przez Unię Europejską.
Unia przyjęła także przepisy dotyczące odporności cyfrowej. To pierwsze i przełomowe tego typu prawo na świecie. Ma ono poprawić poziom cyberbezpieczeństwa produktów cyfrowych. Wymogi obejmą wszystkie typy sprzętu i oprogramowania, od elektronicznych niań, smartwatchów i gier komputerowych po bardzo skomplikowane zapory sieciowe i routery. Sprzęt komputerowy i oprogramowanie będą nosiły specjalne oznakowanie CE, wskazujące, że są zgodne z wymaganiami zawartymi w akcie o cyberodporności. Tylko wtedy będzie je można sprzedawać w Unii Europejskiej.
3. Mamy dostęp do szeregu usług, które podnoszą jakość naszego życia na co dzień
Zgodnie z celami UE, do 2030 roku wszystkie kluczowe usługi publiczne dla przedsiębiorstw i obywateli powinny być w pełni dostępne online. Z funduszy unijnych płynęły i płyną ogromne sumy na cyfryzację. Dzięki temu mamy szereg usług on-line, możemy choćby załatwiać w ten sposób nasze sprawy w urzędach, a nawet wypełniać i wysyłać PIT-y, korzystać z elektronicznego dowodu (aplikacja mObywatel), mamy Internetowe Konto Pacjenta, e-receptę czy e-skierowanie. Instytucje unijne pracują obecnie nad stworzeniem cyfrowego portfela, który będzie honorowany w całej wspólnocie. Pieniądze z Unii Europejskiej są wykorzystywane na tworzenie projektów opiekuńczych dla seniorów i osób niesamodzielnych.
4. Możemy korzystać z Funduszy Europejskich, by się rozwijać i uczyć
Programy unijne wspierają nasz rozwój zawodowy i osobisty. Dzięki Funduszom Europejskim możemy uzyskać pomoc finansową na zdobycie nowych umiejętności i kompetencji zawodowych. Kursy językowe i na specjalistyczne prawo jazdy, szkolenia operatorów dronów i instruktorów narciarskich, studia podyplomowe – one wszystkie i wiele innych było dofinansowanych dzięki środkom z UE. Programy unijne pomogły wielu Polkom i Polakom najlepiej wykorzystać możliwości pojawiające się na rynku pracy i zadbać o swoją karierę i przyszłość.
5. Jesteśmy chronieni jako konsumenci
Dyrektywa Omnibus wyznaczyła nowe standardy ochrony praw konsumentów. Unia Europejska ostatecznie ukróciła manipulowanie cenami przy promocjach i zakazała pozornych obniżek cen (zmniejszeniu ceny wcześniej odpowiednio podniesionej). Teraz obok informacji o obniżonej cenie, musi zostać również przedstawiona informacja o najniższej cenie danego towaru lub usługi, jaka obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki. Unia zakazała także greenwashingu, czyli ekościemy. Nie będzie można bez dowodu stosować opisów, takich jak „przyjazny dla środowiska”, „naturalny”, „biodegradowalny”, „neutralny dla klimatu” czy „ekologiczny”. Opis musi być poparty badaniami naukowymi. W 2024 r. uaktualniono tzw. dyrektywy śniadaniowe. Mają pomóc konsumentom w dokonywaniu bardziej świadomych wyborów, zwiększyć przejrzystość co do pochodzenia produktów oraz ograniczyć oszustwa w branży spożywczej. To dzięki nim tylko prawdziwy miód można nazwać miodem, sok sokiem, a dżem musi mieć w sobie więcej owoców.
6. Jesteśmy chronieni jako pracownicy
Unia wspiera państwa członkowskie przepisami, funduszami i innymi narzędziami, by promować zatrudnienie, poprawiać warunki życia i pracy, zapewniać odpowiednią ochronę socjalną oraz zwalczać wykluczenie społeczne.
Unijna dyrektywa work-life balance, czyli równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów, wprowadziła nowe uprawnienia dla rodziców, ale też prawa np. do urlopu opiekuńczego dla osób bezdzietnych. Jej główne założenia to m.in. ułatwienie powrotu do pracy młodym rodzicom i wyrównanie szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy. Wprowadzone zmiany poprawiają ogólną jakość życia nie tylko pracowników, lecz także ich rodzin.
7. Uczymy się przez całe życie
Przez ostatnie dziesięciolecie Polki i Polacy stali się mistrzami w korzystaniu z możliwości jakie dają europejskie programy na rzecz edukacji i nauki. Wyrosło nam całe „pokolenie Erasmusa” – ponad 260 tysięcy uczniów i studentów wyjechało na zagraniczne uczelnie dzięki wsparciu UE, zdobywając wiedzę, ale także umiejętności językowe czy kulturowe. Program Erasmus Plus to także wsparcie dla szkolnictwa zawodowego, szkolenia dla nauczycieli, czy edukacja osób dorosłych, a Europejski Korpus Solidarności umożliwia wyjazdy na projekty wolontariacie w najodleglejsze zakątki Europy i świata. To cały wachlarz możliwości, dzięki którym każdy ma szansę na przygodę i lepszą przyszłość dla siebie i najbliższych.
Partnerem materiału jest Kancelaria Prezesa Rady Ministrów