Cukrzyca może dotknąć każdego

Co dwunasty dorosły Polak cierpi na cukrzycę, a w grupie osób 65+ jest to prawie co czwarta osoba (23 proc.). Dlatego mówimy, że cukrzyca jest chorobą społeczną.

Dlaczego tak wiele osób choruje? Bo wciąż wielu z nas prowadzi siedzący tryb życia, nie uprawia żadnej aktywności fizycznej, ma niezdrowe nawyki żywieniowe prowadzące do nadwagi i otyłości oraz pali papierosy. Brakuje nam wiedzy, stanowczości i konsekwencji. A tak niefrasobliwe zachowanie szybko prowadzi do katastrofalnych skutków.

Cukrzyca typu 2 polega m.in. na zmniejszonej wrażliwości tkanek na insulinę. Cukrzyca występuje najczęściej u osób starszych, z otyłością lub innymi zaburzeniami metabolicznymi.

Groźne powikłania

Cukrzyca to jedna z najgroźniejszych chorób cywilizacyjnych. Jej powikłania są groźniejsze niż sama choroba. Należą do nich przede wszystkim:

• choroby sercowo-naczyniowe - osoby z cukrzycą są dwukrotnie częściej niż osoby zdrowe narażone na wystąpienie zawału serca czy udaru mózgu,
• nefropatia - powoduje niewydolność nerek,
• retinopatia cukrzycowa – kończąca się utratą wzroku,
• neuropatia - uszkodzenie nerwów obwodowych,
• stopa cukrzycowa, która często kończy się amputacją kończyn.

Objawy cukrzycy typu 2

Cukrzyca rozwija się latami, często nie dając żadnych oznak choroby. Zwykle można jednak zauważyć pewne objawy. Najczęstsze z nich to: suchość w ustach, wzmożone pragnienie, częste oddawanie moczu, zmęczenie i senność.

U zdrowej osoby poziom cukru (czyli glukozy) we krwi na czczo nie powinien przekraczać 100 mg/dl. Wynik w przedziale 100-125 mg/dl to zapowiedź stanu przedcukrzycowego, który nie leczony prowadzi do cukrzycy typu 2.

Jeśli podczas badania stężenia glukozy we krwi, dwukrotnie, na czczo osiągniemy wynik powyżej 126 mg/dl, to oznacza, że mamy cukrzycę.

Cukrzycy można zapobiec!

Jeśli mamy nadwagę albo otyłość, palimy papierosy, niezdrowo jemy, czas to zmienić. Zwłaszcza, gdy badania pokazują podwyższony poziom glukozy we krwi. Jeszcze nie jest za późno! Pozbycie się nadwagi może spowodować, że objawy cukrzycy na długi czas się cofną.

Jeśli już zdiagnozowano u nas cukrzycę, szczególnie powinniśmy zadbać o zdrowy styl życia, zdrową dietę i aktywność fizyczną. Musimy ściśle trzymać się zaleceń lekarza odnośnie badania poziomu cukru we krwi, unikać hiperglikemii (zbyt wysokiego poziomu cukru) i hipoglikemii (zbyt niskiego) oraz przyjmować zalecone leki. Regularnie powinniśmy sprawdzać swój stan zdrowia, by uniknąć groźnych powikłań  i pytać lekarza co robić, aby dobrze zarządzać swoją chorobą. Dzięki zaangażowaniu w proces leczenia możemy zyskać dłuższe i dobrej jakości życie!

Chroń serce i nerki

Cukrzyca oznacza podwyższony poziom glukozy we krwi. Jeśli nie leczymy choroby, rujnuje ona nasz organizm, uszkadza narządy wewnętrzne i powoduje inne groźne choroby.

Nawet 80 proc. pacjentek i pacjentów z cukrzycą (także tych, którzy nie badają się profilaktycznie i nie wiedzą, że chorują) ma powikłania sercowo-naczyniowe. Cukrzyca uszkadza naczynia krwionośne, dlatego osoby z cukrzycą są bardziej od innych narażone m.in. na udar mózgu, miażdżycę, zawał serca i inne choroby kardiologiczne. U wielu chorych występują choroby współistniejące. Jedną z nich jest niewydolność serca -  postępująca choroba, w której serce nie pracuje prawidłowo i nie jest w stanie przepompować ilości krwi wystarczającej do zaspokojenia potrzeb organizmu. Innym bardzo poważnym schorzeniem może być przewlekła choroba nerek (PChN) obejmująca uszkodzenia tych narządów i zaburzenia ich pracy. Ta choroba przez wiele lat przebiega w sposób utajony, nie dając żadnych objawów klinicznych, a do jej rozwoju przyczynia się nefropatia cukrzycowa, czyli powikłanie cukrzycy.

Wczesne wykrycie PChN jest możliwe poprzez wykonanie co najmniej raz w roku oznaczenia stężenia albuminurii i kreatyniny w moczu.

Dłuższe życie z cukrzycą

Ogólnopolska Kampania Edukacyjna „Dłuższe życie z cukrzycą” ma na celu podnoszenie świadomości społecznej na temat cukrzycy, w tym cukrzycy typu 2, która dotyczy 80 proc. chorych. Informuje o zagrożeniach związanych z tą chorobą, ze szczególnym uwzględnieniem powikłań sercowo-naczyniowych. W ramach kampanii realizowane są także akcje profilaktyczne wśród zdrowych osób. Kampania została zainaugurowana przy okazji obchodów Światowego Dnia Cukrzycy w 2016 roku. Jej inicjatorem jest firma Boehringer Ingelheim, a partnerami: Polskie Stowarzyszenie Diabetyków, portal mojacukrzyca.org, Stowarzyszenie Edukacji Diabetologicznej, portal cukrzyca.pl oraz blog Dietolog.pl. Honorowy patronat nad kampanią objęły Polskie Towarzystwo Diabetologiczne i Polskie Towarzystwo Kardiologiczne. www.dluzszezyciezcukrzyca.pl, FB Dłuższe życie z cukrzycą.

Z cukrzycą można długo i zdrowo żyć - mówi Anna Śliwińska, prezes Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków

- Jakie są najpoważniejsze powikłania cukrzycy typu 2?

- Cukrzyca typu 2 bywa bardzo niebezpieczna w sytuacjach, kiedy jest bagatelizowana, ignorowana albo nieodpowiednio leczona. Pacjenci powinni sobie zdawać sprawę z tego, że powikłania cukrzycy są bardzo groźne, mogą być wręcz katastrofalne i powodować nieodwracalne zmiany, nawet czasami śmierć. Powikłaniami cukrzycy są: zawały serca, udary mózgu, utrata wzroku, niewydolność nerek wymagająca dializ i amputacje kończyn dolnych.

- Czy można zapobiegać powikłaniom sercowo-naczyniowym cukrzycy?

- Oczywiście, że tak. Przede wszystkim poprzez odpowiednie leczenie cukrzycy. Chodzi zarówno o stosowanie się do zaleceń lekarskich, ale także używanie odpowiednich leków. W dzisiejszych czasach są one osiągalne i bardzo skutecznie chronią przed powikłaniami sercowo-naczyniowymi. Ważna też jest odpowiednia edukacja pacjenta, żeby wiedział, jak postępować chorując na cukrzycę.

- O czym powinien pamiętać odpowiedzialny pacjent?

- Pacjent z cukrzycą typu 2 powinien pamiętać, że cukrzyca jest chorobą, która może być groźniejsza niż się wydaje. Jednak odpowiednio prowadzona i leczona zdecydowanie da się ujarzmić. Pacjent nie powinien bagatelizować cukrzycy, nie odsuwać od siebie diagnozy, natomiast powinien się bardzo dobrze wyedukować – dowiedzieć się z czym wiąże się cukrzyca i jak w niej postępować. Zwłaszcza jeśli chodzi o odżywianie, aktywność fizyczną, tryb życia i pamiętać o przestrzeganiu zaleceń lekarskich.

- Jak styl życia wpływa na wystąpienie cukrzycy i jej powikłań?

- Niestety, przy cukrzycy typu 2 nieodpowiedni styl życia przyczynia się do rozwoju tej choroby. Oczywiście swoją rolę odgrywają geny – jeżeli cukrzyca występuje lub występowała w najbliższej rodzinie, to możemy się spodziewać, że u nas też wystąpi. Jednak przede wszystkim decyduje nasz tryb życia. Najważniejsze, to nie dopuszczać do rozwoju nadwagi, a tym bardziej otyłości. Odżywiajmy się zdrowo, uprawiajmy aktywność fizyczną, unikajmy używek. Mamy wtedy szansę, żeby cukrzycę odsunąć od siebie, jeśli nie na zawsze, to przynajmniej na wiele lat. A jeśli już zachorujemy, to nasz tryb życia jest absolutnie kluczowy. W cukrzycy typu 2 bardzo ważna jest aktywność fizyczna i dążenie do odpowiedniej masy ciała. Utrata nawet dwóch czy trzech kilogramów już coś daje. Każdy zbędny kilogram masy ciała przyczynia się do rozwoju choroby, jej pogłębienia czy gorszych efektów leczenia.

- Co, jeśli będziemy zwlekać z badaniami, trwać w złych nawykach? Dlaczego nie powinniśmy czekać?

- Bardzo przestrzegam przed unikaniem diagnozy. Jeśli mamy cukrzycę, a udajemy, że jej nie mamy i odsuwamy od siebie moment diagnozy, to skazujemy się na rozwój choroby lub jej pogorszenie. Cukrzyca, która jest niezdiagnozowana, a tym samym nieleczona, zaczyna powodować spustoszenie w organizmie. Już mogą się zacząć rozwijać powikłania. Może się zdarzyć sytuacja, w której o tym, że mamy cukrzycę typu 2, dowiemy się dopiero, gdy znajdziemy się w szpitalu z zawałem serca lub udarem mózgu.

- Jakie są dobre nawyki? Co nam może pomóc w zapobieganiu cukrzycy i jej powikłaniom?

- Trzeba przestrzegać diety, ale nie jest to jakaś specjalna dieta cukrzycowa. W cukrzycy można jeść tak naprawdę prawie wszystko, tylko z umiarem i byle zdrowo. Powinniśmy oczywiście odrzucić lub zdecydowanie ograniczyć słodycze i wszystko co zawiera cukry proste – cukierki, ciasta, ciastka… To nie jest nam do niczego potrzebne. Od tego dobrze by było się odzwyczaić, a to jest wykonalne. Oczywiście trzeba też unikać potraw tłustych i tego wszystkiego, co sprawia, że przybieramy na wadze. Ważna jest aktywność fizyczna. Jeśli ktoś jest osobą w ogóle nieaktywną, to nawet niech podejmie jakiś podstawowy wysiłek, np. wejść po schodach, zamiast jeździć windą, albo przejść jeden przystanek na piechotę, zamiast jechać autobusem.

- Dlaczego mówi się, że „przy cukrzycy staramy się o dłuższe życie”?

- Do niedawna, a może jeszcze i teraz jest tak, że osoby z cukrzycą żyją krócej niż osoby bez cukrzycy. To wynika z powikłań cukrzycy, sercowo-naczyniowych i innych. Natomiast my, pacjenci, staramy się o dłuższe życie z cukrzycą stosując nowoczesne leki, które zapobiegają powikłaniom i staramy się wdrażać zdrowy tryb życia oraz być pacjentami wyedukowanymi. To wszystko w połączeniu ze sobą powoduje, że mamy zdecydowanie większą szansę żyć tak samo długo i tak samo zdrowo, jak osoby bez cukrzycy.