Czy relacje w sąsiedztwie są ważne?

Z przeprowadzonego przez Centrum Badań Społecznych Fundacji UAM we współpracy z Instytutem Socjologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu wynika, że 93 proc. respondentów w całej Polsce ceni relacje sąsiedzkie. na zlecenie firmy Amica w ramach akcji „Amica For Others”, skoncentrowanej na aspekcie więzi międzyludzkich i problemów społecznych.

Przebieg badania

Badanie zostało przeprowadzone na wybranych osiedlach w trzech miastach: Warszawie, Poznaniu i Wronkach. Aby uzyskać odpowiedzi na pytania dotyczące więzi sąsiedzkich, socjologowie użyli czterech technik badawczych: desk research, ankietę internetową, kwestionariusze pytań i spacery badawcze. Badanie wykonano w 2019 r. w okresie od kwietnia do lipca, przeprowadzając 1854 ankiety, 684 wywiady kwestionariuszowe oraz 12 spacerów.

Potrzeba więzi czy korzyści

– Więź sąsiedzka i nawiązywanie głębszych relacji z tymi, którzy mieszkają obok, traktowane są jako przekraczanie pewnej bariery społecznej. Jest to zawsze proces, w który wikłane jest działanie i wola jednostek. Z badania wynika, że siła tej woli jest znacząca, chcemy się ze sobą kontaktować i kontakty traktujemy jako coś pozytywnego […] – mówi prof. Marek Nowak z Instytutu Socjologii UAM w Poznaniu.

Ankietowani przyznali, że utrzymywanie dobrych relacji z sąsiadami niesie ze sobą również korzyści, takie jak pomoc w odebraniu paczki pod naszą nieobecność czy opieka nad dzieckiem, ale nie tylko. Podkreślona została również waga przyjaznej atmosfery i poczucia bezpieczeństwa.

Co wiemy o lokatorach zza ściany

Ponad 1/3 respondentów deklaruje, że zna imiona większości sąsiadów, a co czwarty badany wie, czym zajmuje się większość jego sąsiadów. Nie dziwi też fakt, że największą wagę do relacji sąsiedzkich przywiązują osoby w wieku od 45 do 64 r.ż. Wspólne spotkania w największej mierze celebrują mieszkańcy wsi (68 proc.), następnie lokatorzy domków jednorodzinnych (60 proc.), rodziny z dziećmi (57 proc.), a także mieszkańcy małych miast (53 proc.). Najchętniej w sąsiedzkich spotkaniach uczestniczą osoby z dużych miast i osoby po 65 r.ż.

Pomocne w tworzeniu sąsiedzkich więzi

Jeśli masz ze swoimi sąsiadami podobne zainteresowania (wg 83 proc. ankietowanych), długo się znacie (79 proc.) i jesteście w podobnym wieku (78 proc.) to zdecydowanie łatwiej jest tworzyć sąsiedzkie relacje. Okazuje się, że miejsca takie jak suszarnia, świetlica czy hol sprzyjają nawiązywaniu więzi, jak twierdzi ¾ ankietowanych. Nawiązywaniu ciekawych znajomości sprzyja posiadanie dzieci albo czworonoga.

Rotacja lokatorów i inne wyzwania

Zdaniem Martyny Cziszewskiej-Klejnowskiej, koordynatora Towarzystwa Sąsiedzkiego, największym wyzwaniem w tworzeniu głębokich i długotrwałych relacji z sąsiadami jest częsta zmiana miejsca zamieszkania, a także inna narodowość lokatorów. Integracja sąsiadów powinna uwzględniać kontekst kulturowy, wiek, styl życia.

Mogłoby się wydawać, że o procesach kształtujących sąsiedzkie relacje wiemy już wszystko – nic bardziej mylnego. Wystarczy zaobserwować, jak bardzo wzrosła ruchliwość i różnorodność społeczności osiedlowych. Projekt „Amica For Others” to szereg działań prospołecznych (cykl filmów, badanie z UAM oraz dystrybucja pakietów sąsiedzkich), których celem jest zwiększenie świadomości na temat relacji międzyludzkich i problemów społecznych, które wynikają z tempa i specyfiki współczesnych czasów. 

Nie ulega wątpliwości, że pozytywne relacje z sąsiadami są wartością dodaną. Badanie wskazuje na  to, że potrzebujemy innych ludzi w naszym życiu, chętnie nawiązujemy nowe znajomości i cenimy więzi sąsiedzkie.