Dodatek dla emerytów: Odzyskaj zawieszoną emeryturę

Prawie 40 tysięcy Polaków straciło swoje emerytury, po tym jak musieli wybierać pomiędzy kontynuowaniem zatrudnienia a pobieraniem świadczenia. Teraz mogą odzyskać zawieszone emerytury, i to powiększone o odsetki. Natomiast niektórzy emeryci, którym ZUS zawiesił wypłaty, po spełnieniu określonych warunków mogą składać wnioski o przeliczenie świadczenia.

Chodzi o osoby, które w okresie od 1 stycznia 2009 roku do 30 września 2011 roku pobierały świadczenie i jednocześnie pracowały, a ZUS zawiesił im emeryturę od 1 października 2011 r. Kiedy Trybunał Konstytucyjny orzekł, że emerytury zostały zabrane niezgodnie z prawem, ZUS zaczął je ponownie wypłacać. Jednakże tylko za okres od wydania orzeczenia Trybunału, czyli od listopada 2012 r. Natomiast ZUS nie chce zwracać emerytom pieniędzy za świadczenia, których nie pobierali do dnia zapadnięcia wyroku Trybunału, twierdząc, że nie ma odpowiednich przepisów. Rząd wziął w obronę emerytów i odpowiednia ustawa od 19 lutego już obowiązuje. Zawieszone emerytury mają być wypłacone przez ZUS wraz z ustawowymi odsetkami i z uwzględnieniem waloryzacji. Prawie 40 tysięcy emerytów czeka na zwrot zabranych im niezgodnie z prawem świadczeń.

Zobacz: Waloryzacja emerytur 2014. Szok! Dostaniemy tylko o 1,6 proc. więcej

Konieczny wniosek

ZUS nie zwróci ci pieniędzy za zawieszone emerytury z własnej woli, musisz złożyć wniosek. W zasadzie możesz to zrobić w dowolnym momencie, choć początkowo projekt Ministerstwa Pracy przewidywał na to tylko 12 miesięcy od dnia wejścia w życie nowych przepisów. Ostatecznie jednak posłowie, w trosce o finanse emerytów, zdecydowali, że wniosek można będzie złożyć również po upływie roku. W momencie, który uznasz za najkorzystniejszy dla siebie - np. już po zakończeniu aktywności zawodowej. Chodzi o to, żeby pieniądze za zawieszone emerytury i bieżące świadczenie oraz twoje zarobki z tytułu zatrudnienia nie skumulowały się w jednym roku, bo wtedy musiałbyś zapłacić wyższy podatek dochodowy.

Jeśli byłeś na wcześniejszej emeryturze i nadal pracujesz

Żeby starać się o odzyskanie pieniędzy za zawieszone świadczenia, powinieneś dostarczyć do ZUS zaświadczenie o wysokości twoich przychodów w latach 2011 i 2012. Jest to konieczne, ponieważ wcześniejsi emeryci nie mogą dorabiać do swojego świadczenia bez ograniczeń i muszą przestrzegać ustalonych przez ZUS limitów przychodów. Możesz bezkarnie dorabiać do emerytury, jeśli twoje przychody nie są wyższe niż 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (za poprzedni kwartał ostatnio ogłoszonego przez prezesa GUS). Jeśli jednak przekroczysz ten próg, ZUS może ci zawiesić lub zmniejszyć świadczenie. Twoja emerytura zostanie zmniejszona, gdy osiągniesz przychód przekraczający 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (od 1 grudnia 2013 r. do 28 lutego 2013 r. - 2556,20 zł brutto), ale nie wyższy niż 130 proc. tego wynagrodzenia (od 1 grudnia 2013 r. do 28 lutego 2013 r. - 4747,30 zł brutto). Jeśli twój dochód przekroczy 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, ZUS zawiesi ci wypłatę świadczenia. Dlatego jeśli na wcześniejszej emeryturze zarabiałeś więcej niż 130 proc. średniej pensji, nie masz szans - mimo wejścia w życie nowej ustawy - na zwrot zawieszonego świadczenia.

Jeśli wybrałeś emeryturę i zrezygnowałeś z pracy

Podobnie jak wcześniejsi emeryci, którzy przekroczyli limity zarobków, też nie możesz liczyć na żadne pieniądze od ZUS. Jedyne, co możesz w takiej sytuacji zrobić, to pójść do sądu i starać się o odszkodowanie.

Jeśli po zawieszeniu emerytury przez ZUS złożyłeś pozew w sądzie

Niektórzy emeryci, którym ZUS zabrał emeryturę w związku z kontynuowaniem zatrudnienia, jeszcze przed wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego złożyli odwołanie w sądzie. Obecnie nie otrzymują oni swoich świadczeń - ani na bieżąco, ani zaległych. ZUS twierdzi, że pomimo wyroku Trybunału nie może wypłacać im żadnych pieniędzy, ponieważ jeszcze toczy się sprawa w sądzie. Jeśli jesteś w takiej sytuacji, najlepszym dla ciebie rozwiązaniem będzie wycofanie skargi z sądu i uzyskanie orzeczenia o umorzeniu postępowania. Wówczas wystarczy z takim postanowieniem sądu zgłosić się do ZUS, a ZUS powinien ci wypłacić zaległe emerytury (na podstawie nowej ustawy).

Jeśli wygrałeś w sądzie, ale bez odsetek

Wtedy składasz odwołanie do sądu (za pośrednictwem ZUS) i możesz otrzymać zaległe odsetki. Ich wysokość zależy od tego, kiedy odzyskasz zawieszone świadczenie. Jeśli dostaniesz zaległe emerytury przed wejściem w życie ustawy przygotowanej przez Ministerstwo Pracy, twoje odsetki będą liczone do dnia wypłaty zaległych świadczeń. Jeśli natomiast ZUS wypłaci ci zaległe pieniądze po wejściu w życie tej ustawy, dostaniesz odsetki za okres do wejścia w życie nowych przepisów.

Jeśli kontynuowałeś zatrudnienie i nie pobierałeś emerytury przez co najmniej 18 miesięcy.

Możesz wystąpić o przeliczenie emerytury, pod warunkiem że nie złożyłeś wniosku o wznowienie wypłaty zawieszonej emerytury na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 13 listopada 2012 r.

Możesz skorzystać z przeliczenia emerytury, jeśli spełniasz łącznie poniższe warunki:

* uzyskałeś prawo do emerytury przed 1 stycznia 2011 r.,

* pobierałeś emeryturę w okresie od 1 stycznia 2009 r. do 30 września 2011 r., chociażby tylko przez część tego okresu,

* ZUS zawiesił ci prawo do emerytury z dniem 1 października 2011 r. z powodu kontynuowania zatrudnienia,

* zawieszenie prawa do emerytury trwało przez co najmniej 18 mies. (czyli przez ten czas nie pobierałeś świadczenia),

* wniosek o ustalenie wysokości emerytury zostanie zgłoszony po rozwiązaniu umowy o pracę.

Szczególnie opłaci się przeliczenie ,,starej" emerytury, przysługującej osobom urodzonym przed 1 stycznia 1949 r. oraz urodzonym w latach 1949-1968, które do końca 2008 r. spełniły warunki wymagane do uzyskania wcześniejszej emerytury. Dlaczego? ZUS wyliczając na nowo wysokość świadczenia, zastosuje aktualną, zwykle wyższą kwotę bazową obowiązującą w dniu zgłoszenia wniosku. I to zarówno do obliczenia części socjalnej, jak i podstawy wymiaru emerytury. Jeśli w wyniku tego przeliczenia okaże się ona niższa od dotychczasowej kwoty, świadczenie przysługuje w poprzednio ustalonej wysokości.

Możesz się odwołać

Decyzję ZUS w sprawie wypłaty powinieneś otrzymać w ciągu

60 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Natomiast w ciągu miesiąca od otrzymania decyzji ZUS możesz się od niej odwołać do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych (za pośrednictwem oddziału ZUS, który wydał decyzję). Jeśli decyzja ZUS będzie dla ciebie niekorzystna, możesz się odwołać do sądu apelacyjnego, a potem jeszcze do Sądu Najwyższego.

Pamiętaj!

Jeśli brałeś emeryturę i jednocześnie pracowałeś od 1.01.2009 r. do 1.10.2011 r., a ZUS zawiesił ci świadczenie, teraz możesz je odzyskać