Najbiedniejsi emeryci mogą jednak liczyć na pomoc ze strony państwa. Dodatkowo niektórym seniorom przysługują różne ulgi i przywileje.
Kiedy możesz otrzymać zasiłek z pomocy społecznej
Na pomoc społeczną mogą liczyć emeryci i ich rodziny, którzy są w trudnej sytuacji, w szczególności z powodu ubóstwa, niepełnosprawności czy długotrwałej lub ciężkiej choroby. Również zdarzenia losowe, klęski żywiołowe lub ekologiczne czy sytuacje kryzysowe mogą być podstawą do ubiegania się o świadczenia z pomocy społecznej.
Zobacz: Waloryzacja emerytur 2014. Szok! Dostaniemy tylko o 1,6 proc. więcej
Komu przysługuje pomoc:
* osobie samotnie gospodarującej, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód nie przekracza 542 zł miesięcznie,
* osobie pozostającej w rodzinie, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli dochód nie przekracza 456 zł miesięcznie na osobę w rodzinie.
Zasiłek stały
Jeśli twoje dochody nie wystarczają na utrzymanie, a jesteś całkowicie niezdolny do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, możesz w ośrodku pomocy społecznej dostać zasiłek stały. Jego wysokość zależy od tego, czy mieszkasz samotnie, czy z rodziną.
Najwyżej 529 zł miesięcznie
* jeśli jesteś osobą samotnie gospodarującą, comiesięczny zasiłek przysługuje ci w wysokości różnicy pomiędzy kwotą 542 zł a twoim dochodem,
* gdy gospodarujesz razem z rodziną, masz prawo do zasiłku w wysokości różnicy między kwotą 456 zł a dochodem na osobę w rodzinie.
Kwota zasiłku nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie.
Zasiłek okresowy
Przysługuje ci, gdy nie masz żadnych dochodów lub twoje dochody są bardzo niskie i nie wystarczają na zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych, zwłaszcza ze względu na długotrwałą chorobę czy niepełnosprawność, albo gdy masz problemy z uzyskaniem prawa do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego.
Maksymalna wysokość - 418 zł miesięcznie
* dla osoby samotnie gospodarującej - do wysokości różnicy pomiędzy kwotą 542 zł a dochodem tej osoby,
* dla rodziny - do wysokości różnicy pomiędzy kwotą 456 zł a dochodem tej rodziny.
Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł. Okres, na jaki przyznane zostanie to świadczenie, ustala ośrodek pomocy społecznej w zależności od sytuacji danej osoby.
Zasiłek celowy
Są to pieniądze, które możesz przeznaczyć na sfinansowanie określonych wydatków - zakup żywności, leków, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu czy kosztów leczenia. Może to być:
* zasiłek celowy na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego (np. ciężki wypadek),
* zasiłek celowy na pokrycie wydatków związanych z klęską żywiołową lub ekologiczną (np. powódź),
* specjalny zasiłek celowy,
* zasiłek celowy na zasadach zwrotu.
Emeryci i renciści mają prawo do ulg ustawowych, ale też sporo rabatów czy zniżek, np. na komunikację miejską, przyznają samorządy. Warto sprawdzić, jakie są zniżki w gminie, w której mieszkasz.
Ulgi komunikacyjne
Jako emeryt masz prawo do dwóch przejazdów w ciągu roku z ulgą 37 proc.
w 2 klasie pociągów osobowych, pospiesznych i ekspresowych. Mogą z niej skorzystać także współmałżonkowie rencistów, na których pobierane są zasiłki rodzinne. Ulga ta nie obejmuje przejazdów pociągami EuroCity i InterCity.
Karta Seniora (koszt 150 zł) to aż
50 procent na przejazd pociągiem w dowolnej klasie składami Intercity, Eurocity, ekspresami i pociągami TLK. REGIOkarta SENIOR (49 zł, kolejna 39 zł) umożliwia tańsze podróże pociągami: Przewozów Regionalnych, Arrivy RP, Kolei Dolnośląskich, Kolei Śląskich i Kolei Wielkopolskich.
Seniorzy mogą korzystać z tańszych przejazdów PKS (ulgi są różne, w zależności od miasta i trasy). Prywatni przewoźnicy też udzielają emerytom zniżek. Komunikacja miejska jest często dla seniorów za darmo albo znacznie tańsza. W większości miast osoby, które ukończyły 65-70 lat, jeżdżą za darmo.
Darmowy abonament rtv
Z opłat za używanie odbiorników radiowych i telewizyjnych zwolnione są:
* osoby zaliczone do I grupy inwalidów,
* osoby z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
* osoby całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji,
* osoby o trwałej lub okresowej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, którym przysługuje dodatek pielęgnacyjny,
* osoby, które skończyły 75 lat,
* osoby, które otrzymują świadczenie pielęgnacyjne lub rentę socjalną,
* osoby, które mają prawo do zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,
* osoby, które mają prawo do korzystania z zasiłku stałego lub okresowego,
* osoby niesłyszące, u których stwierdzono całkowitą głuchotę lub obustronne upośledzenie słuchu,
* osoby niewidome,
* inwalidzi wojenni i wojskowi,
* kombatanci będący inwalidami wojskowymi i wojennymi lub członkami rodzin pozostających po nich, niektóre osoby będące ofiarami represji wojennych i okresu powojennego oraz wdowy i wdowcy po kombatantach, którzy są jednocześnie emerytami lub rencistami,
* osoby, które ukończyły 60 lat i mają prawo do emerytury, której wysokość nie przekracza 50 proc. przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim roku (obecnie to 1760,84 zł brutto).
Ulgowa opłata paszportowa
* ulgowa opłata paszportowa (50 proc.) - emeryci, renciści, osoby niepełnosprawne i małżonkowie pozostający na ich wyłącznym utrzymaniu oraz osoby przebywające w domach pomocy społecznej lub w zakładach opiekuńczych albo pobierające zasiłki stałe. Za wydanie paszportu płacisz połowę (70 zł).
Muzea, teatry, kina
Muzea państwowe od 1997 r. mają obowiązek wprowadzenia ulgowych biletów dla osób niepełnosprawnych i ich opiekunów, dla rencistów i emerytów. W muzeach państwowych za bilety płacisz połowę ceny normalnego biletu. Wiele kin, teatrów, galerii czy ogrodów zoologicznych również udziela zniżek emerytom.
Kluby sportowe
Niektóre kluby sportowe mają pule biletów ulgowych dla emerytów po 65. roku życia. Cena takiego biletu zwykle wynosi połowę ceny normalnego biletu na mecz.
Tańsze latanie
Większość międzynarodowych linii lotniczych oferuje ulgi na przeloty dla pasażerów po 60. r. życia (na podstawie dowodu tożsamości). Ulga ta ustalana jest indywidualnie przez linie lotnicze. Można zaoszczędzić od 10 do
20 proc. ceny biletu.
Ulga na psa
Osoby, które ukończyły 65 lat i prowadzą samodzielne gospodarstwo domowe, są zwolnione z opłat za posiadanie psa.
Taniej w aptece
Jeżeli skończyłeś 60 lat, możesz skorzystać z przywilejów Programu 60+, czyli niskich cen wszystkich leków na receptę, których nie refunduje NFZ, oraz wybranych leków bez recepty w ponad 1500 aptekach w całej Polsce.
Karty seniora
Niektóre organizacje skupiające seniorów, np. Akademie Seniora, wprowadzają specjalne karty seniora. Dzięki nim starsze osoby mogą korzystać ze zniżek, promocji i specjalnych bonusów w firmach i instytucjach, które przystąpią do programu. Chodzi przede wszystkim o restauracje, kawiarnie, kina, teatry, księgarnie, sklepy, apteki, salony fitness, a nawet firmy budowlane.
Inne ulgi
* bezpłatne doręczanie listów, paczek i przekazów pocztowych bezpośrednio do domu,
* zwolnienie od podatku od czynności cywilnoprawnych - osoby o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności bez względu na rodzaj schorzenia oraz osoby o lekkim stopniu niepełnosprawności w związku ze schorzeniami narządów ruchu kupujące sprzęt rehabilitacyjny, wózki inwalidzkie, motorowery, motocykle lub samochody osobowe,
* ulgi na telefony komórkowe - dotyczą zazwyczaj osób niewidomych i niesłyszących (różne w zależności od operatora).
Dofinansowanie do sprzętu ortopedycznego
Jeśli jesteś osobą niepełnosprawną, możesz starać się o dofinansowanie z NFZ zakupu sprzętu ortopedycznego, rehabilitacyjnego i innych środków ułatwiających powrót do zdrowia. Za darmo lub za częściową odpłatnością możesz dostać m.in. aparaty ortopedyczne, gorsety, protezy kończyn, obuwie ortopedyczne, kule, laski, wózki, materace przeciwodleżynowe, pasy przepuklinowe, aparaty słuchowe, cewniki, inhalatory, okulary, pieluchy i inne. Szczegółowy wykaz tych przedmiotów i zasady ich przyznawania znajdziesz w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29.08.2009 r. (DzU nr 139 z późn. zm.). Rozporządzenie dokładnie określa, jak często możesz taki sprzęt otrzymać i na jakie dofinansowanie z Narodowego Funduszu Zdrowia możesz liczyć.
NFZ finansuje przedmioty ortopedyczne lub środki pomocnicze do wysokości limitu określonego w przepisach Ministerstwa Zdrowia. Jeśli cena przedmiotu jest wyższa niż koszt wyznaczony limitem, oddział wojewódzki NFZ pokrywa koszt przedmiotu do wysokości limitu, a różnicę pomiędzy ceną brutto a kwotą refundacji musisz dopłacić z własnej kieszeni.
Prawo do bezpłatnych (do wysokości limitu) przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych przysługuje:
* inwalidom wojennym i wojskowym,
* cywilnym niewidomym ofiarom wojny,
* osobom represjonowanym,
* uprawnionym żołnierzom lub pracownikom w zakresie leczenia urazów lub chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami kraju.
Kombatanci i inwalidzi wojenni mają specjalne przywileje. Przysługują im m.in. bezpłatne leki, prawo do ulgowych przejazdów czy pomoc pieniężna.
Przywileje dla kombatantów
Dodatki do świadczeń
Kombatanci wraz z emeryturą lub rentą otrzymują co miesiąc:
* dodatek kombatancki - 203,50 zł,
* ryczałt energetyczny - 165,71 zł,
* dodatek kompensacyjny - 30,53 zł.
Natomiast kombatantom, którzy łącznie spełniają następujące warunki:
* nie posiadają prawa do żadnych świadczeń rentowych lub emerytalnych ani prawa do uposażenia w stanie spoczynku albo uposażenia rodzinnego,
* nie osiągają dochodów z tytułu pracy, pozarolniczej działalności gospodarczej podlegającej ubezpieczeniu społecznemu lub z tytułu rolniczej działalności gospodarczej podlegającej obowiązkowemu ubezpieczeniu rolników,
* osiągnęli wiek - dla kobiet - 55 lat, dla mężczyzn - 60 lat przysługuje świadczenie w wysokości dodatku kombatanckiego oraz ryczałtu energetycznego, dodatek kompensacyjny i 37-proc. ulga taryfowa w komunikacji międzymiastowej.
Ulgi na przejazd
Kombatanci mają prawo do ulg taryfowych:
* 50 proc. przy przejazdach miejskimi środkami komunikacji miejskiej,
* 37 proc. w komunikacji krajowej przy przejazdach: 1 i 2 klasą pociągów osobowych i pośpiesznych oraz w 2 klasie pociągów innych niż osobowe i pospieszne,
* 37 proc. przy przejazdach autobusami w komunikacji zwykłej i przyspieszonej.
Wsparcie finansowe
Kombatanci, jak również wdowy i wdowcy po nich w szczególnie trudnej sytuacji losowej, materialnej czy zdrowotnej, mogą ubiegać się o przyznanie doraźnej lub okresowej pomocy pieniężnej ze środków Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Doraźna pomoc pieniężna może zostać przeznaczona na dofinansowanie kosztów leczenia (wraz z leczeniem sanatoryjnym i rehabilitacyjnym itp.), opieki pielęgnacyjnej, zakupu sprzętu ortopedycznego, środków pomocniczych itp., wsparcia w przypadku zaistnienia zdarzeń losowych (kradzież, pożar, klęska żywiołowa lub inne).
Okresowa pomoc pieniężna może zostać przyznana kombatantom na okres nieprzekraczający 6 miesięcy. Warunkiem jest uzyskiwanie dochodu na osobę w gospodarstwie domowym osoby wnioskującej nieprzekraczającego najniższej emerytury (obecnie 831,15 zł).
Prawa inwalidów wojennych
Bezpłatne leki i przedmioty ortopedyczne
Inwalidom wojennym przysługują bezpłatne leki oznaczone symbolami "Rp" lub "Rpz" w decyzji dopuszczającej do obrotu oraz wpisane do Rejestru Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Inwalidzi mają też prawo do otrzymania bezpłatnie przedmiotów i środków pomocniczych (na podstawie zalecenia lekarza). Wdowy i wdowcy po inwalidach wojennych uprawnieni do renty rodzinnej również mają prawo do bezpłatnych leków. Takie prawo przysługuje także małżonkom pozostającym na wyłącznym utrzymaniu inwalidów wojennych.
Taniej pociągiem i autobusem
* ulga 100 proc. przy przejazdach tramwajami i autobusami (trolejbusami) komunikacji miejskiej, bez względu na miejsce zamieszkania (również dla przewodnika inwalidy wojennego zaliczonego do I grupy inwalidzkiej),
* ulga 37 proc. przy przejazdach pociągami (w 1 i 2 klasie) i autobusami w komunikacji zwykłej, przyspieszonej i pospiesznej,
* ulga 78 proc. - inwalidzie wojennemu zaliczonemu do I grupy inwalidów przy przejazdach pociągami osobowymi i pospiesznych (w 1 i 2 klasie) oraz autobusami w komunikacji zwykłej, przyspieszonej i pospiesznej,
* ulga 95 proc. - przewodnikowi lub opiekunowi inwalidy wojennego z I grupą inwalidzką przy przejazdach pociągami (w 1 i 2 klasie) i autobusami w komunikacji zwykłej, przyspieszonej i pospiesznej.
Inwalidom wojennym zaliczonym do I i II grupy inwalidów przysługuje refundacja w wysokości 50 proc. opłaconej składki na obowiązkowe ubezpieczenie OC lub na dobrowolne ubezpieczenie AC samochodu będącego jego własnością i niesłużącego do zarobkowego przewozu. Ponadto refundacja przysługuje inwalidzie wojennemu, pod warunkiem że nie korzysta z refundacji lub ulgi na podstawie innych przepisów.
Pamiętaj!
Wiele prywatnych firm wprowadza atrakcyjne oferty dla seniorów. Robią to m.in. operatorzy telefonów komórkowych, sieci sklepów spożywczych oraz zakłady optyczne