INWESTUJESZ? PAMIĘTAJ O RYZYKU

- Skąd idea takiej kampanii?

– W programie nauczania wciąż brakuje edukacji finansowej. Nawet wśród dorosłych, wykształconych osób, nie trudno o brak zrozumienia jak funkcjonuje rynek finansowy i co się dzieje z ich pieniędzmi. Nasze poprzednie kampanie dotyczyły wybranych sposobów inwestycji i zwracały uwagę na najważniejsze elementy, o których trzeba pamiętać powierzając swoje pieniądze. Teraz chcemy też zwrócić uwagę na takie zagrożenia, jak na przykład te związane z rynkiem kryptowalut. Obserwujemy jak rośnie liczba oszustw związanych z ofertami w internecie. Od dawna rynek finansowy bazuje na technologii, co jest doskonałą pożywką dla cyberoszustów.

– Jakie skargi najczęściej trafiają do KNF?

– Poszkodowani skarżą się na to, że stracili pieniądze i szukają pomocy w ich odzyskaniu. Coraz częściej są to oszukani przez różnego rodzaju osoby i firmy pośredniczące na rynku kryptoaktywów. Ludzie zwabiani są obietnicami dużych zysków. Są oszukiwani, że najpierw muszą wpłacić np. dodatkowe pieniądze, aby podjąć te „zarobione” środki. Są wprowadzani w błąd, np. że KNF pobiera podatki od takich transakcji i wpłacają kolejne kwoty na konta oszustów. W wielu skargach widać, że kupujący produkty finansowe dali się zwieść obietnicom dużych zysków i ignorowali informacje o tym, że mogą nie tylko zarobić, ale też stracić. Czasem rzeczywiście jest to wina sprzedawcy i braku takich informacji, ale równie często widzimy, że były to po prostu nieprzemyślane decyzje klientów, którzy nie zapoznali się z informacjami o transakcji.

– Dlaczego KNF nie zawsze jest odpowiednim adresatem takich skarg?

– KNF ma uprawnienia przede wszystkim do tego, żeby kontrolować instytucje finansowe, które nadzoruje. Jeśli proces sprzedaży instrumentów finansowych był niezgodny z przepisami, to podejmujemy działania. Jednak, gdy klient zignorował przekazywane mu informacje dotyczące ryzyka, nie można już odwrócić skutków błędnych decyzji. Jeśli ktoś został oszukany, to powinien niezwłocznie zgłosić się na policję lub do prokuratury, nie do KNF.

– Jakie zagrożenia czyhają na inwestorów w przypadku kryptoaktywów?

– Rynek aktywów cyfrowych nie jest regulowany przepisami ani nadzorowany. Jest bardzo podatny na przestępstwa wyłudzeń i kradzieży. To rynek anonimowy, a więc w przypadku problemów, często nie ma się z kim skontaktować. Aktywa cyfrowe nie odzwierciedlają żadnych realnych mierników ekonomicznych, nie można zweryfikować ich wartości, a ich ceny podlegają bardzo dużym wahaniom lub nawet stają się bezwartościowe, jak w np. przypadku tokena Luna i stable coina TerraUSD (jest ich dużo więcej). Co więcej – nie są przechowywane w żadnym banku lub innej instytucji finansowej!

– O czym powinien pamiętać mniej doświadczony inwestor?

– Żeby inwestować, trzeba mieć odpowiednią wiedzę, doświadczenie oraz świadomość, że nie ma gwarancji zysku z inwestycji. Musimy mieć świadomość, że sytuacja finansowa spółki, której akcje czy obligacje posiadamy, zmienia się, zarówno z uwagi na działania własne (sukcesy, błędy biznesowe), jak też decyzje dotyczące stóp procentowych banku centralnego, podatków, przepisów.

– Co powinno wzbudzić szczególną czujność?

– Na pewno powinna się nam zaświecić czerwona lampka, jeżeli sprzedawca zapewnia, że inwestycja gwarantuje duży zysk, a nie mówi nic o ryzyku. Zapewnienia o zysku i bezpieczeństwie zawsze trzeba traktować z rezerwą. Zaniepokoić powinno nas też to, że nie jest w stanie odpowiedzieć na pytania dotyczące produktu, szczególnie o ryzyko straty, unika odpowiedzi lub nie przedstawia odpowiednich dokumentów, a nalega na zakup i wpłatę środków. Często jest wywierana presja na zakup z uwagi na kończącą się ofertę czy ograniczoną liczbę dostępnych instrumentów. Trzeba być ostrożnym i nieufnym wobec informacji o dobrych prognozach, perspektywach. Nawet dobre wyniki w przeszłości nie dają żadnego zabezpieczenia i pewności, że będą powtarzalne. Nie wstydźmy się tego, że nie rozumiemy przekazywanych nam informacji. Zawsze pytajmy, żebyśmy mieli pewność, że podejmujemy świadomie decyzje dotyczące naszych pieniędzy.

www.inwestujswiadomie.com.pl

Partnerem materiału jest Urząd Komisji Nadzoru Finansowego