Jak nie dziedziczyć długów

Kłopotliwy spadek

Ostatnio zmarł mój dziadek, którego jestem jedynym spadkobiercą. Problem polega na tym, że poza domem, który chciałbym odziedziczyć, dziadek zostawił spore długi, których nie miałbym z czego spłacać. Czy mogę odziedziczyć dom, unikając spłacania długów dziadka?

Tomasz (28 1.)

Przepis art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego stanowi, że w skład spadku po osobie zmarłej wchodzą zarówno prawa, jak i obowiązki. Polskie prawo nie przewiduje możliwości dokonania wyboru przez spadkobierców składników majątku spadkowego, które chcieliby nabyć oraz tych, które woleliby odrzucić. Nie jest zatem możliwe złożenie oświadczenia o nabycie spadku w postaci nieruchomości i jednoczesne zrzeczenie się spadkobrania długów spadkowych. Spadek bowiem stanowi nierozerwalną całość.

Przyjmując spadek, spadkobierca winien określić, czy czyni to wprost (tj. bez ograniczenia odpowiedzialności za długi), czy też z dobrodziejstwem inwentarza (tj. z ograniczeniem odpowiedzialności). Jeżeli spadkodawca pozostawił po sobie głównie długi, najlepszym rozwiązaniem jest odrzucenie spadku. Jeżeli długi nie są bardzo wysokie lub też szczególnie zależy nam na pewnych elementach wchodzących w skład spadku, wówczas rozwiązaniem może być przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. W takiej sytuacji za długi spadkowe odpowiada się jedynie z majątku spadkowego, zaś nasz prywatny pozostaje niezagrożony. Należy pamiętać, że na decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu spadku mamy 6 miesięcy od momentu, w którym dowiedzieliśmy się o powołaniu do spadku. Brak oświadczenie we wskazanym terminie jest jednoznaczny z przyjęciem spadku wprost.

>>>>>> Jarosław Kaczyński odziedziczył po mamie dom i długi

Czy mam się martwić długami męża?

Mój mąż ma jednoosobową firmę, która jest bardzo zadłużona. Nie mamy rozdzielności majątkowej. Nie miałam pojęcia o pożyczkach zaciąganych przez męża. Czy komornik może ściągać należności firmy również z naszego wspólnego majątku?Anna (45 1.)

Co do zasady, żona nie odpowiada za długi męża, jeżeli nie wiedziała o nich lub nie wyrażała na ich zaciągnięcie zgody. Wierzyciele będą mogli prowadzić egzekucję jedynie z majątku osobistego męża (tych elementów jego majątku, które nie są objęte ustawową wspólnością majątkową) oraz z wybranych elementów majątku wspólnego, jak np. wynagrodzenie za pracę dłużnika (z wyłączeniem wynagrodzenia żony), dochodów z innych źródeł (np. umów cywilnoprawnych, praw autorskich itp.). Majątek osobisty żony pozostanie bezpieczny, podobnie pozostały majątek wspólny małżonków. Komornik nie będzie mógł więc zająć i zlicytować wspólnego mieszkania czy samochodu.

Wierzyciel będzie mógł kierować egzekucję nie tylko do majątku odrębnego męża (i wskazanych powyżej elementów majątku wspólnego), lecz także do tych elementów majątku wspólnego małżonków, które wchodziły w skład przedsiębiorstwa. Jeśli więc w skład przedsiębiorstwa wchodził np. samochód, dom, wówczas egzekucja będzie mogła być prowadzona również z domu lub samochodu. Możliwe będzie zajęcie ich przez komornika i zlicytowanie.

Jeśli żona wyrażała zgodę na zaciąganie pożyczek, wierzyciel może prowadzić egzekucję z majątku należącego do majątku wspólnego małżonków (np. nieruchomości wchodzącej w skład przedsiębiorstwa). Powinien wtedy dysponować tytułem wykonawczym przeciwko obojgu małżonkom lub żonie. W tym celu w pierwszej kolejności powinien uzyskać tytuł egzekucyjny przeciwko mężowi dłużnikowi, a następnie wystąpić o nadanie klauzuli wykonalności tego przeciwko małżonkowi dłużnika, z ograniczeniem odpowiedzialności małżonka do majątku objętego wspólnością majątkową. Ponadto do wniosku winien załączyć dokument urzędowy lub prywatny, potwierdzający zgodę żony na zaciągnięcie zobowiązania przez męża. Tylko przeprowadzenie takiego postępowania będzie umożliwiało wierzycielowi skuteczne wszczęcie egzekucji przeciwko żonie dłużnika.