Jak oszczędzać energię? Pomyśl, zanim włączysz

Już podczas projektowania domu trzeba brać pod uwagę naturalne oświetlenie wnętrza. Jeśli chcesz zużywać jak najmniej prądu i mieć jak najmniej sztucznego światła, zwracaj uwagę, by jego projekt przedstawiany przez architekta zawierał dużo okien i przeszkleń, głównie po stronie południowej. Pamiętaj, że strona północna przez znaczną część dnia jest zacieniona. Jeśli właśnie tam zaplanowany jest salon, to licz się z tym, że potrzeba będzie dużo energii na oświetlenie wnętrza. Rozważ też zamontowanie tzw. świetlików. Okna w suficie są nie tylko efektowne, ale i efektywne.

Zwracaj uwagę na całą instalację elektryczną w swoim domu. Powinna być nie tylko bezpieczna, ale i ekonomiczna. Jest to niezwykle ważne szczególnie wtedy, gdy opierasz na niej tak istotne elementy, jak ogrzewanie domu. Decydując się na ogrzewanie elektryczne, powinieneś korzystać z urządzeń sterujących, które pracują na bazie programatorów cyfrowych. Urządzenia te umożliwiają automatyczne załączanie i wyłączanie odbiorników elektrycznych oraz pozwalają zaprogramować cykl ich pracy w określonych godzinach doby, np. pobór energii elektrycznej w tańszej strefie czasowej.

Oświetlenie

W naszym klimacie, szczególnie jesienią czy zimą, nie można polegać głównie na świetle naturalnym, wpadającym do mieszkania przez przeszklenia. Dlatego też trzeba dokładnie zaplanować oszczędny system oświetlenia. W miejscach długo oświetlanych (powyżej 2 godzin) należy stosować żarówki energooszczędne (lampy fluorescencyjne i kompaktowe). Mają tę zaletę, że stopniowo zyskują na mocy, by po osiągnięciu określonego jej poziomu dawać żądane światło. Natomiast przy krótkim czasie świecenia lepiej sprawdzają się żarówki halogenowe, które od razu świecą z żądaną mocą. Można się też decydować na ekonomiczne oświetlenie LED-owe (żarówki LED). Należy również zwracać uwagę na same włączniki światła, którymi reguluje się natężenie mocy.

W przypadku oświetlenia zewnętrznego warto postawić na lampy uruchamiane czujnikiem reagującym na ruch lub poziom oświetlenia. Gdy się ściemnia lub ktoś znajdzie się w określonym położeniu, oświetlenie samo się włączy.

Urządzenia z klasą

Wyposażając dom lub mieszkanie, postaw na dobrej klasy sprzęt RTV i AGD. Przy kupnie np. lodówki, pralki czy zmywarki warto brać pod uwagę energooszczędność. O klasie energetycznej urządzenia informuje etykieta energetyczna na opakowaniu i obudowie sprzętu. Zgodnie z dyrektywą unijną obowiązują następujące klasy efektywności energetycznej: A+++, A++, A+, A, B, C, D, E, F, G.

Najwyższą efektywność energetyczną, a tym samym najmniejsze zużycie energii, gwarantuje sprzęt oznaczony symbolem A+++.

Ekonomiczny relaks

Pamiętaj, że sprzęt elektryczny pozostawiony na tzw. stand-by ciągnie prąd. W skali roku może to być w sumie nawet kilkadziesiąt złotych. A wystarczy po prostu odłączać dopływ prądu na noc czy w ciągu dnia, kiedy mieszkańców nie ma w domu. Można to zrobić poprzez specjalny przycisk w urządzeniu (np. w telewizorze) lub w ogóle wyciągając wtyczkę z kontaktu.

Wybierając telewizory, laptopy, zwracaj uwagę, czy będą pobierać dużo energii. Dla przykładu mały laptop potrzebuje znacznie mniej prądu niż stacjonarny komputer.

Oszczędna praca urządzeń

Pralka powinna być uruchamiana dopiero wtedy, gdy bęben jest pełny. Większość nowoczesnych pralek ma specjalne programy oszczędnościowe, z których należy jak najczęściej korzystać. Jeśli tylko nie jest to konieczne, nie ustawiaj wysokiej temperatury wody (powyżej 50 stopni Celsjusza), bo wówczas potrzeba więcej energii do jej nagrzania.

Coraz więcej osób decyduje się na kuchnie elektryczne. Ale i tutaj są sposoby na oszczędne użytkowanie. Przede wszystkim gotuj potrawy w zamkniętych małych lub średnich naczyniach. Średnica garnka nie może być mniejsza od średnicy płyty grzejnej. I co istotne, w tych kuchenkach warto korzystać z utrzymującej się nawet kwadrans po wyłączeniu wysokiej temperatury płyty.

Istotna jest też eksploatacja lodówki. Należy ją często rozmrażać i czyścić uszczelki, by pobierała jak najmniej prądu, Pamiętaj, by lodówki nie ustawiać w pobliżu kaloryfera. W przeciwnym razie będzie ona potrzebowała więcej energii, by spełniać swoją chłodniczą funkcję.

Zwracaj uwagę na eksploatację także małych urządzeń, np. czajnika. Zużyje on mniej prądu, gdy będzie regularnie oczyszczany z kamienia. Ważne też, by nie gotować w nim więcej wody niż w danym momencie potrzeba.

Codzienne oszczędzanie

Prąd należy oszczędzać przez cały rok. W ten sposób będziesz nie tylko proekologiczny, ale zostawisz też sporą gotówkę w portfelu. Niektórzy wyliczyli, że na swej proekologicznej postawie zaoszczędzili nawet kilkaset złotych w roku.

I jeszcze jedna cenna rada. Czy zdarzyło ci się pozostawienie ładowarki do telefonu komórkowego w gniazdku, po wcześniejszym odłączeniu naładowanego urządzenia? Pewnie wiele osób odpowie twierdząco. Tymczasem ładowarka telefonu podpięta do gniazdka cały czas pobiera prąd. Nawet wtedy, gdy telefon został od niej odpięty! Dlatego warto wyrobić w sobie nawyk wyciągania ładowarki z gniazdka w pierwszej kolejności, a dopiero po tym odpinania telefonu.

Ewa Teślak, audytor energetyczny ENEA

Niezależnie od tego, jakie posiadamy w domu urządzenia i sprzęt zasilany energią elektryczną, stosując się do zasad ich energooszczędnego użytkowania, można zaoszczędzić do 20 proc. energii (bez wymiany ich na nowe). Dlatego też warto zadać sobie trochę trudu i nauczyć się racjonalnego korzystania z urządzeń AGD i sprzętu RTV. Pamiętajmy, że najwięcej energii pochłaniają duże urządzenia AGD, takie jak pralka czy lodówka oraz sprzęt RTV - szczególnie jeśli posiadany przez nas odbiornik telewizyjny jest znacznych rozmiarów. Dlatego zadbajmy, aby ich użytkowanie było jak najbardziej racjonalne. Nie zostawiajmy włączonego telewizora, gdy nikt go nie ogląda. Starajmy się, aby nasza lodówka była czysta. Zaleca się robienie w niej porządku raz w tygodniu, a gdy warstwa lodu w chłodziarce ma 5 mm, to najwyższy czas na jej rozmrożenie (taka warstwa lodu to 20 proc. więcej zużytej energii). Pozostają jeszcze uszczelki, o których czystość też należy zadbać. Z kolei robiąc pranie, pomyślmy, czy nie lepiej zaprać najpierw trudniejsze plamy, niż używać funkcji prania wstępnego. Zadbajmy też o pełny wsad - przynajmniej wtedy, gdy mamy stary typ pralki. Pozostaje jeszcze wiele drobnych sprzętów, do których rzadko przywiązujemy wagę, a mogą one stanowić całkiem spory procent w całkowitym zużyciu energii w domu.

Podstawowe zasady energooszczędności to:

- dbałość o czystość urządzeń - zakurzone lub pokryte kamieniem tracą na sprawności, a to powoduje, że musimy z nich korzystać dłużej lub eksploatować je z większą mocą, by uzyskać zamierzony efekt. Efektem są większe zużycie prądu i wyższe rachunki;

- włączanie urządzeń i sprzętów wtedy, gdy rzeczywiście są potrzebne i używane.

Tak więc pomyśl, zanim włączysz!