Niestety, na miejsca w państwowym domu opieki czeka się dość długo - nieraz całymi latami. Przydział miejsca zależy od rodzaju schorzenia. Są specjalne domy dla osób w podeszłym wieku, przewlekle somatycznie chorych (w tym obłożnie chorych, leżących), przewlekle psychicznie chorych, dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie, niepełnosprawnych fizycznie. Rejestr domów pomocy społecznej położonych w granicach województwa prowadzi wojewoda. Jest corocznie aktualizowany (do 30 czerwca) i ogłaszany w wojewódzkim dzienniku urzędowym.
Kto może się ubiegać o miejsce w domu pomocy społecznej
Skierowanie do domu pomocy społecznej (DPS) przysługuje osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, która nie jest w stanie samodzielnie poradzić sobie w codziennym życiu i której nie można zapewnić usług opiekuńczych.
Postępowanie w sprawie skierowania do domu pomocy społecznej rozpoczyna pracownik socjalny ośrodka pomocy społecznej na wniosek osoby ubiegającej się o miejsce w domu opieki (wniosek podpisany przez osobę zainteresowaną może również złożyć rodzina, przedstawiciel ustawowy, opiekun, a nawet osoba niespokrewniona). Dlatego najpierw należy się skontaktować z pracownikiem socjalnym najbliższego miejskiego lub gminnego ośrodka pomocy społecznej. Pracownik opieki przyjdzie do domu i przeprowadzi wywiad środowiskowy, ustali sytuację społeczną, zdrowotną i materialną osoby wymagającej opieki. To jego obowiązek. Pomoże też w skompletowaniu potrzebnych dokumentów, które trzeba złożyć w najbliższym ośrodku pomocy społecznej.
Zobacz też: Marcin Wrona chciał nagrać następny film. Miał genialny pomysł
Konieczny wywiad
Osoba, która ma być umieszczona w domu pomocy społecznej, musi wyrazić na to zgodę, składając pracownikowi socjalnemu oświadczenie, które powinna własnoręcznie podpisać. Następnie pracownik socjalny przeprowadza wywiad rodzinny (środowiskowy) w miejscu zamieszkania osoby ubiegającej się o skierowanie do domu opieki (wywiad powinien być przeprowadzony najpóźniej w ciągu 14 dni od daty złożenia wniosku). Podczas wywiadu osoba ubiegająca się o umieszczenie w DPS powinna złożyć oświadczenie o stanie majątkowym, musi również pisemnie wyrazić zgodę na odpłatność za pobyt w DPS. Wywiady środowiskowe przeprowadzane są również u osób zobowiązanych do finansowej pomocy wobec osoby ubiegającej się o umieszczenie w domu opieki, czyli małżonka, dzieci i rodziców (także wówczas, gdy osoby te mieszkają gdzie indziej). Do wywiadów załącza się dokumenty potwierdzające wysokość dochodów wymienionych osób.
Decyzja w 30 dni
Ośrodek pomocy społecznej kompletuje dokumentację osoby ubiegającej się o miejsce w domu opieki i wraz z opinią ośrodka pomocy społecznej o stopniu niepełnosprawności przekazuje do centrum pomocy rodzinie. Decyzja o umieszczeniu w domu pomocy społecznej lub odmowie powinna być wydana w ciągu miesiąca (w skomplikowanych sprawach w ciągu dwóch miesięcy).
Jeśli decyzja jest niekorzystna dla wnioskodawcy, to w terminie 14 dni od daty jej otrzymania można się odwołać do samorządowego kolegium odwoławczego za pośrednictwem ośrodka pomocy społecznej, który wydał tę decyzję.
Jakie dokumenty w ośrodku pomocy społecznej
1. Pisemny wniosek o pomoc w formie umieszczenia w domu pomocy społecznej osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego.
2. Dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość wnioskodawcy - do wglądu.
3. Dokumenty potwierdzające sytuację finansową wnioskodawcy.
4. Zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia w celu określenia typu domu.
5. Dokumenty potwierdzające wysokość dochodów osób zobowiązanych do płacenia alimentów.
6. Zaświadczenie o kombatantach oraz osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego.
Ile to kosztuje
Pobyt w domu pomocy społecznej jest płatny. Gmina, na której terenie znajduje się placówka, ustala wysokość opłat. Koszty pokrywa w pierwszej kolejności mieszkaniec domu ze swojego dochodu, np. emerytury, renty czy zasiłku stałego. Nie może to być jednak więcej niż 70 proc. jego dochodu. Różnicę między opłatą wnoszoną przez pensjonariusza a średnim miesięcznym kosztem jego utrzymania dopłaca rodzina, przede wszystkim małżonek, a jeżeli nie żyje - zstępni (dzieci, wnuki). Ale tylko wtedy, gdy ich dochód jest wyższy niż 300 proc. kryterium dochodowego uprawniającego do korzystania z pomocy społecznej - obecnie 456 zł na osobę w rodzinie i 542 zł dla osoby samotnie gospodarującej. Dopiero gdy dochody rodziny są zbyt niskie lub dopłata rodziny nadal nie pokrywa całkowitego kosztu utrzymania, brakującą kwotę dopłaca gmina, z której osoba jest kierowana do domu opieki.
Z kolei za pobyt w prywatnej placówce płacą pensjonariusz i jego rodzina.
Jak wybrać dom seniora
Domów opieki dla osób starszych jest coraz więcej. Wybór nie jest łatwy. Większość domów prowadzi strony internetowe, na których zamieszczone są opis domu, zdjęcia, oferta czy koszt pobytu. Warto jednak odwiedzić dom osobiście, porozmawiać z pensjonariuszami, sprawdzić, czy seniorzy mają zagwarantowaną opiekę pielęgniarek, lekarzy, rehabilitantów, masażystów, opiekę duszpasterską, czy nie ma barier architektonicznych utrudniających codzienne życie ludziom w podeszłym wieku. Ważna jest lokalizacja - najlepiej, żeby dom był w pobliżu miejsca zamieszkania rodziny. Trzeba się dowiedzieć, ile osób mieszka w jednym pokoju, jakie jest jego wyposażenie, czy jest łazienka itp.