ZOBACZ JAK ZABYTKOWE DWORCE ODZYSKUJĄ DAWNY BLASK

Większość polskich dworców użytkowana jest od wielu lat. Nic dziwnego, że wymagały renowacji. Dlatego właśnie PKP S.A. prowadzi program modernizacji dworców kolejowych niemal w całym kraju. Obejmuje on obiekty zarówno w dużych miastach, jak i tych mniejszych. Wśród modernizowanych dworców znajdują się zabytkowe budynki, które odzyskują swój historyczny, niepowtarzalny wygląd.

Jednocześnie jednak wyposażane są w nowoczesne rozwiązania, poprawiające jakość obsługi podróżnych. Stare, zabytkowe dworce nie tylko wypiękniały, ale też stały się bezpieczniejsze. Wszędzie zainstalowano monitoringi i systemy przeciwpożarowe. W odnowionych budynkach działają także sklepy, lokale gastronomiczne i usługowe. Co ważne, zmodernizowane dworce są dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych i mających trudności z poruszaniem. Zlikwidowano architektoniczne bariery, pojawiły się m.in. ścieżki prowadzące dla osób niewidomych i niedowidzących oraz windy. W wielu obiektach można także skorzystać z bezpłatnego dostępu do Internetu.

Symbol Stolicy

Wybudowana w 1975 roku Warszawa Centralna jest jednym z największych i najważniejszych dworców kolejowych w Polsce. Dworzec Centralny stał się jednym z symboli Warszawy oraz ikoną modernizmu. Dziś gmach inspiruje twórców grafik, designerów i artystów. Jest miejscem spotkań i kultury.

Hala główna dworca była do tej pory przestrzenią dla licytacji, wspólnego czytania książek przez znane osobistości, wystawy Grand Press Photo, a nawet lądował w niej... wehikuł czasu. Zorganizowano tu także Noc Muzeów. Przed mistrzostwami Euro 2012, obiekt przeszedł pierwszy etap modernizacji. Pasażerów wita nowoczesnym systemem informacji, przestronnymi pasażami handlowymi i eleganckimi lokalami usługowymi. W trakcie remontu wymieniono część ciągów schodów ruchomych, zainstalowano dodatkowe platformy dla niepełnosprawnych, nowy system informacji elektronicznej i wizualnej.

Położony w centrum miasta dworzec jest świetnie skomunikowany z miejskimi środkami transportu, a przy samym budynku znajdują się także miejsca parkingowe. Podróżni mogą czuć się bezpiecznie, gdyż obiekt ma całodobową ochronę oraz monitoring. Profesjonalną obsługę pasażerów zapewniają pracownicy InfoDworca i menedżer.

Obecnie trwa estetyzacja hali głównej i części podziemnych galerii. Zniknęły już szklane kubiki, zamiast nich pojawi się antresola, na którą z poziomu „0" będzie można dotrzeć schodami ruchomymi. Podróżni zyskają w ten sposób dodatkową przestrzeń do oczekiwania na pociąg. Przearanżowana zostanie także galeria zachodnia i część galerii północnej oraz przejście podziemne do stacji WKD.

Zostaną one dostosowane wyglądem do pozostałych wyremontowanych pasaży. Lokale w galerii zachodniej zostaną przeniesione na jedną stronę, dzięki czemu korytarze komunikacyjne będą szersze. Prace zakończą się jeszcze w tym roku. W grudniu br. dworzec będzie obchodził swoje 40. urodziny. PKP S.A. szykuje z tej okazji liczne atrakcje dla podróżnych i miłośników obiektu. O tegorocznych urodzinach oraz pozostałych wydarzeniach na dworcu można dowiedzieć się z facebookowego fanpage'a „Warszawa Centralna".

Neogotyk w XXI wieku

Wrocław Główny to jeden z najpiękniejszych pod względem architektonicznym dworców kolejowych w Europie. Łączy on w sobie historyczne piękno z rozwiązaniami na miarę XXI wieku.

Dworzec powstał w latach 1855–1857, w związku z budową linii kolejowej łączącej Wrocław z Poznaniem. Dzieło Wilhelma Grapowa od pierwszych dni wzbudzało powszechny podziw swoim rozmachem, elegancją, nowoczesnymi rozwiązaniami technicznymi (np. centralne ogrzewanie i gazowe oświetlenie). Monumentalny gmach, wzniesiony w stylu nawiązującym do angielskiego gotyku Tudorów aż do początku XX wieku miał tylko jeden peron. Ze względu na dynamiczny rozwój miasta na przełomie XIX i XX wieku, dworzec został gruntownie przebudowany. W miejscu neogotyckiej hali peronowej wybudowano hol kasowy w stylu secesyjnym oraz pięć nowych peronów, nad którymi powstały dwie hale peronowe. Tuż przed II wojną światową w okolicach dworca wybudowano schrony. Pierwszy z nich znajdował się pod placem dworcowym, a drugi przy ulicy Suchej.

Pomimo oblężenia Wrocławia w 1945 roku (Festung Breslau), budynek znacząco nie ucierpiał. Krokiem milowym w historii wrocławskiego dworca była modernizacja z lat 2010–2012. Dzięki przeprowadzonym pracom kompleks dworcowy odzyskał dawny blask. Wygląd zmienił plac przed budynkiem, który stał się deptakiem poprzecinanym zielonymi wyspami. Pod nim wybudowano parking podziemny na ponad dwieście samochodów.

Budynek główny dostosowano do wymagań technicznych XXI wieku, zachowując jego walory historyczne i architektoniczne. Efekty pracy konserwatorskiej można podziwiać, oglądając sale Sesyjną i Cesarską oraz historyczne stropy w dworcowych kawiarniach i restauracjach. W holu warto zwrócić uwagę na odtworzoną z pietyzmem secesyjną stolarkę kasową. Znajdziemy w nim kasy biletowe, centrum obsługi klienta i InfoDworzec, w którym podróżni mogą uzyskać informacje o dworcu czy połączeniach kolejowych. Inwestycja objęła również perony, gdzie dobudowano nową halę pokrytą membraną oraz zamontowano schody ruchome, taśmy bagażowe i windy. Renowacji poddano także historyczne hale nad peronami, secesyjne balustrady.

Odtworzono również charakterystyczne smocze głowy. Nową częścią kompleksu jest dworzec nocny, który wyglądem przypomina wagon. Mieści się w nim hol z kasami biletowymi, a na piętrze poczekalnia nocna. Na dworcu zainstalowano także nowoczesny system monitoringu. W czasie przebudowy wprowadzono wiele ułatwień dla osób niepełnosprawnych. W budynku zamontowano windy, a przy wejściu głównym podjazdy dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich. Wśród nich linie prowadzące z polami uwagi, napisy w języku Braille'a oraz podnośniki i platformę przyschodową. Na dworcu podróżni mają również do dyspozycji nowoczesne systemy informacji głosowej i wizualnej.

Wrocław Główny nie jest wyłącznie miejscem, z którego wyruszamy w podróż, ale również przestrzenią otwartą na kulturę. Organizowane są tam liczne wystawy, koncerty, przedstawienia teatralne i wiele innych przedsięwzięć.

Perła modernizmu

Architektura dworca Gdynia Główna to połączenie historii z nowoczesnymi rozwiązaniami. Jego wnętrza zachwycają, zwłaszcza ścienne malowidła z końca lat 50. XX wieku, które czynią go unikatowym obiektem w skali Europy.

Historia stacji kolejowej w Gdyni zaczęła się 1 stycznia 1894 roku. Wtedy to ze skromnego przystanku odjechał pierwszy pociąg. Dworcowy budynek stanął w miejscu, w którym obecnie znajduje się peron piąty. Była to niewielka drewniana poczekalnia z kilkoma lampami i tablicą z nazwą miejscowości. Nowy, murowany gmach wybudowano w latach 1923–1926 według projektu Romualda Millera. Wewnątrz znajdowały się kasy, poczekalnia, toalety, przechowalnia bagażu, restauracja, księgarnia, punkt wymiany walut, a nawet fryzjer!

Druga wojna światowa niestety nie oszczędziła dzieła Millera. W latach 50. zbudowano nowy dworzec. Budynek powstał według projektu prof. Wacława Tomaszewskiego. Architekt połączył stylistykę socrealizmu z modernizmem. W 2009 roku obiekt trafił do pomorskiego rejestru zabytków, co w płynęło na kształt przeprowadzonej kilka lat później modernizacji. Przebudowę dworca zakończono w 2012 roku. Zachowano bryłę i wygląd budynku z lat 50.

Odrestaurowano zdobiące wnętrza dworca malowidła ścienne i mozaiki. Część z nich odkryto przypadkiem podczas renowacji ścian Sali restauracyjnej. Warstwy farby skrywały m.in. mapy i mitologiczne motywy związane z podróżami i nawigacją. Autorami prac byli twórcy słynnej Szkoły Sopockiej. Dworzec jest przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. W budynku zamontowano windy, a przy wejściu głównym podjazdy dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich. Przy wejściu głównym do budynku dworca zamontowano windy i podjazdy dla osób mających trudności z poruszaniem się. Pojawiły sie także ścieżki prowadzące dla osób niewidomych i niedowidzących.

Dworzec położony jest w centrum Gdyni w odległości zaledwie 2 km od morza i stanowi dogodny węzeł komunikacyjny. Pasażerowie mają do dyspozycji kawiarnie, sklepy i bary. W budynku mogą skorzystać również z bezpłatnej sieci Wi- Fi. Dworcem zarządza menedżer dbający o komfort podróżnych oraz czystość i sprawność techniczną budynku.

Eklektyzm w nowoczesnym wydaniu

Dworzec kolejowy w Lublinie jest jednym z najładniejszych w naszym kraju. W 1974 roku został wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków. Odprawianych jest tu najwięcej pociągów we wschodniej Polsce.

Stacja powstała na linii Kolei Nadwiślańskiej łączącej Lublin z Warszawą. Wybór lokalizacji dla przyszłego lubelskiego dworca trwał aż 15 lat. Budowę rozpoczęto w 1875 roku. Wstęgi na uroczystym otwarciu przecięto 30 sierpnia 1877 roku. Po ok. 16 latach dworzec rozbudowano. Dostawiono nowe skrzydło i przybudówki dla zawiadowcy i punktu telegraficznego. Kolejne zmiany przeprowadzono w latach 1923–1924. W wyniku przebudowy, realizowanej według projektu Romualda Millera, gmach nabrał cech eklektycznych i nie miał już kształtu carskiej stacyjki.

Dzisiejszy dworzec mieści się w tym samym zabytkowym budynku na południe od centrum miasta. W nowo wybudowanej części działa obecnie restauracja, a w głównej hali kawiarnia i kiosk. Podróżni mogą skorzystać tam również ze skrytek bagażowych. W głównej bryle dworca funkcjonuje poczekalni Dworzec w Lublinie dostosowany jest do potrzeb osób z ograniczoną mobilnością. Pojawiła się m.in. pochylnia dla osób poruszających się na wózkach, a także rzut dotykowy z planem dworca oraz nakładki na poręczach w języku Braille'a.

Dworzec Wiedeński w sercu Przemyśla

W Przemyślu znajduje się jeden z najpiękniejszych dworców na linii kolejowej łączącej Wiedeń i Kraków ze Lwowem. Pierwszy budynek powstał w 1860 roku, ale okazał się za mały i konieczna była jego rozbudowa. W latach 1895–1896 powstała neobarokowa replika dworca wiedeńskiego, stylem nawiązująca do architektury pałacowej, z przepięknymi dekoracjami malarskimi i sztukatorskimi.

W 2012 roku zakończyła się gruntowna renowacja budynku. Celem prac było wierne przywrócenie wyglądu dworca z czasów jego największej świetności, a także wprowadzenie rozwiązań, które uczyniły go bardziej funkcjonalnym dla pasażerów. Wyremontowana została elewacja i dach, wymieniono okna, drzwi i posadzki, a także przyłącza wodociągowe i sanitarne oraz instalacje wewnętrzne. Zainstalowano nowoczesny system monitoringu.

Zadbano o odnowienie wszystkich detali architektonicznych, m.in. herbów i obrazów, złoceń, stiuków, kolumn oraz okuć blacharskich. Salę restauracyjną dworca zdobią trzy obrazy Mariana Strońskiego, natomiast hol główny cenne plafony wykonane przez artystów – malarzy Feliksa Węgrzywalskiego i Jana Talagę. Wyremontowany dworzec kolejowy w Przemyślu otrzymał wyróżnienie w konkursie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Zabytek Zadbany 2012".

Secesyjny majstersztyk

Linię kolejową z Tarnowa do Leluchowa przez Nowy Sącz otwarto 18 sierpnia 1876 roku, specjalnie w dniu urodzin i imienin panującego cesarza Franciszka Józefa I. Nowosądecki dworzec powstał w latach 1908–1909, według projektu architektów ze szkoły wiedeńskiej. Bryła budynku jest charakterystyczna dla architektury dawnej Galicji.

Parterowa sylwetka podzielona jest trzema piętrowymi pawilonami, środkowy jest pokryty „łamanym dachem". Elewacja z frontu jest pięknie ozdobiona sztukaterią. Po gruntownej modernizacji, prowadzonej pod okiem konserwatora zabytków i zakończonej pod koniec 2014 roku, wszystkie elementy wystroju wnętrza i detale architektoniczne nawiązują do wyglądu dworca z czasów jego powstania. W czasie prac wymieniono instalacje, drzwi, okna, odnowiono elewację zewnętrzną, na nowo zaaranżowano przestrzeń obsługi podróżnych.

Stała się ona bardziej funkcjonalna. Secesyjne wnętrze dworca zdobi ponownie dziesięć oryginalnych obrazów przedstawiających pejzaże Beskidów, Pienin i Tatr. Wykonał je specjalnie dla nowosądeckiego dworca na początkach XX wieku artysta, a zarazem kolejarz – Edmund Cieczkiewicz. Obrazy przeszły renowację, ich rozmieszczenie i obramowanie odtworzono na podstawie historycznych zdjęć.

Dworzec jak magnacka rezydencja

Obecny gmach tarnowskiego dworca jest drugim z kolei. Pierwszy został zbudowany w 1856 roku, wraz z otwarciem linii kolejowej łączącej Kraków, Bochnię, Tarnów i Dębicę. Wkrótce zastąpiono go budynkiem w stylu tyrolskim, a w 1910 roku ukończono budowę nowego dworca w ramach modernizacji linii kolejowej prowadzącej z Lwowa do Wiednia.

Autorem projektu, jednego z najciekawszych w Polsce - był wiedeński architekt E. Baudisch. Budynek wygląda jak magnacka barokowa rezydencja. Pierwotnie miał bogaty secesyjny wystrój, rzeźbione drzwi, witraże, sztukaterie i kandelabry, na ścianach wisiały pejzaże Tatr i Pienin wykonane przez Edmunda Cieczkiewicza.

Po modernizacji, prowadzonej pod okiem konserwatora zabytków, obiekt odzyskał swój dawny czar. Pieczołowicie odnowiono elewację oraz architekturę wewnętrzną, freski, malowidła i elementy rzeźbiarskie. Wymieniono wszystkie instalacje, podłogi oraz stolarkę okienną i drzwiową. Wyremontowano dach. Wnętrze tarnowskiego dworca po remoncie przypomina wnętrza eleganckich hoteli z epoki. Ponadto w budynku znajduje się sala wystawowa galerii sztuki.

Biblioteka i dworzec w jednym

Przystanek osobowy Rabka-Zdrój został wybudowany w 1884 roku, kiedy to otwarto odcinek Galicyjskiej Kolei Transwersalnej wiodący z Żywca do Nowego Sącza. Dworcowy budynek pochodzi z 1925 roku. Po remoncie zakończonym w 2014 roku dworzec odzyskał dawny blask. Gruntownie odnowiono go zarówno na zewnątrz, jak i w środku

Obiekt został dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych i zapewnia wysoki standard obsługi pasażerów. W dawnej poczekalni, części pomieszczeń na parterze oraz na całym pierwszym piętrze znajduje się miejska biblioteka publiczna. Odnowiono trapezowy strop holu głównego, dwa mozaikowe witraże w półokrągłych oknach, drewnianą klatkę schodową oraz dawne okienka kasowe z oryginalnymi zdobieniami. Skrzydła biblioteki w części piętrowej zostały połączone przeszkloną antresolą, z której roztacza się widok na cały hol główny.

Neorenesans w Opolu

Pierwszy budynek opolskiego dworca powstał w 1843 roku, kiedy to oddano do użytku linię kolejową z Wrocławia przez Oławę i Brzeg. Drugi budynek zbudowano w 1870 roku w stylu neorenesansu niderlandzkiego, a w 1926 roku do głównego gmachu dobudowano budynek stanowiący wejście do dworca oraz tunel pod torami.

Co ciekawe, opolski dworzec wybudowano przy łukach torów, a nie jak większość tego typu obiektów przy odcinkach prostych. W holu głównym występuje ciekawe zjawisko akustyczne – jeśli stoi się pod łukami, znajdującymi się przed kasami, głos z jednego końca pomieszczenia słychać w drugim końcu. Pół roku temu zakończyła się modernizacja dworca, przeprowadzona z uwzględnieniem zabytkowego charakteru obiektu.

Renowacji poddano bogato zdobioną elewację budynku, odnowiono wszystkie pomieszczenia stacji i elementy zabytkowe: m.in. oryginalną drewnianą stolarkę, bogato zdobione okna kasowe czy posadzkę. Wygląd dworca podkreśla zewnętrzna iluminacja. W trakcie prac zmodernizowano instalacje i wprowadzono udogodnienia dla niepełnosprawnych . Poruszanie się między budynkiem dworca a tunelem ułatwiły windy.