Super Historia: Kim ty jesteś, Polaku?

Słowianie słynęli we wczesnośredniowiecznej Europie z zamiłowania do żeglarstwa i piractwa. Społeczeństwa nie były wtedy jednolite etnicznie, ale bardzo otwarte, nawet na tak dziki lud jak Słowianie. To całkiem naturalne, że obok Skandynawów nasi przodkowie tworzyli wraz z Celtami, Germanami, a nawet Lapończykami szeregi wikingów. Szczególnie aktywny udział w wyprawach łupieżczych brali udział Słowianie z Wolina. Ci byli prawdziwym postrachem Bałtyku!

Od Słowian do Polan

Od VII wieku Słowianie tworzyli lokalne wspólnoty, które przekształcały się w organizmy państwowe, takie jak państwo Wiślan ze stolicą w Krakowie czy istniejące od początku IX wieku państwo Polan.

Polanie to plemię słowiańskie od VIII do IX wieku osiadłe nad Wartą. Jego nazwa, od której pochodzi nazwa "polska", wywodzi się od słowa "pole" i oznacza ludzi mieszkających na terenach wykarczowanych lasów. W źródle pisanym słowo "Polanie" pojawia się po raz pierwszy za panowania Bolesława Chrobrego, który w "Żywocie św. Wojciecha" napisanym w latach 997-1002 zostaje nazwany "Rex Poloniarum", władcą Polan. Państewko Polan istniało w Wielkopolsce od końca VII wieku. Powstało wokół kilku grodów. Doprowadziło do scalenia lokalnych ośrodków władzy (m.in. plemienia Wiślan) w związek plemienny pod kierownictwem Piastów. Polanie opanowali Kujawy, Mazowsze i Zachodnią Wielkopolskę, a u schyłku X wieku panowali już między Odrą, Bugiem, Karpatami i Bałtykiem. Oczywiście nie była to ekspansja pokojowa.

Nie Biskupin, a co z Gnieznem?

Starsi Polacy, za sprawą błędów w podręcznikach do historii z czasów PRL, za drewniany majstersztyk wyciosany przez Prasłowian uważają Biskupin. Tymczasem Gród w Biskupinie, poza tym, że znajduje się w Polsce, nie ma nic wspólnego z naszymi przodkami. Powstał ponad 2750 lat temu, w czasach kiedy o Słowianach jeszcze nikt nie słyszał. Biskupin zbudowali prawdopodobnie ludzie należący do tzw. kultury łużyckiej, którzy nie byli ani Prasłowianami, ani Germanami. Mógł go też wznieść przebywający w tym czasie na tych terenach lód Wenetów.

Z X wieku pochodzi Gniezno, uważane zwykle za pierwszą stolicę Piastów, choć i w tym wypadku historycy mają wątpliwości. Od grodu w Gnieźnie ważniejszy mógł być np. Giecz lub Ostrów Lednicki, które istniały na sto lat przed przyjęciem chrześcijaństwa przez Mieszka I. Ten pierwszy historyczny książę Polski (920-992) zjednoczył ziemie plemion zamieszkujących Wielkopolskę, Kujawy, Łęczyckie, Sieradzkie, Mazowsze, Pomorze Gdańskie i część Pomorza Zachodniego. Zdobył Śląsk, ziemię Wiślan i Małopolskę. Co do pochodzenia Mieszka nie ma pewności. Historycy spierają się o to, czy był Słowianinem, czy raczej normańskim wikingiem. Bez względu na to, skąd wziął się Mieszko, właśnie od jego czasów można już mówić o Polsce i Polakach.