MATURA 2014, język polski: PRZECIEKI, ODPOWIEDZI, ARKUSZE z CKE, PYTANIA

POPRAWNE ODPOWIEDZI SĄ POGRUBIONE

Część I (20 pkt) - rozumienie czytanego tekstu "Pochwała myślącego lenia"

Zadanie 1. (1 pkt)
Tytuł "Pochwała myślącego lenia" jest
A. metaforycznym zwrotem
B. rozbudowaną apostrofą
C. hiperbolicznym opisem
D. główną myślą artykułu

Zadanie 2. (2 pkt)
W ostatnim zdaniu akapitu 1. autor użył wyrazów pokrewnych. Wypisz je i określ funkcję tego zbiegu.

Zarobić, dorobić, nadrobić, dorobiłem.
Wymienione słowa odnoszą się do słowa robić. Autor tekst stara się podkreślić, jak ważna jest dla człowieka robota - robota, czyli praca.

Zadanie 3. (2 pkt)
Wykorzystując akapity 1.-4., wyjaśnij, co według autora znaczy "żyć podle". Podaj trzy cechy takiego życia.

Życie podłe to życie zdominowane przez pracę. Życiem podły rządzi bezustanny pęd.
Cechy: 1. bezustanna aktywność; 2. dyspozycyjność; 3. dostosowywanie się do zmiennych warunków.

Zadanie 4. (2 pkt)
W akapitach 2.-4. autor zwraca uwagę na zmiany we współczesnej polszczyźnie, które odzwierciedlają odmienny sposób życia. Wyjaśnij różnice między podanymi określeniami:
praca - realizacja projektów
człowiek twórczy - człowiek kreatywny

Człowiek twórczy to człowiek, który tymczasowo ma pęd do tworzenia. Bycie twórczym nie gwarantuje sukcesu, nie jest cechą stałą. Człowiek kreatywny jest za to kojarzony z człowiekiem, który osiągnie sukces. Kreatywność to cecha permanentna.

Zadanie 5. (1 pkt)
Jaką analogię między życiem współczesnego człowieka a życiem bohatera sztuki teatralnej dostrzega autor (akapit 4. i 6.)?

Rene Pollesch podobnie jak człowiek współczesny cały czas jest biegu. Jego życiem rządzi pęd, sam nie ma czasu na życie rodzinne (dzieci, miłość). Dom nie jest schronieniem dla niego.

Zadanie 6. (2 pkt)
Na podstawie akapitów 5. i 6. wypełnij tabelę.
Czynnik zagrażający współczesnemu stylowi życia: miłość/dzieci
Sposób negatywnego wpływu na współczesny styl życia: ogranicza dyspozycyjność/wymagają czasu i uwagi, co ogranicza dyspozycyjność

Zadanie 7. (2 pkt)
Określ główny temat podanych części tekstu.
Cześć I - akapit 1.-6.: zasady i wartości, którymi kierują się współcześnie żyjący
Część II - akapit 8.-16.: pochwała opieszałości, pochwała refleksyjności

Zadanie 8. (1 pkt)
Uzasadnij, że akapit 7. ma charakter subiektywny.

Mówiący używa zwrotów w 1 os. liczby pojedynczej, używa sformułowania "nasze".

Zadanie 9. (1 pkt)
Wymień na podstawie akapitów 9.-11. dwa pozytywne skutki "opieszałości, bezinteresownie spędzonego czasu oraz nieróbstwa".

wolność i pluralizm; rozsądna polityka; odkrycia naukowe

Zadanie 10. (2 pkt)
Podaj dwa sposoby, które wykorzystuje autor, aby przekonać odbiorcę do swojego zadania (akapity 9.-11.)

powołanie się na poglądy autorytetów; zastosowanie form liczby mnogiej (nasze, nas, jesteśmy); epitety wartościujące (wielka)

Zadanie 11. (1 pkt)
Wyjaśnij sens wyrażenia "samotność zdwojona", odwołując się do treści akapitów 12. i 13.

samotność podwójna. Człowiek jest samotny wśród innych ludzi, ponieważ nie ma czasu na kontakty. Dodatkowo jest samotny, ponieważ nie ma czasu na refleksję nad samym sobą.

Zadanie 12. (1 pkt)
Na jaki paradoks zwraca autor uwagę w akapicie 14.?

myślenie jest ciężką pracą nad sobą, a dla innych (na zewnątrz) wydaje się być lenistwem, opieszałością.

Zadanie 13. (1 pkt)
Autor w swoim tekście wielokrotnie nawiązuje kontakt z czytelnikiem. Na podstawie akapitów 3. i 7. wymień dwa sposoby, które do tego wykorzystuje.

zwrot grzecznościowy proszę; pytania bez odpowiedzi; stosowanie 1 osoby liczby mnogiej.

Zadanie 14. (1 pkt)
Wykorzystane w tekście wyrazy i wyrażenia: "w tym kieracie", "nasze zakręcenia", "gadać", "serio" to:
A. zapożyczenia
B. kolokwializmy
C. ekspresywizmy
D. neologizmy

Część II (50 pkt) - pisanie własnego tekstu w związku z tekstem literackim zamieszczonym w arkuszu.

Wybierz temat i napisz wypracowanie - nie krótsze niż dwie strony (około 250 słów).

Temat 1. Kobiety upadłe. Analizując i interpretując podane fragmenty "Lalki" B. Prusa oraz "Zbrodni i kary" F. Dostojewskiego, scharakteryzuj bohaterki oraz przedstawi stosunek innych ludzi do nich. Wykorzystaj znajomość obu utworów.

Temat 2. Dokonaj analizy i interpretacji podanych utworów Juliana Tuwima. Scharakteryzuj podmiot liryczny wiersza "Poezja", określ i przedstaw jego poglądy dotyczące poezji. Zwróć uwagę na związek wiersza "Ranyjulek" z pierwszym tekstem.

Czytaj więcej: MATURA PRÓBNA 2012