Najważniejsze zmiany projektu ustawy antyprzemocowej

Szacuje się, że rocznie ok. 250 tys. osób w Polsce jest dotkniętych lub zagrożonych przemocą domową. Najczęściej ofiarami domowej przemocy są dzieci, kobiety, seniorzy, osoby niepełnosprawne. Ustawa antyprzemocowa nie tylko oferuje rozwiązania zwiększające bezpieczeństwo ofiar przemocy, ale też nakłada kary na osoby stosujące przemoc.

Zobacz wywiad z dr Marcinem Romanowskim, Wiceministrem Sprawiedliwości

Natychmiastowa izolacja sprawcy przemocy

Z policyjnych statystyk wynika, że ofiary przemocy rzadko korzystają z praw, jakie przysługują im w sprawach o znęcanie. Ma to związek z częstym zastraszaniem przez oprawców. Zgodnie z najnowszym projektem nowelizacji Kodeksu Postępowania Cywilnego, sprawca przemocy będzie natychmiast izolowany od osób dotkniętych przemocą. Do tej pory było to możliwe dopiero po decyzji sądu, na którą czekało się  niekiedy do kilku miesięcy. Teraz cały proces ma się zamknąć w miesiącu. Nowe uprawnienia zyskają policjanci i żołnierze. W praktyce agresor otrzyma od Policji bądź Żandarmerii Wojskowej nakaz opuszczenia zajmowanego mieszkania i zakaz zbliżania do posesji na okres 14 dni – również w przypadku, gdy mieszkanie jest własnością oprawcy. Dzięki tym zmianom ofiary przemocy nie będą musiały szukać schronienia poza domem, a sprawca będzie mógł skorzystać z noclegu m.in. w schronisku dla bezdomnych.

Złamanie postanowień sądu będzie karane

Wniosek o udzielenie zabezpieczenia będzie rozpatrywany przez sąd maksymalnie do 3 dni, który ponadto w postanowieniu określi częstotliwość sprawdzania Wojskową, czy agresor przestrzega nakazu izolacji lub zakazu zbliżania się do rodziny. Ponadto sąd w celu zapewnienia bezpieczeństwa ofiarom przemocy domowej będzie mógł przedłużyć czas trwania nakazu lub zakazu. W sytuacji niestosowania się do orzeczenia sądowego, sprawca przemocy popełnia wykroczenie. W związku z tym grozi mu: miesięcy areszt, kara ograniczenia wolności do jednego miesiąca lub kara grzywny nieprzekraczająca wysokości 5 tys. zł.

Przyspieszenie procedury

Do tej pory dostarczanie pism procesowych możliwe było jedynie drogą pocztową. Teraz, aby przyspieszyć cały proces pisma urzędowe będzie można dostarczyć o sądu także za pośrednictwem Żandarmerii Wojskowej i Policji. Oprócz tego osoba, która dozna przemocy, nie poniesie kosztów sądowych. Inspiracją dla projektu ustawy były rozwiązania stosowane w innych państwach, takich jak Czechy, Austria czy Hiszpania. Choć w polskim systemie prawnym brakuje wciąż natychmiastowych rozwiązań niezwiązanych bezpośrednio z postępowaniem karnym, po które ofiary mogłyby sięgnąć w sytuacji zagrożenia, to jesteśmy na dobrej drodze do usprawnienia prewencji i walki z przemocą. W przyszłości warto byłoby rozszerzyć działanie nowej instytucji również o inne rodzaje zachowań przemocowych, jak chociażby słowna agresja.

Materiał powstał przy współpracy z Funduszem Sprawiedliwości