Nawet z astmą ciężką można normalnie żyć, jeśli będziesz ją mieć pod kontrolą

Jej wpływ na codzienne funkcjonowanie, jeśli choroby nie uda się zahamować, jest bardzo duży, zwłaszcza jeśli jest to astma ciężka. Jednoznacznie potwierdzili to uczestnicy badania, przeprowadzonego w Danii i Szwecji. 100 proc. badanych przyznało, że astma miała u nich wpływ na wszystkie dziedziny życia – życie rodzinne, zawodowe, wybór miejsca pracy, miejsca zamieszkania itp. U większości pojawiało się okresowo uczucie lęku, napady paniki, np. gdy zapomnieli inhalatora. Ponad połowa nie wiedziała o nowoczesnych terapiach, a ponad 30 proc., przyjmujących leki, uważało, że one nie działają.

- Skoro taki jest poziom wiedzy na temat tej choroby w tych krajach, w których poziom opieki medycznej jest dużo wyższy niż u nas, to co na temat astmy mogą wiedzieć polscy pacjenci…Dlatego tak ważna jest edukacja – i pacjentów, ale też i lekarzy – podkreślała dr n. med. Aleksandra Kucharczyk  z Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie podczas spotkania dla dziennikarzy „Quo Vadis, Medicine”, zorganizowanego pod hasłem „Astma – Nowe standardy leczenia. Nowe wyzwana”. Spotkanie odbyło się przed Światowym Dniem Astmy, organizowanym od 1998 roku, z inicjatywy organizacji GINA (Globalna Inicjatywa na Rzecz Astmy).

Ogromny postęp w ciągu ostatnich lat

Podstawowym celem w leczeniu astmy jest …trzymanie jej pod kontrolą. A to oznacza pełną kontrolę jej objawów, ograniczenie ryzyka stopniowego upośledzenia drożności oskrzeli, zapobieganie zaostrzeniom, zmniejszenie objawów ubocznych stosowanego długotrwale leczenia. – Bo chociaż na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat pojawiło się wiele nowych terapii, o różnych mechanizmach działania, to jednak astma nadal pozostaje chorobą przewlekłą, towarzyszącą choremu całe życie i wymagająca długotrwałego przyjmowania leków – mówiła prof. Karina Jahnz-Różyk, krajowy konsultant w dziedzinie alergologii. – Ponad połowa pacjentów z astmą od umiarkowanej do ciężkiej zmaga się z konsekwencjami braku pełnej kontroli nad swoją chorobą.

Wprowadzenie kolejnych, skuteczniejszych  leków, w tym biologicznych, korzystne zmiany w programie lekowym, np. usunięcie zapisu o zaprzestaniu terapii po 24 miesiącach, dają możliwość lepszej kontroli astmy, ale wciąż spora część chorych nie przestrzega zaleceń lekarza. Zapominają albo nawet świadomie pomijają dawkę leku, nie przestrzegają schematów leczenia. A każdy pacjent powinien mieć dokładnie i zrozumiale mieć taki schemat rozpisany. Standardy terapii określa GINA, co roku je weryfikując.

Wachlarz terapeutyczny w astmie jest coraz szerszy. Najczęściej stosowane są nadal wziewne glikokortykosteroidy, ale poza tym krótko- bądź długodziałające betamimetyki wziewne, leki antyleukotrienowe, doustne glikokortykosteroidy, leki biologiczne. Jednym z przełomów w leczeniu astmy było pojawienie się leków trójskładnikowych, czyli „trzy w jednym inhalatorze”. Z kolei pojawienie się terapii biologicznych, dostępnych także w Polsce, choć jeszcze z ograniczeniami, dało nadzieję pacjentom z astmą ciężką. To właśnie leki biologiczne stanowią największy postęp w leczeniu astmy ciężkiej. W Polsce do tej pory mieliśmy, w ramach programów lekowych, trzy takie leki. Wkrótce dojdzie kolejny.

Choroba na całe życie, ale…

- Mamy bardzo dobre schematy leczenia astmy, tak u dzieci, jak i dorosłych – podkreślał prof. Marek Kulus z Samodzielnego Publicznego Dziecięcego SK w Warszawie. – I, im choroba zostanie zdiagnozowana, im szybciej zostanie leczenie wdrożone, tym większa będzie jego skuteczność. A rozpoznanie astmy, mimo charakterystycznych objawów, też może nastręczać problemy. Bo nie każdy kaszel, nie każde świsty w klatce piersiowej czy duszności mogą świadczyć o astmie. Dlatego w rozpoznaniu wykorzystujemy technikę różnicowania, wywiad rodzinny, testy czynnościowe układu oddechowego, badania z wykorzystaniem aparatury, jak rentgen klatki piersiowej.

Chociaż jest to choroba na całe życie, możliwe są długotrwałe remisje i uniknięcie remodelingu, czyli trwałych zmian w układzie oddechowym. Niezwykle ważne jest ponadto unikanie czynników ryzyka, ekspozycji na takie, które wywołują nasilenie zmian i ataki astmy.