Banknoty i monety kolekcjonerskie emitowane przez Narodowy Bank Polski nawiązują do ważnych wydarzeń, upamiętniają wybitne postaci, autorytety i ich zasługi dla historii Polski. Serią „Wielcy polscy ekonomiści” NBP pragnie uhonorować Polaków, których dorobek tworzy historię rodzimej ekonomii.
Michał Kalecki – kandydat do Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii
Michał Kalecki (1899-1970) należy do najwybitniejszych teoretyków ekonomii lat współczesnych. Jego prace naukowe dotyczyły analiz cykli koniunkturalnych, efektywności inwestycji, teorii dochodu narodowego, teorii wzrostu w gospodarce, ekonometrii i metodologii planowania gospodarczego. Szczególną wagę przykładał do kwestii zapewnienia pełnego zatrudnienia. Swoje główne koncepcje sformułował trzy lata przed Johnem Maynardem Keynesem („Próba teorii koniunktury”, 1933 r.). Wyprzedził jego teorie, wskazując na istotną rolę inwestycji w kształtowaniu się popytu globalnego, a w konsekwencji wpływ na rozmiary i strukturę dochodu narodowego. Wówczas jego poglądy nie przebiły się do szerszego grona odbiorców, m.in. z powodu publikowania artykułów tylko po polsku i francusku. Ostatecznie wszystkie publikacje Kaleckiego zostały wydane w języku angielskim. Był kandydatem do Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii w 1970 roku, ale jego śmierć zamknęła drogę do tego wyróżnienia.
W swoim dziele „Kapitalizm. Koniunktura i zatrudnienie” pisał: „Kryzys powoduje wielki społeczny problem w postaci rosnącego bezrobocia, które powstaje w wyniku nie braku kapitału czy narzędzi wytwórczych, lecz ze względu na fakt, iż aparat produkcyjny wykorzystany jest jedynie w niewielkim stopniu. […] bezczynnej sile roboczej odpowiada leżący odłogiem kapitał trwały”.
Emisja srebrnej monety kolekcjonerskiej o nominale 10 zł poświęconej Michałowi Kaleckiemu zaplanowana została na 26 października 2022 r. Na rewersie monety znajdują się wizerunek Michała Kaleckiego, daty jego urodzin i śmierci oraz tytuły wybranych prac. Na awersie, poza stałymi elementami, takimi jak wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, nominał oraz oznaczenie roku emisji, umieszczony został cytat z monografii „Kapitalizm. Koniunktura i zatrudnienie”.
Władysław Zawadzki – ojciec polskiej szkoły matematycznej w ekonomii
Był ekonomistą, wykładowcą akademickim oraz politykiem. Jego działalność polityczna przypadła na okres wielkiego kryzysu – w 1931 roku objął stanowisko wiceministra skarbu a następnie w latach 1932–1935 piastował funkcję ministra skarbu.
Studiował w Moskwie, Lipsku, Zurychu, Krakowie i Paryżu. Początkowo swoje zainteresowania skupiał na naukach ścisłych, później całą uwagę skoncentrował na ekonomii. Wśród polskich uczonych był jednym z prekursorów zastosowania narzędzi matematycznych w ekonomii. Opowiadał się za teorią równowagi ogólnej. Przeciwstawiał się wysokim wydatkom państwa i rozbudowanej polityce społecznej sądząc, że nadmierne obciążenia budżetowe negatywnie wpłyną na perspektywy rozwoju państwa.
W swoim dziele – „Teoria produkcji” napisał: „Dążenie do kolektywizmu przez zaciętą walkę klas, to jest postawienie na kartę całego kulturalnego i gospodarczego dorobku społeczeństwa”.
Na rewersie srebrnej monety kolekcjonerskiej NBP o nominale 10 zł, na tle stylizowanych kwadratów, znajdują się wizerunek Władysława Zawadzkiego, daty jego urodzin i śmierci oraz cytat pochodzący z dzieła „Teoria produkcji”. Na awersie monety, poza stałymi elementami, takimi jak wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, nominał oraz oznaczenie roku emisji, w tle widać stylizowane kwadraty i wykresy.
Seria monet kolekcjonerskich NBP „Wielcy polscy ekonomiści”
Seria monet kolekcjonerskich NBP „Wielcy polscy ekonomiści” została zainaugurowana w 2017 roku. Ma na celu upamiętnienie wybitnych polskich specjalistów w dziedzinie ekonomii, których dorobek przyczynił się do rozwoju tej nauki. Serię kolekcjonerską tworzą monety o nominale 10 zł z wizerunkami zasłużonych polskich ekonomistów. Jako pierwsza została wyemitowana moneta z podobizną Mikołaja Kopernika, którego przede wszystkim znamy jako wybitnego astronoma, choć znaczący jest również jego dorobek w dziedzinie ekonomii. Na kolejnych monetach pojawiły się także sylwetki m.in. Fryderyka Skarbka, Edwarda Taylora i Władysława Grabskiego. Wraz z emisją monet z wizerunkami Michała Kaleckiego i Władysława Zawadzkiego w ramach serii „Wielcy polscy ekonomiści” wyemitowano 16 monet.Zobacz całą serię monet kolekcjonerskich „Wielcy polscy ekonomiści”
Zakup monety − stacjonarnie lub online
Monety kolekcjonerskie może nabyć każdy, kto chciałby wzbogacić swoją kolekcję lub dopiero ją stworzyć. To także oryginalny pomysł na prezent. Zakupu można dokonać w sklepie internetowym kolekcjoner.nbp.pl oraz w 16 Oddziałach Okręgowych NBP zlokalizowanych w każdym mieście wojewódzkim. Szczegółowe informacje o zaplanowanych emisjach monet i banknotów kolekcjonerskich dostępne są na stronie Narodowego Banku Polskiego w Planie emisji wartości kolekcjonerskich i monet okolicznościowych na 2022 r.
Banknoty i monety kolekcjonerskie emitowane przez NBP
Banknoty i monety kolekcjonerskie są emitowane z myślą o kolekcjonerach i numizmatykach. Nawiązują do ważnych wydarzeń, upamiętniają wybitne postaci, autorytety i ich rolę w historii Polski.
Monety kolekcjonerskie wykonywane są ze złota i srebra i często uatrakcyjniane poprzez dodanie elementów wykonanych z innych materiałów, np. bursztynu, krzemienia pasiastego czy szkła lub technik dodatkowych np. nadruków wykonanych w technice tampondruku, druku UV, selektywnego złocenia czy matowienia laserowego.
Banknoty kolekcjonerskie, w związku z ich szczególnym charakterem, różnią się od banknotów powszechnego obiegu m.in. bogatszą symboliką wizerunków postaci i wydarzeń, kompozycją i szczegółami ikonografii, specyfikacją techniczną – dotyczącą zastosowanych zabezpieczeń przed fałszowaniem, kolorystyką, wymiarami czy zastosowanymi technikami druku.
Informacje dla kolekcjonerów i osób zainteresowanych numizmatyką
26 października 2022 roku Narodowy Bank Polski wprowadza do obiegu dwie srebrne monety o nominale 10 zł z serii „Wielcy polscy ekonomiści” – „Michał Kalecki” oraz „Władysław Zawadzki”.
nominał: 10 zł
metal: Ag 925/1000
stempel: lustrzany
średnica: 32,00 mm
masa: 14,14 g
brzeg (bok): gładki
nakład każdej z monet: do 10 000 szt.
Emitent: NBP
Na zlecenie NBP monety wyprodukowała Mennica Polska S.A.
Projektantem monety z wizerunkiem Michała Kaleckiego jest Robert Kotowicz. Monetę z wizerunkiem Władysława Zawadzkiego zaprojektowała Dominika Karpińska-Kopiec.