Typowe objawy zawału to intensywny ból w klatce piersiowej, który promieniować może do żuchwy i ramienia, duszność, nudności, wymioty, zimne poty i lęki. Jeśli zawał ma nietypowe objawy, może pozostać nierozpoznany, a to zwiększa znacznie ryzyko uszkodzenia serca i śmierci chorego.
„Maska brzuszna zawału serca"
Jednym z nietypowych objawów zawału jest silny ból w górnej części brzucha (głównie w nadbrzuszu pod lewym łukiem żebrowym). Jest on łagodniejszy niż ten w przebiegu klasycznego zawału serca. Występują dodatkowe objawy gastryczne, jak nudności, które bardziej charakterystyczne są dla niestrawności. Tego typu objawy to tzw. „maska brzuszna zawału serca". Jeśli czujesz więc nietypowy, silny ból w nadbrzuszu, a jesteś w grupie ryzyka, nie bagatelizuj tych objawów i dzwoń po pogotowie.
Dziwne bóle i duszność
Zawał zapowiadać mogą bóle żuchwy, krtani lub okolicy międzyłopatkowej. Czasem symptomem zawału serca jest tylko silna duszność i brak tchu, które pojawiają się bez wysiłku fizycznego(tzw. duszność spoczynkowa) lub przy niewielkim wysiłku. Nietypowe objawy zawału częściej obserwuje się u kobiet. Zdarza się, że mylone są one ze zmęczeniem, objawami menopauzy, a nawet z nieumiejętnością radzenia sobie ze stresem. Dlatego w żadnym wypadku nie można ich lekceważyć! Kobiety, o ile nie palą papierosów, bardziej niż mężczyźni chronione są przed miażdżycą i chorobami serca do ok. 40-50 r.ż. przez układ hormonalny. Po wejściu w etap menopauzy kobiety chorują tak samo jak mężczyźni.
Zawał cukrzyka
Nietypowo zawał serca może przebiegać u osób cierpiących na cukrzycę. Niekiedy nawet nie towarzyszy mu ból, dlatego część przebytych zawałów serca u diabetyków zostaje wykrytych przy okazji innych badań. Niestety, tak późna diagnoza uniemożliwia właściwe leczenie, dla samego pacjenta oznacza z kolei nieodwracalne zmiany w sercu i niewystarczającą kurczliwość mięśnia sercowego. Podwyższony próg bólu jest wynikiem jednego z powikłań cukrzycy – neuropatii (uszkodzenia nerwów obwodowych). Sprawia ona, że ból jest słabiej odczuwalny. Bezbolesne zawały (tzw. nieme) zdarzają się także u osób, które nie mają cukrzycy. Jednak występują rzadziej. Jednym z najgroźniejszych powikłań cukrzycy są choroby serca, a co za tym idzie – zawały. Podwyższony poziom cukru we krwi, czyli hiperglikemia, sprzyja rozwojowi miażdżycy. Złogi miażdżycowe w cukrzycy mają tendencję do pękania i tworzenia zakrzepów, a te mogą z łatwością zaczopować naczynia wieńcowe, co jest przyczyną niedokrwienia i zawału. Pacjenci z cukrzycą powinni szczególnie na siebie uważać. Prawie 2/3 z nich umiera z powodu chorób układu krążenia.
Każda minuta ma znaczenie
W zawale ważna jest błyskawiczna pomoc. Im szybciej chory trafi do szpitala, tym większa szansa na ratunek. Szybka pomoc (maksymalnie w ciągu 90 minut od wystąpienia pierwszych objawów zawału) to także mniejsze zniszczenia w sercu. Nie wolno więc zwlekać z wezwaniem pogotowia, ani liczyć, że objawy same ustąpią. W miarę możliwości nie należy się ruszać.
Dr hab. Marcin GRABOWSKI,
KARDIOLOG
Kluczowe właściwe postępowanie i szybka interwencja
Otyłość, brak ruchu, zła dieta i palenie papierosów są coraz większym problemem u coraz młodszych osób. Szybciej dochodzi do procesów miażdżycowych, które są jedną z kluczowych przyczyn chorób serca – dochodzi do zamknięcia światła tętnicy i w konsekwencji, do zawału. Wówczas jedynym ratunkiem jest jak najszybsze wezwanie pogotowia i przyjęcie w przypadku braku przeciwwskazań leku z kwasem acetylosalicylowym w dawce 300 mg (bez osłonki), który ma działanie przeciwpłytkowe.
PARTNEREM CYKLU JEST