Noc Świętojańska 2013: Pochodzenie święta, jego znaczenie i zwyczaje

Noc Świętojańska - święto przodków

Wedle tradycji dawnych Słowian było to święto wody i ognia, miłości i płodności. Tej nocy dozwolone były tańce i swawole, które na co dzień uważane były za naganne. Obchody miały przynieść urodzaj podczas zbiorów, dobrobyt w domostwach. W tym celu stare kobiety wrzucały do wody zioła, między innymi bylicę i szałwię.

Noc Świętojańska, Noc Kupały, Sobótka - kiedy obchodzona

Nie wiadomo, jak nazywano to święto dawniej. Obecnie używa się kilku nazw: Noc Kupały, Noc Jana Chrzciciela, Sobótka, Kupalnocka, lub po prostu Kupała.  Obchodzone jest zazwyczaj w nocy z 21 na 22 czerwca. W roku przestępnym święto jest przesunięte.
W podobnym terminie obchodzi się Wigilię św. Jana, której data przypada na 23/24 czerwca i jest często utożsamiana w Nocą Kupały. Została ona ustalona, ponieważ Kościołowi nie udało się zlikwidować corocznego świętowania najkrótszej nocy w roku, dlatego postanowili zastąpić je własnym świętem.

Noc Świętojańska - skąd zwyczaj OGNIA i WIANKÓW

Ogień ma pełnić przede wszystkim funkcję oczyszczającą – spalać grzechy i przewinienia skaczących przez ognisko i tańczących naokoło niego osób.
Jednak najważniejsze podczas tej nocy było odnalezienie miłości. Właśnie stąd wziął się zwyczaj puszczania na wodzie wianków. Panny na wydaniu plotły je z kwiatów i ziół, aby rzucić je w nurt rzeki. W innym jej miejscu stali mężczyźni, których zadaniem było wyłowienie wianka. Wianek szybko wyłowiony oznaczał rychłe małżeństwo. Jeśli wianek utonął – oznaczało to staropanieństwo, jeśli najdłużej płynął rzeką – długie poszukiwanie męża.
Była to jedna z niewielu nocy, kiedy para zakochanych mogła samotnie (bez przyzwoitki) ruszyć w las na poszukiwanie mitycznego kwiatu paproci. Jako, że dawno temu małżeństwa były przede wszystkim kojarzone, była to jedyna szansa kochanków na bycie razem.

Noc Świętojańska - OBCHODY

Noc Kupały cieszy się coraz większą popularnością. Jest świętowana w wielu dużych miastach: Krakowie, Warszawie, Poznaniu, oraz w mniejszych miejscowościach. Oczywiście imprezy towarzyszące tej nocy luźno nawiązują do jej pierwotnego znaczenia. Jest to także święto państwowe na Łotwie.
W większości krajów obchodzone jest w podobny sposób: puszczane są wianki, palone ogniska, odbywają się koncerty kapel folkowych. Zwierzętom zakładane są na głowę zasuszone wianki, aby odgonić od nich choroby.