O POMAGANIU NAJBARDZIEJ POTRZEBUJĄCYM

Program Operacyjny Pomoc Żywnościowa 2014-2020 jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym. Zaplanowano go na siedem lat: od 2014 do 2020 roku.

Poprzez działalność organizacji partnerskich do osób i rodzin znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji finansowej, zagrożonych skrajnym ubóstwem trafia pomoc. To wielkie wsparcie, bo dla osób, które mają na swoje dzienne wyżywienie zaledwie kilka złotych. Liczy się każdy gest! Jest to przede wszystkim nieodpłatna żywność, dostarczana w formie paczek lub posiłek.

Budżet na ten cel na rok 2015 wynosił aż 291 milionów złotych. Program jest uzupełnieniem działań gmin w zakresie udzielania posiłku lub dożywiania dzieci i najuboższych mieszkańców. W większości przypadków adresowany jest do osób i rodzin korzystających ze wsparcia ośrodków pomocy społecznej.

Drugim, nie mniej ważnym elementem jest umożliwienie osobom potrzebującym korzystania z bezpłatnych działań towarzyszących. Na dofinansowanie organizacji partnerskich z tytułu środków towarzyszących w roku 2015 przeznaczono 13 mln zł.

Kim są najbardziej potrzebujący

Statystyki Głównego Urzędu Statystycznego najbardziej skrajną formę ubóstwa określają mianem „minimum egzystencji". Co rozumieją przez to pojęcie? Są to potrzeby absolutnie niezbędne do przeżycia, takie jak: zapewnienie sobie dachu nad głową czy pożywienia. Bez dostępu do takich środków może nastąpić zagrożenie życia i rozwoju człowieka. W Polsce problem ten dotyka aż 2,8 milionów osób. Instytut Pracy i Spraw Socjalnych szacuje, że ich miesięczne dochody w przypadku osoby żyjącej samotnie są niższe niż 544,09 zł, a dla gospodarstwa 3-osobowego (rodzice plus dziecko w wieku 4-6 lat) wynoszą tylko 440 zł. Z tych pieniędzy na wyżywienie wydaje się ok. 200 zł miesięcznie na osobę – czyli niewiele ponad 6 zł dziennie! Jeszcze trudniej mają emeryci. Niektórzy z nich nie wydają na jedzenie więcej niż 6 zł.

Zdaniem analityków GUS ubóstwem skrajnym zagrożone są przede wszystkim osoby bezrobotne, źle wykształcone, mieszkające na wsi i niepełnosprawne. W grupie ryzyka są też rodziny wielodzietne i niepełne. Pośród rodzin z trójką dzieci odsetek żyjących poniżej minimum egzystencji sięga 11 proc. Jeśli dzieci jest czwórka lub więcej - to już 27 proc.

Coraz częściej problem ten dotyczy ludzi młodych, w tym dzieci. Zatrważające statystyki pokazują, że wskaźnik zagrożenia ubóstwem skrajnym wśród dzieci i młodzieży wynosi około 10 proc.

Na wsi trudniej niż w mieście

Na wsi wskaźniki ubóstwa są ponad dwukrotnie wyższe niż w miastach. Największy kontrast widać, gdy wieś porównuje się z sytuacją w największych miastach (500 tys. lub więcej mieszkańców). Mieszkańcy wsi stanowią ponad 60 proc. osób żyjących poniżej granicy ubóstwa skrajnego, chociaż udział ludności wiejskiej wśród ogółu Polaków wynosi niecałe 40 proc.

Jednak im wyższe wykształcenie mieszkańców wsi, tym mniejszy problem z ubóstwem. I tak jeśli „głowa" gospodarstwa domowego uzyskała wykształcenie co najwyżej gimnazjalne, odsetek osób skrajnie ubogich kształtuje się w okolicy 18 proc. Jeśli jest to wykształcenie wyższe - niecały jeden procent.

Ubóstwo to także wielki problem osób niepełnosprawnych. Odsetek osób zagrożonych ubóstwem w gospodarstwach domowych bez osób niepełnosprawnych wynosi 6,5 proc. Rośnie do 11 proc. kiedy pojawia się jedna osoba z orzeczeniem o niepełnosprawności, a jeśli jest to dziecko do lat 16 – skacze aż do 15 procent.

Mapa polskiego ubóstwa

Najwyższą stopę ubóstwa skrajnego odnotowano w województwach: warmińsko-mazurskim (15 proc.) i świętokrzyskim (ok. 12 proc.). Dlaczego właśnie tam? Na mapie Polski są to tereny charakteryzujące się wysoką stopą bezrobocia, dużym procentem zatrudnionych w sektorze rolnym oraz najniższymi wynagrodzeniami na tle kraju.

Statystycy mierzą także, ile osób żyje w tzw. ubóstwie relatywnym. Chodzi o takie gospodarstwa, które miesięcznie wydają połowę tego, co wydaje statystyczne polskie gospodarstwo domowe. Okazuje się, że w naszym kraju w ten sposób żyje 6,2 miliona

JAK OTRZYMAĆ POMOC

Wsparcie z Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa kierowane jest do osób, które z powodu trudnej sytuacji i niskich dochodów nie są w stanie zapewnić sobie odpowiedniego posiłku.

Jakie kryteria trzeba spełnić? Jako trudną sytuację rozumieć należy: ubóstwo, sieroctwo, bezdomność, bezrobocie, niepełnosprawność, długotrwałą lub ciężką chorobę. Kryterium finansowe precyzuje art. 7 ustawy o pomocy społecznej - do pomocy z programu kierowane są osoby, których dochód nie przekracza 150 proc. tego, który uprawnia do otrzymania pomocy społecznej.

I tak od 1 października 2015 r. pomoc w ramach Programu udzielana jest osobom i rodzinom, których dochód nie przekraczał:

951 zł w przypadku osoby samotnie gospodarującej,
771 zł w przypadku podziału na osobę w rodzinie.

Jeśli ktoś spełnia takie kryteria, może zgłosić się do właściwego dla swojego miejsca zamieszkania ośrodka pomocy społecznej (OPS). Tam otrzyma skierowanie, które uprawnia do otrzymania pomocy żywnościowej. Na skierowaniu znajdzie się także adres organizacji partnerskiej, która zajmuje się dystrybucją żywności. Czasem Ośrodek Pomocy Społecznej wpisuje osobę potrzebującą najpierw na listę zakwalifikowanych do otrzymania pomocy żywnościowej z Programu, którą przekazuje organizacji partnerskiej.