Co ocenia lekarz orzecznik
Prawo do niektórych świadczeń wypłacanych przez ZUS zależy od stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji. Takiej oceny dokonuje jednoosobowo (w formie orzeczenia) lekarz orzecznik ZUS. Ocenia on:
- stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji;
- możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego. Bierze przy tym pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.
Poza tym orzecznik ustala datę powstania niezdolności do pracy i związek przyczynowy niezdolności do pracy z określonymi okolicznościami oraz określa przewidywany czas niezdolności do pracy.
Niezdolny, czyli kto
Niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.
Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy.
Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.
Niezdolność do pracy orzeka się na okres nie dłuższy niż 5 lat. Jeżeli jednak według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem tego okresu.
Lekarz orzecznik wydaje orzeczenie na podstawie dokumentacji dołączonej do wniosku o świadczenie oraz po przeprowadzeniu bezpośredniego badania twego stanu zdrowia. Może również wydać orzeczenie bez bezpośredniego badania stanu zdrowia, jeżeli dokumentacja dołączona do wniosku jest wystarczająca do wydania orzeczenia.
Stawiennictwo obowiązkowe
Badanie przeprowadzane jest w oddziale ZUS, właściwym ze względu na twoje miejsce zamieszkania. Zgłaszając się na badanie powinieneś zabrać ze sobą posiadaną dokumentację medyczną. Ułatwi ona lekarzowi orzecznikowi zapoznanie się z twoim stanem zdrowia oraz jego prawidłową ocenę. Gdy ZUS wzywa cię do stawienia się osobiście, przysługuje ci prawo do zwrotu kosztów przejazdu. Jeśli nie zgłosisz się do lekarza orzecznika w wyznaczonym dniu i miejscu, musisz liczyć się ze wstrzymaniem wypłaty świadczenia albo zawieszeniem dalszego postępowania w sprawie przyznania świadczenia. Na podstawie orzeczenia lekarza orzecznika ZUS wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia. Decyzję powinieneś dostać w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji. Decyzję wydaje i świadczenie wypłaca oddział lub inspektorat ZUS właściwy ze względu na miejsce zameldowania.