Polski żuraw w przestworzach

2020-04-27 0:00

Polskie Linie Lotnicze LOT, powstałe pod koniec 1928 r., są jednym z najstarszych przewoźników powietrznych na świecie. Już w okresie międzywojennym samoloty z charakterystycznym żurawiem latały od Helsinek po Tel Awiw i Bejrut, zostając tym samym liczącym się w Europie przewoźnikiem.

Lockheed L-10 Electra

i

Autor: materiały prasowe/ Materiały prasowe Lockheed L-10 Electra

Historia LOT zaczęła się 29 grudnia 1928 r. Po likwidacji prywatnych firm lotniczych Aerolot, Aero oraz Śląskiego Towarzystwa Lotniczego powstało państwowo-samorządowe przedsiębiorstwo po nazwą Linje Lotnicze LOT sp. z o.o. Firma oficjalnie rozpoczęła działalność 1 stycznia 1929 r. Rok później nasz przewoźnik został przyjęty do Międzynarodowego Stowarzyszenia Transportu Lotniczego (IATA) z kodem LO.

Flota LOT

Nowy przewoźnik przejął po swoich poprzednikach 21 samolotów pasażerskich: 15 niemieckich Junkersów F 13 i sześć Fokkerów F.VII, które zabierały na pokład maksymalnie 10 pasażerów. Jedną zmaszyn przerobiono tak, by mogła lądować na wodzie lub śniegu. Zamiast kół zamontowano płozy. Już na starcie polskie linie miały w Europie drugą co do wielkości (po liniach francuskich) siatkę połączeń. Utrzymały stare połączenia, dodając nowe, zarówno krajowe, jak i międzynarodowe. W 1929 r. z warszawskiego Pola Mokotowskiego można było lecieć do Łodzi, Poznania, Gdańska, Lwowa, Katowic i Bydgoszczy oraz do Brna i Wiednia. Rok później uruchomiono trasę do Bukaresztu.

Z Mokotowa na Okęcie

Początki LOT wiążą się z lotniskiem na Polu Mokotowskim. Wybudowano je w 1910 r., a regularne loty pasażerskie uruchomiono 10 lat później. Stolica rozrastała się i postanowiono lotnisko przenieść na Okęcie. Decyzję podjęto niedługo po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. W 1932 r. rozpoczęto budowę nowego portu lotniczego wraz z polem wzlotów i bazą techniczną dla LOT. Dwa lata później lotnisko Okęcie już działało i stało się największym portem lotniczym II RP. Zainwestowano też w nową flotę. LOT nabył maszyny polskiej produkcji –PWS-24 i PWS-24 bis oraz RWD-5. Samoloty PWS były użytkowane w latach 1934–1938, głównie na liniach krajowych. Zasilono też rodzimą flotę o niemieckie Junkersy F7A-1M i 3M i jeden Junkers Ju 52 i amerykańskie: Douglas DC-2, Lockheed L-10 i Lockheed L-14 SuperElectra, które w 1938 r. uchodziły za najnowocześniejsze samoloty pasażerskie.

Druga połowa lat 30. XX w. to wielki rozwój LOT poza krajem. W 1937 r. otwarto nowe połączenia do Helsinek, Aten i Liddy późniejszy Tel Awiw, a w 1939 r. do Bejrutu, Kopenhagi, Budapesztu, Belgradu i Wenecji. Planowano też wprowadzić loty do Nowego Jorku i Chicago. Między innymi w tym celu zakupiono samoloty SuperElektra, które dotarły do Polski drogą morską. Ostatni miał trafić drogą lotniczą, bo piloci polscy postanowili przetestować jego możliwości. Lot odbył się w 1938 r. Przelot nad Atlantykiem trwał 11 godz. i 10 min, a w sumie z lotniska fabrycznego w Burbank do Warszawy samolot spędził w powietrzu trzy i pół doby. Na lotnisku Okęcie załoga była witana przez tłumy jak narodowi bohaterowie. I nic dziwnego – po raz pierwszy w historii piloci LOT odbyli transatlantycki przelot z USA do Polski. Niestety, plany te pokrzyżowała wojna. W 1939 r. PLL LOT miał 26 maszyn. Po wybuchu wojny aż 16 z nich internowano w Rumunii, a lotnisko zostało zniszczone.

W roku 2012 powstał projekt szaty graficznej samolotów. Jest on aktualnie obowiązującym wzorcem malowania. Zniknął granatowy pas wzdłuż okien. Inaczej też wygląda obecnie usterzenie pionowe. Niemal cała jego powierzchnia jest granatowa. Na tym tle wyróżnia się biały symbol LOT-owskiego żurawia otoczony kręgiem tego samego koloru, o promieniu przekraczającym wielkość usterzenia, a co za tym idzie przerywanego w dwóch miejscach. Dolna część usterzenia, przy połączeniu z kadłubem, została pomalowana w polskie barwy narodowe.

Convair

i

Autor: materiały prasowe/ Materiały prasowe

Powrót żurawia

Powrót LOT na podniebne szlaki stał się możliwy dopiero po wojnie. Odbudowa floty zaczęła się od przejęcia 10 samolotów Li-2 od wojska. W1946 r. na linii Warszawa–Gdańsk uruchomione zostało pierwsze regularne połączenie. Stopniowo przywracano inne rejsy krajowe. A gdy kupiono kilka samolotów Douglas DC-3, uruchomiono znowu linie zagraniczne. Najpierw do Berlina, Paryża, Sztokholmu i Pragi. Potem doszły Bruksela, Bukareszt, Budapeszt i Kopenhaga. Po dostawie 2 Ił-14 ruszyły rejsy do Wiednia i Moskwy. Z każdym rokiem samolotów przybywało i tworzyła się coraz gęstsza siatka połączeń. W 1955 r. LOT po raz pierwszy przewiózł milion pasażerów. Pod koniec lat 50. nasze linie państwowe kupiły radzieckie samoloty Ił-18 oraz amerykańskie maszyny Convair CV240. Wtedy to ruszyły połączenia do Londynu i Zurychu.

W latach 60. LOT znów latał poza Europę: do Kairu, Bagdadu, Bejrutu, Damaszku. Rok 1968 to początek ery odrzutowej – w polskiej flocie pojawiły się Tu-134 i Ił-62. W 1972 r. rozpoczęły się regularne loty do Montrealu, rok później - do Nowego Jorku. W1976 r. LOT latał już nawet na Daleki Wschód: do Bangkoku przez Dubaj i Bombaj. Rozwój LOT przerwał stan wojenny – zawieszone zostały wówczas wszystkie połączenia. Na wznowienie regularnych lotów do Nowego Jorku i Chicago trzeba było czekać do 1985 r. W tym też roku uruchomione zostały nowe linie z Warszawy do New Delhi i Pekinu.

IŁ

i

Autor: materiały prasowe/ Materiały prasowe

Pasmo sukcesów

W końcówce lat 80. LOT bije kolejne rekordy. Tym razem z usług przewoźnika skorzystało 2,3 mln pasażerów. Otwarto też najdłuższe połączenie z Warszawy do Singapuru. Linie kupiły od Amerykanów szerokokadłubowe boeingi 767 i zostały pierwszym przewoźnikiem w naszej części Europy, eksploatującym amerykański sprzęt. W1992 r. został otwarty nowoczesny port lotniczy na Okęciu. Cztery lata później „Business Travel World” uznał LOT za najlepszą linię lotniczą w Europie Środkowej i Wschodniej w klasie biznes. Wprowadzono też nowe połączenia z Warszawy do Monachium i Stuttgartu oraz z Wrocławia do Frankfurtu i z Poznania do Kopenhagi.

W 1999 r. do floty dołączają embraery ERJ-145, a od 2012 r. dreamlinery. W kolejnych latach startują nowe połączenia. Tylko od początku 2016 r. krajowy przewoźnik uruchomił prawie 70 bezpośrednich kursów od Tokio, Singapuru i Seulu po Los Angeles, Newark i Miami. Rok 2019 przyniósł kolejne połączenia, m.in. do Delhi czy Kolombo, jest też nowe bezpośrednie połączenie do USA –tym razem do San Francisco i Waszyngtonu. Obecnie LOT ma w swojej ofercie ponad 120 połączeń i dysponuje ponad 90 nowoczesnymi samolotami (dreamlinery, boeingi 737 MAX, embraery i bombardiery). W ubiegłym roku przewieziono nimi 10mln pasażerów - to rekordowy wynik w historii narodowego przewoźnika.

Dumni z niepodległości

Do upamiętnienia 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości w 2018 r. LOT nałożył na boeingi 787-9 i 737 MAX okolicznościową szatę graficzną – na kadłubie widać powiewającą polską flagę, a na przednich drzwiach znalazły się obrys granic Polski oraz hasła: „DUMNI Z NIEPODLEGŁOŚCI POLSKI” po polsku i po angielsku. Boeing 737 MAX 8 oraz dreamliner w tym malowaniu będą latać do końca ich służby w LOT.

B787

i

Autor: Archiwum serwisu

Godło firmowe

W maju 1929 r. rozpisano konkurs na znak graficzny LOT. Zwyciężył projekt warszawskiego plastyka Tadeusza Gronowskiego, znanego już z wielu niekonwencjonalnych projektów. Lecący żuraw wpisany w okrąg był ze wszech miar nowoczesny, urzekał prostotą i czystością przekazu. W tym samym roku dodano do nazwy LOT słowo „polskie”. Tak narodziły się PLL LOT. W 1931 r. żuraw został uznany za oficjalny znak przewoźnika. Nowe godło niemal natychmiast zagościło na okładkach folderów i prospektów reklamowych oraz na biletach. Żuraw „usiadł” też na usterzeniach LOT-owskich samolotów i jest na nich do dziś. Co prawda w 2010 r. planowano usunąć go z ogonów samolotów, jednak pomysł ten spotkał się z protestami zarówno pracowników, jak i pasażerów. Symbol pozostał na swoim miejscu.

Godło LOT

i

Autor: materiały prasowe/ Materiały prasowe

Symbole graficzne i barwy

Na przełomie lat 40. i 50. wzdłuż całego kadłuba, poniżej linii okien, poprowadzona została pogrubiona linia prosta, którą zakończono na wysokości kabiny pilotów charakterystycznym dziobem i piórkiem zbliżonym do tego ze znaku firmowego. Dodatkowym akcentem było umieszczenie na sterze kierunkowym dość szerokich biało-czerwonych pasów, w kolorach polskiej flagi narodowej. W 1978 r. wprowadzono pewne zmiany: maszyna miała być biała, w przedniej części kadłuba znalazł się granatowy napis LOT, a na ogonie biały żuraw na granatowym tle i polska flaga.

Logo LOT

i

Autor: materiały prasowe/ Materiały prasowe

PARTNEREM MATERIAŁU JEST LOT

Player otwiera się w nowej karcie przeglądarki