Program Operacyjny Pomoc Żywnościowa ma za zadanie pomoc najuboższym mieszkańcom Polski. Dzięki niemu otrzymują oni paczki żywnościowe, posiłki, a także wsparcie w postaci różnego rodzaju szkoleń i warsztatów. Program jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej i trwa od 2014 do 2020 roku. Za wdrażanie Programu w Polsce są odpowiedzialne instytucje państwowe: Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwo Finansów, Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej oraz Agencja Rynku Rolnego, która organizuje zakup żywności dla najuboższych i wspiera organizacje partnerskie, głównie charytatywne, pomagające bezpośrednio potrzebującym.
Długi łańcuch pomocy
Organizacje partnerskie, które działają w skali ogólnopolskiej lub ponadregionalnej, są wyłaniane w otwartym konkursie ofert ogłaszanym przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Obecnie są to: Federacja Polskich Banków Żywności, Polski Komitet Pomocy Społecznej i Polski Czerwony Krzyż. ARR zawiera umowy z tymi organizacjami i finansuje ich działania, dzięki którym żywność dociera do potrzebujących. Chodzi m.in. o koszty z tytułu administrowania, transportu i magazynowania artykułów żywnościowych. Agencja Rynku Rolnego przeprowadza także przetargi dla dostawców żywności, zawiera z nimi umowy i rozlicza ich, a także kontroluje magazyny. Tworzy się łańcuch pomocy – Agencja kupuje żywność, dostarcza ją do organizacji ogólnopolskich, te znajdują sobie partnerów w poszczególnych regionach (regionalne organizacje charytatywne i inne), które przekazują pomoc organizacjom działającym lokalnie lub już bezpośrednio najuboższym.
Wszystko to jednak brzmi dość skomplikowanie. Skąd mamy wiedzieć, kto w naszym regionie rozdaje żywność ubogim? Informacje na temat otrzymamy na przykład w ośrodku pomocy społecznej. Organizacje dystrybuujące żywność również
powinny informować o takich działaniach.
Gdzie można otrzymać wsparcie
Pomoc żywnościowa przekazywana jest w formie paczek z artykułami żywnościowymi lub gotowych posiłków. Wydawana jest wyłącznie w pomieszczeniach organizacji prowadzących dystrybucję, ewentualnie dostarczana do miejsc zamieszkania odbiorców. Jednak pomoc w postaci artykułów żywnościowych nie zawsze jest dobrym pomysłem. Dzieci, wiele osób starszych, niepełnosprawnych czy bezdomnych nie przygotuje sobie obiadu samodzielnie. Lepiej, żeby takie osoby otrzymywały już gotowe posiłki. Organizacja, która chce je rozdawać, musi mieć odpowiednie zaplecze kuchenne. Dlatego mogą się tego podjąć schroniska dla bezdomnych, jadłodajnie i noclegownie. Artykuły spożywcze nie mogą trafiać do barów albo stołówek, bo są to instytucje finansowane z innych źródeł, które pobierają opłaty za wyżywienie. Wyjątek zrobiono dla świetlic o charakterze dziennym, które świadczą pomoc dzieciom, placówek dla osób bezdomnych i jadłodajni.
WSPARCIE PRZY POKONYWANIU ŻYCIOWYCH TRUDNOŚCI
Poza podstawowym zadaniem dystrybucji żywności organizacje partnerskie regionalne oraz lokalne realizują działania towarzyszące. Służą one wsparciu potrzebujących w pokonywaniu trudności życiowych. Każdy odbiorca pomocy żywnościowej może także skorzystać z bezpłatnych działań towarzyszących. Dotykają one różnych sfer życia i mają za zadanie wzmacnianie samodzielności osoby objętej pomocą oraz umiejętności w zakresie prowadzenia gospodarstwa domowego.
Są to m.in. warsztaty, które pomogą ubogim lepiej zarządzać skromnymi środkami finansowymi – na przykład nauka tworzenia i zarządzania domowym budżetem. Są też szkolenia kulinarne, dietetyczne, dotyczące zdrowego żywienia, programy edukacyjne propagujące zasady zdrowego odżywiania i przeciwdziałające marnowaniu żywności. Wszystko to zmierza do nauki oszczędniejszego prowadzenia gospodarstwa domowego.
Wśród działań towarzyszących finansowanych z programu są także zajęcia aktywizujące i wspólne inicjatywy na rzecz społeczności lokalnej, które mają pomóc wyjściu z ubóstwa. Organizowane są grupy wsparcia dla osób w trudnej sytuacji (np. ludzi starszych, samotnych matek z dziećmi, osób samotnych). Do osób zagrożonych wykluczeniem społecznym kierowane jest wsparcie psychologiczne. Działania towarzyszące adresowane są także do osób bezdomnych - np. pomoc w utrzymaniu higieny osobistej, czy nauka zaspokajania innych podstawowych życiowych potrzeb.
Działania towarzyszące są prowadzone cyklicznie, równolegle do przekazywania pomocy żywnościowej. Można uczestniczyć w więcej niż jednym działaniu towarzyszącym. Informacje na ten temat można uzyskać w organizacji partnerskiej wydającej pomoc żywnościową w ramach Programu i w OPS-ach. Na dofinansowanie organizacji partnerskich z tytułu środków towarzyszących przeznaczono tylko w tym roku aż 13 milionów złotych.
ŻYWNOŚĆ DOTARŁA DO BLISKO MILIONA OSÓB
Agencja Rynku Rolnego szacuje, że w ramach Podprogramu 2015 wsparciem żywnościowym w Polsce dotychczas objęto 922 tysiące potrzebujących osób. Dostarczono im:
24 TONY makaronu, ryżu, kaszy, płatków śniadaniowych i kawy zbożowej,
16 TON artykułów mlecznych (mleko i sery),
15,5 TONY przetworów warzywnych i owocowych (w tym soki, dżemy i koncentraty),
13 TON artykułów mięsnych (mielonka, pulpety),
9 TON 9 ton cukru,
5,5 TONY oleju.