Środa Popielcowa to dzień pokuty przypadający na 46 dni kalendarzowych (40-dniowy okres Wielkiego Postu, bez wliczania niedziel) przed Wielkanocą. Początkowo poszczono tylko w Wielki Piątek i Wielką Sobotę. W III w. poszczono już cały tydzień, zaś na początku IV w., na pamiątkę czterdziestodniowego postu Jezusa na pustyni oraz czterdziestu lat wędrowania Izraelitów po ucieczce z Egiptu, post został przedłużony do czterdziestu dni.
W Popielec ksiądz posypuje głowy wiernych popiołem na znak pokuty. Ta tradycja pojawiła się w XVIII w., a w XI w. papież Urban II uczynił go obowiązującym zwyczajem w całym Kościele. Oficjalnym obrzędem nie jest jednak czynienie znaku krzyża przez księdza popiołem na czole wiernego.
Tego dnia obowiązuje wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych i post ścisły. W tym roku Popielec wypada 10 lutego.
Zobacz: Kiedy wypadają Ostatki? Kiedy zaczyna się Wielki Post