Super Historia: Janusz Brochowicz-Lewiński "Gryf" legenda Powstania Warszawskiego w służbie jej królewskiej mości

"Gryf" jako 19-latek brał udział w kampanii wrześniowej. Po agresji ZSRR dostał się w ręce bolszewików, którzy wydali na niego wyrok śmierci, ale zbiegł z pociągu jadącego ze skazańcami na wschód. W 1940 r. wstąpił do Związku Walki Zbrojnej. Pracował w administracji niemieckiej w Puławach i tworzył raporty dla wywiadu ZWZ. Po zdekonspirowaniu został dowódcą oddziału partyzanckiego AK na Lubelszczyźnie. W lipcu 1944 r. przydzielono go do Batalionu AK "Parasol" - przeznaczonego do zadań specjalnych.

Niezwykła odwaga

"Gryf" dowodził wieloma akcjami dywersyjnymi. Miał wybitny talent dowódczy i odwagę, które sprawiły, że wspólnie ze swoimi ludźmi czterokrotnie odparł atak Niemców na Pałacyk Michla na Woli. Postrzelony w brodę podczas starć na Cmentarzu Ewangelickim nie mógł dalej walczyć. Za brawurową walkę odznaczono go Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari. Po powstaniu dostał się do niewoli niemieckiej w Bawarii, a kiedy obóz wyzwolili Amerykanie, został na emigracji.

Zobacz też: Super Historia: Rzeczpospolita kupiecka

Elitarny komandos

Zdolności "Gryfa" i znajomość czterech języków wykorzystali Brytyjczycy. Brochowicz--Lewiński służył m.in. w gwardii przybocznej Jego Królewskiej Mości Jerzego VI, w elitarnych jednostkach komandosów. Działał też w brytyjskim wywiadzie, m.in. na terenie Palestyny, Egiptu, Niemiec i Sudanu. Brytyjczycy odznaczyli go medalem British Empire, Polacy m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Do ojczyzny wrócił dopiero w 2002 roku. Ówczesny prezydent Lech Kaczyński awansował go na generała brygady. Od 2009 roku do czerwca 2014 był członkiem Kapituły OW Virtuti Militari. Prezydent Bronisław Komorowski nie przedłużył jego kadencji.

ZAPISZ SIĘ: Codziennie wiadomości Super Expressu na e-mail