Krypta na Wawelu - najciekawsze informacje o grobowcu Pary Prezydenckiej

Od najdawniejszych czasów katedra na Wawelu była monarszą nekropolią. Już w XI wieku grzebano tam królów i ich rodziny. Niestety, tych grobów już tam nie znajdziemy, zostały zniszczone podczas przebudowy kościoła w pierwszej połowie XIV w.

Ale i później w katedrze chowano dziesiątki królów, książąt, biskupów, wieszczów, m.in. Władysława Łokietka (zm. 1333 r.), Władysława Jagiełłę (zm. 1434 r.), królową Jadwigę (zm. 1399 r.), Zygmunta Starego (zm. 1548 r.), Jana III Sobieskiego (zm. 1696 r.), Tadeusza Kościuszkę (zm. 1817 r.), Juliusza Słowackiego (zm. 1849 r.)...

Spocząć tam od zawsze było wielkim zaszczytem i przynosiło wielką chwałę. Ale nie zawsze i nie wszystkie pochówki odbywały się bez krytyki, publicznej dyskusji, z poszanowaniem ogólnie przyjętych reguł.

O Mickiewiczu mówiono ponad 20 lat

W 1869 roku jedna z krakowskich gazet ogłosiła apel, by prochy Adama Mickiewicza przenieść na Wawel. Natychmiast Polacy podzielili się na dwa obozy, za i przeciw. Za - nie trzeba tłumaczyć dlaczego. A przeciw? Ci, którzy byli przeciw, mówili, że to za wcześnie, że poeta powinien wrócić do ukochanej Polski dopiero, gdy ta odzyska wolność. Bo jak tu fetować, gdy naród płacze? Dyskusje trwały ponad 20 lat, w końcu prochy Mickiewicza spoczęły w Krypcie Wieszczów Narodowych Krakowie. Był rok 1890.

Z Juliuszem Słowackim też nie obyło się bez problemu. Po raz pierwszy sprawę ściągnięcia prochów zmarłego w Paryżu w 1849 roku wieszcza poruszyli po pół wieku studenci krakowscy. W sprawę zaangażowało się społeczeństwo trzech zaborów. Pomysł był taki, by uroczystościami pogrzebowymi zdążyć na setną rocznicę urodzin Słowackiego, czyli na rok 1909. Niestety, nie zdążono, bo nie zgodził się na to krakowski biskup Jan Puzyna, który tak niechlubnie wsławił się nieraz. Na przykład odmówił odprawienia na Błoniach mszy w 500. rocznicę bitwy grunwaldzkiej. Tłumaczył to tym, że jest przeciwnikiem "patriotyzmu ulicznego".

Dla Słowackiego specjalne pozwolenie

O Słowackim Polacy jednak nie zapomnieli. Kiedy kraj odzyskał wolność, specjalna delegacja natychmiast udała się do Józefa Piłsudskiego (†68 l.), przypominając mu, że prochy wieszcza nadal są na obczyźnie i koniecznie trzeba je sprowadzić. Piłsudski, miłośnik i znawca twórczości Słowackiego, bardzo do tego pomysłu się zapalił. Jednak i tu trzeba było zgody Kościoła krakowskiego. Jak mówi w jednym z wywiadów polski uczony Franciszek Ziejka: - Udało się podpisać porozumienie, na mocy którego ówczesny arcybiskup Adam Sapieha zgadzał się na jednorazowe otwarcie krypt podwawelskich, tylko dla Słowackiego.

Trumna przypłynęła do Gdyni, potem płynęła Wisłą, bardzo powoli, bo każde miasteczko chciało oddać hołd wieszczowi. Kiedy trumna ze szczątkami Słowackiego znalazła się na Wawelu, Józef Piłsudski rzekł do oficerów: "W imieniu Rządu Rzeczypospolitej polecam panom odnieść trumnę Juliusza Słowackiego do krypty królewskiej, bo królom był równy".

Piłsudski pomszczony szybami

We wrześniu 1933 roku odbył się obiad u Sapiehy. Po nim, jak opowiada w wywiadzie Franciszek Ziejka, Marszałek miał zadać pytanie: "Ekscelencjo, a może by jeszcze jedno miejsce na Wawelu się znalazło?". Na co podobno usłyszał odpowiedź, że może by się znalazło, ale trzeba byłoby się pospieszyć.

Marszałek zmarł dwa lata po tej rozmowie i kiedy pojawił się pomysł pochówku na Wawelu, jak już wcześniej bywało, pojawiły się głosy niezadowolenia. Powodów było kilka, m.in. zarzucano Marszałkowi, że zmienił wyznanie i... małżonkę.

W końcu wodza złożono w krypcie św. Leonarda, ale docelowo przygotowywano mu kryptę pod Wieżą Srebrnych Dzwonów. Kiedy była gotowa, jego ciało zostało tam przeniesione. Nie spodobało się to jego legionistom, rozpętała się prawdziwa burza, którą nazwano konfliktem wawelskim. Objęła ona cały kraj. Przeciwnicy żądali usunięcia Sapiehy z kraju, pozbawienia obywatelstwa, w końcu powybijali szyby w pałacu arcybiskupim.

Teraz po 75 latach obok Józefa Piłsudskiego spoczną Maria i Lech Kaczyńscy.

Ich groby znajdują się w krypcie pod Wawelem

Zygmunt I Stary (1467-1548)
Od 1506 roku król polski i wielki książę litewski. Przedostatni z dynastii Jagiellonów na tronie polskim. Był przedostatnim z sześciu synów Kazimierza IV Jagiellończyka i Elżbiety Rakuszanki. Pochowany w kamiennym sarkofagu spoczywa ze zmarłym w niemowlęctwie synem Olbrachtem. Sarkofag został ozdobiony medalionem z wizerunkiem króla.

Król Zygmunt II August (1520-1572)
Król Polski od 1548 roku, od 1569 władca zjednoczonego państwa - Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Był jedynym synem króla Zygmunta I Starego i ostatnim królem z dynastii Jagiellonów.

Stefan Batory (1533-1586)
Król Polski i wielki książę litewski od 1576 roku, po ślubie w tym samym roku z Anną Jagiellonką, córką Zygmunta I Starego. Przez wielu historyków uważany jest za jednego z najwybitniejszych polskich królów elekcyjnych. Pogrzeb w katedrze odbył się w 1588 roku. Króla pochowano w sarkofagu roboty złotników gdańskich.

Konstancja Austriaczka (1588-1631)
Królowa Polski i Szwecji, wielka księżna Litwy. Druga żona króla Zygmunta III. Zmarła na udar. Królowa była bardzo wykształcona. Oprócz ojczystego języka niemieckiego znała łacinę, hiszpański, włoski i polski.

Zygmunt III Waza (1566-1632)
Król Polski (1587-1632) i Szwecji (1592-1599), tytularny król Szwecji 1599-1632 z dynastii Wazów. Sarkofag z cyny kryjący prochy króla wykonany został w Gdańsku, zdobią go figury biblijnych postaci.

Władysław IV Waza (1595-1648)
Król Polski w latach 1632-1648 i tytularny król szwedzki 1632-1648, syn Zygmunta III Wazy i jego pierwszej żony Anny Habsburżanki. Zmarł w trakcie podróży powrotnej z Wilna do Warszawy. Jego serce spoczęło w katedrze wileńskiej. Pochowano go w krypcie jego imienia razem z żoną Cecylią Renatą i ich dziećmi: królewiczem Zygmuntem Kazimierzem Wazą i królewną Anną Marią Izabelą.

Ludwika Maria Gonzaga (1611-1667)
Żona dwóch polskich królów - Władysława IV i króla Jana II Kazimierza. Jej ciało zostało pochowane na Wawelu - oprócz serca, które znajduje się w kościele sióstr Wizytek w Warszawie. Tam też znajduje się wykonana z wosku maska pośmiertna monarchini.

Jan II Kazimierz Waza (1609-1672)
Król Polski w latach 1648-1668, tytularny król Szwecji do 1660 z dynastii Wazów. Syn króla Polski i Szwecji Zygmunta III Wazy i Konstancji Habsburżanki, arcyksiężniczki austriackiej. W katedrze pochowano go 31 stycznia 1767 roku.

Michał Korybut Wiśniowiecki (1640-1673)
Król Polski i wielki książę Litwy w latach 1669-1673. Był synem wojewody ruskiego, księcia Jeremiego Wiśniowieckiego. Przyczyną śmierci było pęknięcie wrzodu wywołane stresem. Pochowany na Wawelu 31 stycznia 1676 roku w sarkofagu ufundowanym przez cesarza Austrii Franciszka Józefa I z 1858.

Jan III Sobieski (1629-1696)
Król Polski i wielki książę litewski od 1674 roku. Przez Turków nazywany był Lwem Lechistanu, a przez chrześcijan Obrońcą Wiary. Na Wawelu pochowany 15 stycznia 1734 roku. Obecny sarkofag królewski jest fundacją ostatniego monarchy Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Maria Kazimiera (1641-1716)
Żona króla Jana III Sobieskiego, na królową Polski została koronowana w 1676 roku. Zmarła w 1716 roku po płukaniu żołądka zarządzonym przez lekarza. W 1717 roku trumna z ciałem Marysieńki spoczęła w warszawskim kościele Kapucynów. Stamtąd wraz z prochami króla Jana III przewieziono ją i pochowano w 1734 roku na Wawelu.

Król August II Mocny (1670-1733)
Król Polski i wielki książę litewski w latach 1697-1704 i 1709-1733. Pochowany w katedrze wawelskiej 15 stycznia 1734 roku. Wracając z Drezna, uderzył nogą o drzwi karety. Wdała mu się gangrena, na skutek której zmarł.

Król Stanisław Leszczyński (1677-1766)
Król Polski w latach 1705-1709 i 1733-1736, także książę Lotaryngii i Baru. Do śmierci ojca pozostawał w jego cieniu. Oszklona urna z prochami króla została umieszczona w grobach królewskich dopiero w 1938 roku .

Józef Poniatowski (1763-1813)
Polski generał, minister wojny, Wódz Naczelny Wojsk Polskich Księstwa Warszawskiego, marszałek Francji. Zginął w nurtach Elstery pod Lipskiem 19 października 1813. Uroczystości pogrzebowe odbyły się w lipcu 1817 roku.

Tadeusz Kościuszko (1746-1817)
Generał polski i amerykański, brał udział w wojnie o niepodległość USA, wzniecił antyrosyjskie powstanie w Rzeczypospolitej. Był Najwyższym Naczelnikiem Sił Zbrojnych w insurekcji 1794 roku. W 1818 roku uzyskano zgodę na jego pogrzeb na Wawelu. Umieszczenie jego trumny w marmurowym sarkofagu odbyło się w całkowitej tajemnicy ze względu na sytuację po upadku powstania listopadowego.

Józef Piłsudski (1867-1935)
Dowódca wojskowy, polityk, naczelnik państwa polskiego w latach 1918-1922 i naczelny wódz Armii Polskiej od 11 listopada 1918, pierwszy Marszałek Polski od 1920; dwukrotny premier Polski, twórca tzw. rządów sanacyjnych w II Rzeczypospolitej. W krypcie oprócz jego ciała złożona została gliniana urna z ziemią z grobu matki Marii. Serce Marszałka pochowane jest na wileńskiej Rossie.

Gen. Władysław Sikorski (1881-1943)
Polski wojskowy i polityk, generał broni Wojska Polskiego, Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych i premier Rządu na Uchodźstwie podczas II wojny światowej. Zginął w katastrofie samolotu w Gibraltarze 4 lipca 1943 roku. Sarkofag był gotowy już w 1981 roku, do sprowadzenia ciała generała doszło jednak dopiero 17 września 1993 r.

Maria i Lech Kaczyńscy
To tu spoczną ciała Lecha i Marii Kaczyńskich. Lech Kaczyński był Prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2005-2010. Współzałożyciel partii Prawo i Sprawiedliwość i jej pierwszy prezes, senator I kadencji oraz poseł na Sejm I i IV kadencji. Był doktorem habilitowanym nauk prawnych, profesorem nadzwyczajnym UKSW i UG, specjalistą w zakresie prawa pracy. Jego żona Maria Kaczyńska z domu Mackiewicz (1943-2010) z wykształcenia ekonomistka. Ich sarkofag znajdzie się w przedsionku krypty pod Wieżą Srebrnych Dzwonów, gdzie znajduje się sarkofag marszałka Piłsudskiego.

Złóż kondolencje: