Ustawa antyprzemocowa zmieniła ich życie. Prawo chroni ofiary przemocy domowej

Dzięki ustawie antyprzemocowej ofiary przemocy domowej otrzymały bardzo istotne i oczekiwane wsparcie:

• To nie ofiara przemocy domowej ucieka z domu, ale sprawca natychmiast opuszcza mieszkanie;
• Winny stosowania przemocy otrzymuje też zakaz zbliżania się do ofiar;
• Te sankcje natychmiast może wyegzekwować policja lub Żandarmeria Wojskowa, a sądy w błyskawicznym trybie zajmują się sprawą.

Nakaz opuszczenia mieszkania przez sprawcę przemocy domowej obowiązuje przez 14 dni. Jednak na wniosek osoby dotkniętej przemocą sąd może przedłużyć ten okres. Policja może nakaz wyegzekwować od razu, łącznie z możliwością użycia środków przymusu. I nie musi oglądać się na to, że sprawca twierdzi, iż nie ma dokąd się wyprowadzić. Policjant wskazuje mu placówki zapewniające miejsca noclegowe, np. schronisko dla bezdomnych. Ustawa nakazuje także policjantom obowiązek regularnego sprawdzania, czy sprawca przemocy stosuje się do sankcji. Jeśli złamie zakaz np. zbliżania się do ofiar lub będzie chciał wrócić do domu, policja może zastosować środki przymusu, by wyegzekwować nałożone zobowiązanie. Poza tym w takiej sytuacji sprawcy przemocy grożą areszt, ograniczenie wolności lub grzywna. Dodatkowo, w określonych przez ustawę sprawach, pisma procesowe mogą być doręczane nie tylko przez pocztę, lecz także za pośrednictwem policji. Jest ona też zobowiązana do udzielania sądowi wszelkiej pomocy niezbędnej do szybkiego zakończenia sprawy, np. przy ustaleniu adresu świadka. W pewnych przypadkach sąd może mieć tylko trzy dni na rozpatrzenie wniosku ofiary przemocy, natomiast całą sprawę musi rozpoznać w ciągu miesiąca od złożenia wniosku. Ofiary przemocy są zwolnione z kosztów sądowych. Mogą także uzyskać pomoc psychologiczną lub wsparcie i leczenie w zakresie uzależnień, które są główną przyczyną przemocy domowej.

Celina mogła wrócić do domu

Celina (32 l.) mieszkała wraz z mężem i dwójką dzieci we wspólnym domu. Mąż często się upijał, a będąc pod wpływem alkoholu, wszczynał awantury. Celina była zastraszana, poniżana i bita, a świadkami tych sytuacji były dzieci. W końcu Celina nie wytrzymała i wraz z dziećmi uciekła przed mężem do swoich rodziców. Za ich namową zgłosiła się po pomoc do Lokalnego Punktu Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem. Tam zajął się nią prawnik. Wytłumaczył kobiecie, jakie przysługują jej prawa i jak dalej będzie przebiegać sprawa ze złożeniem zawiadomienia o stosowaniu wobec niej przemocy przez męża.

Dzięki pomocy pracowników ośrodka kobieta mogła wrócić do swojego domu. Jej mąż zaś musiał go opuścić – otrzymał wydany przez sąd nakaz. Sąd wydał mu też trzymiesięczny zakaz zbliżania się do żony i dzieci. Postępowanie wobec oprawcy jest w toku.

Witek zawalczył o rodzeństwo

Witek (19 l.) jest najstarszym z siedmiorga rodzeństwa. Jego matka jest osobą uzależnioną od alkoholu. Po urodzeniu najmłodszego dziecka większość czasu spędzała poza domem. Nie łożyła na utrzymanie rodziny, a dodatkowo wynosiła z domu jedzenie i sprzęty. W końcu trafiła do zakładu karnego po wyroku sądowym za znęcanie się nad najbliższymi. Gdy wydawało się, że wszystko zaczęło się układać, w ubiegłym roku ojciec rodziny zginął w wypadku. Opiekę nad rodzeństwem (najmłodsze dziecko ma dwa lata) przejął Witek.

Było mu bardzo trudno. Bywały dni, kiedy nie miał z czego przygotować posiłków. W dodatku po pewnym czasie matka została warunkowo zwolniona z więzienia i zaczęła nękać dzieci.

Witek uważał, że musi poradzić sobie sam. Bał się zgłosić po pomoc do jakiejś instytucji, bo myślał, że bezduszni urzędnicy umieszczą jego rodzeństwo w domu dziecka lub rozdzielą do różnych rodzin zastępczych. W końcu jednak sytuacja zmusiła go do tego, by poprosić o pomoc. Zgłosił się do Ośrodka Pomocy Pokrzywdzonym Przestępstwem. Pracownicy Ośrodka, we współpracy z Ośrodkiem Pomocy Społecznej i kuratorem sądowym nadzorującym matkę chłopca, zaplanowali cały system działań, które należało wdrożyć, by pomóc tej rodzinie. Przede wszystkim doprowadzono do odwołania warunkowego przedterminowego zwolnienia matki dzieci z więzienia. Do sądu został złożony m.in. wniosek o podział spadku po zmarłym ojcu i niegodności dziedziczenia przez matkę (w ten sposób matka nic nie dostanie). Rodzina została objęta pomocą materialną, psychologiczną i psychoterapeutyczną. Rodzeństwo jest dziś razem, a Witek jest dla całej szóstki maluchów rodziną zastępczą. Uczy się w szkole pomaturalnej. Pracownicy ośrodka wciąż pomagają rodzinie w różnych sprawach, ucząc ich życia w nowej rzeczywistości.

Julia wygrała z mężem oprawcą

Przez 10 lat małżeństwa mąż Julii (34 l.) znęcał się nad nią psychicznie i fizycznie. Wywoływał awantury, podczas których bił kobietę po twarzy, kopał, groził jej utratą życia, wyzywał ją. Ponadto niszczył sprzęty domowe, zabraniał spotykania z innymi osobami i jednocześnie gwałcił ją, gdy spała. Wykorzystywał jej położenie: była słabsza i uzależniona od niego ekonomicznie. Julia postanowiła jednak wreszcie przerwać zaklęty krąg przemocy. Zgłosiła się po pomoc do Ośrodka Pomocy dla Pokrzywdzonych Przestępstwem. Julia korzysta z wsparcia prawnego, psychologicznego, materialnego. Ośrodek zgłosił jej sprawę policji, oprawca został zatrzymany, a następnie aresztowany. Dzięki temu Julia zaczęła stopniowo odzyskiwać równowagę psychiczną i emocjonalną.

Sąd pierwszej instancji skazał męża Julii na karę trzech lat pozbawienia wolności. Nałożył też na niego nakaz okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z Julią. Mężczyzna ma też zakaz zbliżania się do niej na odległość mniejszą niż 50 metrów. Kobieta zdecydowała się wnieść pozew o rozwód.

Z KRONIKI POLICYJNEJ

• Stopnica (woj. świętokrzyskie), kwiecień 2021 r

Policjanci ze Stopnicy interweniowali w sprawie przemocy domowej. Okazało się, że nietrzeźwy 40-latek stosował przemoc wobec domowników, a ponadto swoim zachowaniem stwarzał realne zagrożenie dla rodziny. Noc spędził w celi. Policjanci zdecydowali też o skorzystaniu z nowych uprawnień, jakie daje im ustawa antyprzemocowa, i nałożyli na mężczyznę nakaz opuszczenia mieszkania oraz zakaz zbliżania się do niego przez 14 dni. Za psychiczne i fizyczne znęcanie się mężczyźnie grozi do pięciu lat więzienia

• Dubeninki (woj. warmińsko-mazurskie), kwiecień 2021 r.

Dubeninki rozpętał awanturę w swoim domu. Będąc pod wpływem alkoholu, bił i wyzywał swoich najbliższych. Na miejscu interweniowała policja, która wydała mężczyźnie nakaz opuszczenia mieszkania. Nakaz obowiązuje przez 14 dni.

• Zawiercie (woj. śląskie), maj 2021 r.

Pijany i agresywny 51-latek stosował przemoc psychiczną i fizyczną wobec swojej żony i dwójki nastoletnich dzieci. Podczas wszczynanych awantur zawiercianin bił, kopał i szarpał swoje ofiary. 51-latek został zatrzymany. Otrzymał p o l i c y j n y nakaz opuszczenia mieszkania i zakaz zbliżania się do jego bezpośredniego otoczenia.

POMOC DLA OFIAR PRZEMOCY

Z inicjatywy Funduszu Sprawiedliwości działa ogólnopolska telefoniczna Linia Pomocy Pokrzywdzonym: 222 309 900. Przez całą dobę można tu uzyskać pomoc psychologiczną i prawną, także anonimowo, oraz umówić się na spotkanie ze specjalistami w dowolnym miejscu na terenie Polski. Do błyskawicznego kontaktu służy również specjalny adres e-mail: info@ numersos.pl. Po pomoc można się zgłosić do jednego z 370 punktów pomocy – są prawie w każdym powiecie. Listę ośrodków znajdziemy na stronie: funduszsprawiedliwosci.gov.pl. W czasie pandemii najpierw trzeba zadzwonić i umówić się na spotkanie. 800120002 – to numer całodobowego Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia”. Dyżurują tu pracownicy i psychologowie. Można także uzyskać informacje o możliwościach uzyskania pomocy najbliżej miejsca zamieszkania.

Można też prosić o bezpłatną pomoc prawną. Adres najbliższego punktu znajdziemy na stronie internetowej starostwa lub Ministerstwa Sprawiedliwości: darmowapomocprawna.ms.gov.pl/pl/mapa-punktow/