UWAGA! Gdy twoje dziecko lub ktoś z rodziny zachoruje, masz prawo do płatnego zwolnienia z pracy!

Zasiłek przysługuje przy:

Opiece nad zdrowym dzieckiem do lat 8 w razie:

• nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których uczęszcza dziecko, a także w przypadku choroby niani, z którą rodzice zawarli umowę „uaktywniającą",
• porodu lub choroby małżonka stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi sprawowanie opieki,
• pobytu małżonka stale opiekującego się dzieckiem w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej.

Opiece nad chorym dzieckiem do lat 14

Jeżeli opiekujesz się zdrowym dzieckiem do lat 8 lub chorym dzieckiem do lat 14, zasiłek opiekuńczy przysługuje ci nie dłużej niż przez 60 dni w roku kalendarzowym. Opiece nad innym chorym członkiem rodziny – za innego członka rodziny uważa się małżonka, rodziców, teściów, dziadków, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku ponad 14 lat – pod warunkiem, że pozostają oni z osobą sprawującą opiekę we wspólnym gospodarstwie domowym.

Jeżeli opieka sprawowana jest nad dzieckiem w wieku ponad 14 lat lub innymi chorymi członkami rodziny, zasiłek opiekuńczy przysługuje przez 14 dni w roku kalendarzowym. Prawo do zasiłku przysługuje na równi matce i ojcu dziecka, a zasiłek wypłaca się tylko jednemu z rodziców, temu, który wystąpi z wnioskiem o jego wypłatę za dany okres. Łączny okres wypłaty zasiłku opiekuńczego z powodu opieki nad dziećmi i innymi członkami rodziny z różnych przyczyn (bez względu na liczbę dzieci i członków rodziny wymagających opieki) nie może przekroczyć 60 dni w roku kalendarzowym.

Opiece nad noworodkiem, gdy matka przebywa w szpitalu

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy (do 56 dni) przysługuje ojcu dziecka (pod warunkiem, że jest ubezpieczony), jeśli ubezpieczona matka dziecka, która pobiera zasiłek macierzyński w wymiarze 8 tygodni po porodzie, przebywa w szpitalu.

Ile możesz dostać

Podstawę wymiaru zasiłku dla pracowników stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie (po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenia społeczne) wypłacone za okres 12 miesięcy poprzedzających powstanie niezdolności do pracy albo z faktycznego okresu zatrudnienia za pełne kalendarzowe miesiące, jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem tego okresu. Jeśli nie jesteś pracownikiem (np. masz własną firmę), ale płacisz składki na ubezpieczenie chorobowe, podstawą wymiaru zasiłku opiekuńczego jest przychód, od którego opłacasz ubezpieczenie chorobowe. Zasiłek przysługuje w wysokości 80 proc. wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku.

Jakie dokumenty

Podstawowym dokumentem stanowiącym podstawę do wypłaty zasiłku opiekuńczego z tytułu sprawowania opieki nad chorym dzieckiem lub chorym członkiem rodziny jest zaświadczenie lekarskie wystawione na formularzu ZUS ZLA (przedstawiasz je swojemu pracodawcy lub składasz w ZUS, w zależności kto wypłaca ci świadczenie). Żeby dostać zasiłek opiekuńczy, musisz też złożyć oświadczenie na druku ZUS Z-15 (w firmie, w której pracujesz lub w ZUS, jeśli prowadzisz własny biznes). Jeżeli zasiłek wypłacany jest przez ZUS, niezbędne jest też zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku ZUS Z-3 – w przypadku pracowników, na druku ZUS Z-3b – przypadku ubezpieczonych wykonujących pozarolniczą działalność, albo na druku ZUS Z-3a – w przypadku pozostałych ubezpieczonych.

Ponadto należy też przedstawić następujące dokumenty:

na zdrowe dziecko do lat 8:

• oświadczenie o nieprzewidzianym zamknięciu żłobka, przedszkola lub szkoły, do których uczęszcza dziecko, zaświadczenie lekarskie wystawione na zwykłym blankiecie – w razie porodu, choroby lub pobytu małżonka stale opiekującego się dzieckiem w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej,
• oświadczenie oraz potwierdzoną za zgodność z oryginałem kopię druku ZUS ZLA albo

• zaświadczenia lekarskiego o niezdolności do pracy z powodu choroby wystawionego na zwykłym druku, wystawionych chorującej niani.

Komu przysługuje płatna opieka

Zasiłek opiekuńczy przysługuje wszystkim osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym, zarówno obowiązkowo, jak i dobrowolnie, czyli:

• pracownikom,
• członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,
• osobom wykonującym prac nakładczą,
• osobom wykonującym pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz osobom z nimi współpracującym, osobom prowadzącym pozarolniczą działalność oraz osobom z nimi współpracującym, osobom wykonującym odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
• osobom odbywającym służbę zastępczą,
• duchownym.

Zasiłek opiekuńczy nie przysługuje:

• za okresy, w których ubezpieczony zachowuje prawo do wynagrodzenia na podstawie przepisów szczególnych,
• w okresie urlopu bezpłatnego lub urlopu wychowawczego,
• w okresie tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, z wyjątkiem przypadków, w których prawo do zasiłku wynika z ubezpieczenia chorobowego osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
• za okres objęty zaświadczeniem lekarskim, w przypadku wykonywania w czasie zwolnienia lekarskiego pracy zarobkowej albo wykorzystywania zwolnienia lekarskiego niezgodnie z celem tego zwolnienia, co zostało stwierdzone w trakcie kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy przeprowadzanej przez płatnika zasiłku.

WAŻNE!

Prawo do zasiłku opiekuńczego mają także rodzice niebędący w formalnym związku małżeńskim pod warunkiem, że prowadzą wspólne gospodarstwo domowe.