Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) szacuje, że blisko miliard ludzi na świecie cierpi na niedobory żelaza. Zjawisko to głównie dotyka obszarów, gdzie występują niedostatki żywności. Stosowana tam dieta jest uboga w żywność pochodzenia zwierzęcego.
Gdy brakuje żeleza...
Żelazo w dużych ilościach znajdziemy w produktach roślinnych, jednak jest to tzw. żelazo niehemowe, które jest słabiej przyswajalne przez nasz organizm niż żelazo hemowe, które znajdziemy w tzw. „mięsie czerwonym", czyli głównie wieprzowinie i wołowinie. Wieprzowina zyskuje jednak przewagę nad wołowiną – jest od niej znacznie tańsza.
Wyniki badań wskazują, że żelazo z mięsa wchłania się w 20-50 proc., natomiast z produktów roślinnych w 1-8 proc. Dla przykładu przyswajalność powszechnie zalecanego szpinaku wynosi zaledwie 1%. Jeśli wyeliminujemy mięso czerwone z diety lub jemy go zbyt mało, może to prowadzić do zaburzenia funkcjonowania naszego organizmu. Mniejsze spożycie żelaza sprawia, że nasz organizm nie produkuje wystarczającej ilości hemoglobiny, która jest odpowiedzialna za dostarczanie tlenu wszystkim komórkom naszego ciała. Niedobór żelaza początkowo objawia się ogólnym osłabieniem i zmęczeniem. Potem pojawia się apatia, bóle głowy, obniżenie koncentracji, sprawności myślenia i zapamiętywania. U wielu osób, które zrezygnowały z jedzenia czerwonego mięsa występują zmiany skórne (odbarwienie, zasinienie) i obniżenie odporności.
Suplementy nie wystarczą
Głównym skutkiem niedoboru żelaza jest jednak wystąpienie anemii. Przyjmowanie preparatów farmaceutycznych nie zawsze przynosi poprawę sytuacji u osób cierpiących na to schorzenie. Natomiast zbyt długie ich przyjmowanie może prowadzić do wystąpienia stanów zapalnych m.in. trzustki. We wchłanianiu żelaza pomocne są również inne pierwiastki takie, jak miedź, wapń, oraz witaminy B12, B6, C i E, a także kwas foliowy. Dlatego ważne jest, aby i one były dostarczane naszemu organizmowi w wystarczającej ilości. Wyeliminowanie mięsa z diety wymaga zatem większego zaangażowania nakładów finansowych oraz czasu na przygotowanie odpowiednio zbilansowanych posiłków.
Stosowanie zróżnicowanej diety uwzględniającej mięso czerwone ułatwia zaś przywrócenie równowagi układu krwiotwórczego i procesów metabolicznych. Spośród wszystkich elementów tuszy wieprzowej najwięcej żelaza zawiera wątroba oraz karkówka.
Na podst. tekstu dr. hab. Artura Jóźwika – Instytut Genetyki i Hodowli Zwierząt Polskiej Akademii Nauk
Pełna wersja artykułu dostępna na stronie www.polsus.pl
Farsz do pierogów
Składniki:
• wątroba wieprzowa,
• mleko,
• 1 cebula,
• 2-3 łyżki majeranku,
• sól, pieprz,
• 1 torebka kaszy gryczanej
Sposób przygotowania:
Namaczamy na noc wątrobę w mleku (pozbędziemy się w ten sposób obcych zapachów i gorzkiego smaku). Wątrobę osuszamy ręcznikiem papierowym. Na patelni dusimy ją wraz z cebulą. Pod koniec podsypujemy majerankiem, doprawiamy solą i pieprzem. Całość miksujemy na krem i łączymy z wcześniej ugotowaną kaszą gryczaną. W ten sposób powstaje doskonały farsz na pierogi.
Groźny niedobór żelaza
prof. zw. dr hab. n. med., dr h.c. mult. Piotr Książek, Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Bardzo ważnym elementem wpływających na stan naszego zdrowia i funkcjonowanie organizmu jest żelazo. Jego niedobór charakteryzuje się ogólnym osłabieniem, zmęczeniem oraz prowadzi do anemii. Mówimy o niej wtedy, gdy ilość ferrytyny (białko zawierające zapasy żelaza) spadnie poniżej 12–200 μg/l (norma dla mężczyzn: 15 –20 0 μg/l, dla kobiet: 12–150 μg/l). Zgodnie z normą WHO anemię stwierdza się wtedy, gdy poziom hemoglobiny we krwi spadnie poniżej 120 g/l u kobiet i dzieci w wieku 6–14 lat, a u kobiet w ciąży – 110 g/l, u mężczyzn – 130 g/l. Schorzenie to może ujawnić się w każdym wieku. Częściej dotyka kobiety niż mężczyzn.