Walcz o emeryturę z ZUS i KRUS

Są osoby, które w swojej karierze zawodowej mają zarówno staż wypracowany w gospodarstwie rolnym, podczas którego płaciły składki do KRUS, jak i staż pracy na etacie poza rolnictwem, podczas którego były opłacane od ich wynagrodzenia składki do ZUS. To, jak będą potraktowane, zależy od daty urodzenia.

Dla urodzonych przed 1 stycznia 1949 r.

Osobom urodzonym przed 1 stycznia 1949 r. - do okresu podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, wymaganego do przyznania emerytury rolniczej - można w niektórych sytuacjach doliczyć okresy innego ubezpieczenia - np. okresy składkowe (np. zatrudnienie) i nieskładkowe (np. okres urlopu wychowawczego) ubezpieczenia w ZUS. Jednak tylko wtedy, gdy okresy ubezpieczenia w ZUS nie są wystarczające do przyznania przez ZUS prawa do emerytury lub renty pracowniczej. Wówczas KRUS, wyliczając wysokość emerytury rolniczej (części składkowej tego świadczenia), uwzględni osobom urodzonym przed 1 stycznia 1949 r. okresy składkowe w wymiarze półtorakrotnym.

Osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r., które uzyskają prawo do dwóch oddzielnych świadczeń - emerytury rolniczej z KRUS oraz do emerytury z innego ubezpieczenia społecznego, np. ZUS, muszą się zdecydować na jedno z nich. W takiej sytuacji przysługuje im tylko jedno, wybrane przez siebie, świadczenie, tj. emerytura z KRUS lub emerytura z ZUS.

Osobom, które nie spełniają warunków do emerytury rolniczej, a uzyskają prawo do emerytury pracowniczej, ZUS może zwiększyć emeryturę za okresy opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników. ZUS ustali to zwiększenie na zasadach analogicznych, jak ustalana jest przez KRUS część składkowa emerytury rolniczej - tj. po 1 proc. emerytury podstawowej za każdy rok podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników.

Dla urodzonych po 31 grudnia 1948 r.

Rolnicy urodzeni po 31 grudnia 1948 r.

nie mają prawa doliczać do stażu w KRUS okresów, w których podlegali ubezpieczeniom w ZUS (z tytułu pracy poza rolnictwem - np. umowy o pracę, działalności gospodarczej, zasadniczej służby wojskowej). Muszą oni udowodnić wyłącznie pracę rolniczą. Przy ustalaniu prawa i wysokości emerytury rolniczej uwzględniane są wyłącznie okresy podlegania rolniczemu ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu.

Osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r.,

które uzyskają prawo do emerytury rolniczej i do emerytury pracowniczej, mają prawo do wypłaty tych dwóch świadczeń emerytalnych w pełnej wysokości. KRUS wypłaci im emeryturę rolniczą, a ZUS emeryturę pracowniczą i ewentualnie emeryturę kapitałową. Jeżeli jednak osoba urodzona po 31 grudnia 1948 r. nie nabędzie prawa do emerytury rolniczej (nie ma wymaganego 25-letniego okresu podlegania ubezpieczeniu rolniczemu), to wtedy ZUS może uwzględnić okresy opłacania składek na ubezpieczenie rolnicze przy ustalaniu wysokości emerytury pracowniczej.

Inaczej przy rencie

Przy ustalaniu prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy okresy składkowe (np. zatrudnienie) i nieskładkowe (np. okres urlopu wychowawczego) są uwzględniane wszystkim osobom (bez względu na rok urodzenia), jeżeli z tytułu tych okresów ZUS nie przyznał emerytury lub renty. Przepisy pozwalają bowiem na wliczanie do świadczenia z KRUS okresów ubezpieczenia poza rolnictwem. Do wyliczenia wysokości renty rolniczej KRUS przyjmuje okresy składkowe, ale pod warunkiem że osoba zainteresowana z tytułu tych okresów nie ma prawa do emerytury lub renty na podstawie odrębnych przepisów. W razie uzyskania prawa do dwóch rent (z KRUS i z ZUS) rencista ma prawo do wypłaty tylko jednego świadczenia rentowego.