Laury w polskim konsulacie

Laureat, sędzia i pierwszy prezes trybunału w latach 2003-2009, jest wybitnym specjalistą w dziedzinie międzynarodowego prawa publicznego, karnego i humanitarnego. W uroczystości wręczenia nagrody wzięli udział dyplomaci, przedstawiciele świata nauki, diaspory żydowskiej oraz Sekretariatu ONZ, m.in. Jan Eliasson (zastępca Sekretarza Generalnego ONZ), Miguel Serpe de Soares (zastępca Sekretarza Generalnego ds. prawnych i doradca prawny ONZ), Fatou Bensouda (prokurator MTK), David Harris (dyrektor wykonawczy American Jewish Committee). Ceremonię prowadzili: Stały Przedstawiciel RP przy Narodach Zjednoczonych ambasador Ryszard Sarkowicz oraz Konsul Generalna RP w Nowym Jorku Ewa Junczyk-Ziomecka.

Nagrodę w imieniu ministra Radosława Sikorskiego wręczył podsekretarz stanu w MSZ Artur Nowak-Far. Mówiąc o zasługach sędziego Philippa Kirscha, stwierdził, że jego droga kariery i wybitne osiągnięcia, wraz z charytatywną działalnością instytutu jego imienia, utwierdzają w przekonaniu, iż sam Rafał Lemkin nie mógłby wybrać lepszego laureata nagrody swojego imienia!

Dziękując za wyróżnienie ministrowi Sikorskiemu i polskiemu rządowi, sędzia Kirsch podkreślił, że on sam jest tylko jednym z tysięcy ludzi, którzy na przestrzeni ostatnich dekad dążyli do osiągnięcia celu, tj. powołania pierwszego stałego międzynarodowego trybunału karnego.

- Zasada, że nikt nie stoi ponad prawem, stanowi sedno systemu sprawiedliwości międzynarodowej, niezależnie od okoliczności, które czasem trzeba wziąć pod uwagę - powiedział Kirsch.

W trakcie ceremonii zgromadzeni goście wysłuchali także specjalnego nagrania z wystąpieniem ministra Radosława Sikorskiego poświęconym laureatowi. - W roku 1941, opisując potworności II wojny światowej, Winston Churchill powiedział: Jesteśmy świadkami zbrodni bez nazwy. Zbrodnia ludobójstwa nazwana została przez Lemkina w jego pracy "Axis Rule in Occupied Europe" w 1944 roku. Definicja pojęcia zawarta została w konwencji z 1948 roku. Dzieło życia Rafała Lemkina nie było jednak zakończone, gdyż brakowało jeszcze jednego kluczowego elementu - sankcji. Do tego potrzebna była wytrwałość innego prawnika, sędziego Philippe Kirscha, by zbrodnia ludobójstwa podlegała karze - podkreślił minister.

Profesor Jerzy Makarczyk w laudacji na cześć sędziego Kirscha zaznaczył, że jest on nie tylko prawnikiem. - Takie określenie byłoby niedostateczne. Jest on rzadkim (i szczęśliwym) przypadkiem jurysty, który był w stanie nie tylko studiować prawo i je praktykować, ale także wpływać na rozwój międzynarodowego systemu prawnego - dodał profesor.

Celem Nagrody im. Rafała Lemkina, ustanowionej 4 września 2013 r. przez ministra Radosława Sikorskiego, jest przyczynianie się do pogłębiania wiedzy o zróżnicowanych korzeniach i konsekwencjach zbrodni ludobójstwa, a także do poprawy mechanizmów zapobiegania masowym zbrodniom, poprzez m.in. tworzenie, konsolidowanie i propagowanie instrumentów prawnomiędzynarodowych w tej dziedzinie. Podkreśla ona także kluczowe miejsce prawa międzynarodowego, zwłaszcza międzynarodowego prawa humanitarnego i praw człowieka, w polskiej polityce zagranicznej oraz upamiętnia postać wybitnego prawnika.

(na podstawie inf. Konsulatu Generalnego RP)

Rafał Lemkin (1900-1959) był polskim prawnikiem żydowskiego pochodzenia.

Jest autorem pojęcia ludobójstwa (genocidium), które stworzył w 1944 r. i zdefiniował w książce "The Axis Rule in Occupied Europe". Zaproponował i konsekwentnie wspierał ideę stworzenia międzynarodowej konwencji dotyczącej zapobiegania ludobójstwu, co udało się urzeczywistnić w formie Konwencji w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa. Konwencja przyjęta została przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 9 grudnia 1948 r.

Rafał Lemkin był nominowany do Pokojowej Nagrody Nobla w latach 1950, 1951, 1952, 1958 oraz 1959.